توجیه هایی که در آن دنیا به دردمان نمی خورند!

• کد خبر : 7393
• 1393/06/04
• 0
• https://mazandasnaf.ir/7393
• چاپ

به گزارش مازند اصناف و به نقل از تراز، یکی از موارد مورد ابتلا برای کسانی که وام بانکی دریافت می کنند این است که وام را در غیر عنوان طرح شده برای آن خرج و مصرف نمایند. به این صورت که مثلاً فردی می خواهد ماشین بخرد و بعلاً وام خودرو به او تعلق نمی گیرد یا وام خودرو کفاف نمی دهد لذا او وام خرید لوازم منزل می گیرد و برای خرید ماشین مصرف می کند. اغلب هم اصلاً توجهی ندارند که این کارشان شرعی هست یا خیر؟

نظر فقها بر این است که این شخص حق چنین کاری را ندارد و وام باید در جهت تعیین شده توسط بانک مصرف شود و در غیر این صورت مرتکب عمل حرامی شده است. در زیر به فتوای چهار تن از مراجع عظام تقلید توجه بفرمایید:

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه ای
س: در صورتى كه گيرنده وام قصد مصرف آن در مورد قرارداد را ـ كه تعمير خانه است ـ نداشته باشد، حكم وضعى و تكليفى آن را بيان فرماييد؟
ج) اگر بانک وامى را براى کسى که مى‌خواهد خانه‌اش را تعمير کند اختصاص داده، شخص دريافت کننده اگر قصد تعمير منزل را ندارد از همان ابتداء حق گرفتن چنين مبلغى را نداشته و مالک آن نمى‌شود. و از تسهيلات بانكى بايد در همان جهتى كه تعيين شده استفاده كنند و در غير آن جايز نيست.
*
حضرت آیت‌‌الله العظمی مکارم شیرازی
س): افرادى از بانکهاى جمهورى اسلامى وام دریافت کرده، و به علّت ناآگاهى از حکم شرعى، آن را در غیر مورد قرارداد مصرف نموده اند. مثلا وام کشاورزى دریافت کرده، ولى صرف خرید ماشین سوارى نموده اند. لطفاً حکم شرعى آن را بیان فرمایید.
ج): چنین وامهایى باطل است. باید آن را منطبق با عقود شرعیّه دیگرى کنند، تا مشکل ربا پیش نیاید.
*
حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی
س) : آيا وامهايی که برای اموری خاص اعطا می شود به مردم مثل وام فرش يا منزل يا اشتغال و... را ميشود در غير مورد آن استفاده کرد؟
ج) : اگر براساس معامله ای باشد که به حسب موازين فقهی صحيح باشد بايد به آن ملتزم شويد.
*
حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی
س): آیا می توانیم وام مسکن گرفته و آن را در غیر مورد مسکن بکار ببریم یا وام خودرو را در مورد دیگری مثل خرید زمین بکار بریم؟
ج): باید در همان جهت که معین شده مصرف شود.

*
حالا ممکن است فردی بگوید آقا برای کار من که نیاز هم دارم به من وام نمی دهند یا پارتی ندارم یا اینکه بگوید برادر من طرف وام میلیاردی گرفته و معلوم نیست برای چی بوده، چی کارش کرده، پس هم نمی ده اون وقت شما می گی وام خرید لوازم رو خرج خرید خودرو نکن!؟ آخه این انصافه!؟ بهتر نیست واقع نگر باشیم؟

پاسخ این است که بله حق در خیلی از موارد بالا با شماست. ممکن است نیاز داشته باشی و بانک وام ندهد، یا پارتی بازی کنند، یا افرادی از طریق رانت های بزرگ میلیارد میلیارد وام بگیرند یا حتی دزدی کنند. اما هیچ کدام از اینها و هزار تا توجیه دیگر نمی تواند کار حرام را حلال یا برعکس کند! یعنی آنها خودشان می دانند و خدای خودشان. در این دنیا وظیفه مراجع ذیربط است که رسیدگی کنند ولی در آن دنیا که مو لای درزش نمی رود بی شک گرفتار خواهند شد ولو اینکه چند صباحی در این دنیا با پول حرام خوش بگذرانند.

با همه این تفاسیر وقتی بنده را داخل قبر بگذارند و موقف حساب و کتاب برسد اگر بپرسند چرا فلان جا مال حرام سر سفره زن و بچه ات گذاشتی چه جوابی دارم؟
بگویم چون وام لازم داشتند و نداد

ند یا چون فلانی بیشتر دزدی کرده بود و...! این توجیه ها شاید برای راضی کردن دل خودمان در دنیا مناسب باشد ولی آن موقع به کارمان نمی آید! می گویند خب وام نمی گرفتی! نهایتاً کمی سختی می کشیدی. مگر خدا وعده نداده بود که "إنّ مع العسر یُسراً" با هر سختی آسانی ای همراه است؟ چرا صبر نکردی؟ چرا مالت را بی جهت حرام کردی و...
مراقب باشیم سر هیچ و پوچ اموالمان را شبهه ناک و حرام نکنیم. البته ممکن است در برخی موارد راهکارهای شرعی ای هم وجود داشته باشد که در یادداشت های آینده به آن می پردازیم.

---