يک کارشناس ارشد انرژي؛

نرخ واقعی بنزین ۲۶۰۰ تومان است/اصلاح عادلانه قیمت‌ها چگونه ممکن است؟

• کد خبر : 5122
• 1393/02/31
• 0
• https://mazandasnaf.ir/5122
• چاپ

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مازند اصناف و به نقل از تراز - بیش از ۲۵ روز از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد و در کمتر از یک ماه از اجرای این قانون، هم‌اکنون شاهد افزایش چراغ خاموش بسیاری از کالاها هستیم؛ به طوری که دولت در سکوتی محض، بسیاری از کالاها را گران می‌کند.
با این حال، دولتی‌ها بارها و بارها در صحبت‌های خود عنوان می‌کنند که چاره‌ای جز افزایش دوباره نرخ حامل‌های انرژی نداشتند و کسری بودجه به نوعی کمر اقتصاد را شکسته بود؛ هر چند بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند که دولت سال ۹۳ را هم می‌توانست با این کسری بودجه بگذراند و از سال ۹۴ نرخ حامل‌های انرژی را افزایش دهد. اما موضوعی که اهمیت دارد، این‌که دولت چگونه می‌توانست نسبت به اصلاح نرخ انرژی به صورت عادلانه اقدام کند. در این راستا، «تراز» به گفت‌وگو با سجاد حسینی‌نیا، کارشناس بخش انرژی پرداخت که در ادامه می‌خوانید.

* آثار تورمی هدفمندی یارانه‌ها در بخش مصرف‌کننده چگونه ظاهر می‌شود؟
برای کسانی که مصرف‌کننده بنزین ۴۰۰ تومانی بودند، استفاده از بنزین ۷۰۰ تومانی به معنی افزایش ۸۰ درصدی نرخ بنزین است.

* به نظر شما بنزین در ایران تحت چه شرایطی و توسط چه کسانی به مصرف‌می‌رسد؟
آمارهای تولید نشان می‌دهد که بنزین با نرخ آزاد را به‌طور عمده دهک‌های پردرآمد جامعه مصرف می‌کنند. دهک‌های پایین جامعه که یا خودرو ندارند، یا در بهترین شکل از یک موتورسیکلت برخوردارند، فقط ۲۵ درصد از سهم ۱۰ درصدی بنزین دهک متبوع خود را مصرف می‌کنند.
برخی دهک‌های بالای درآمدی بالای ۱۰ درصد، یعنی حدود ۱۵ تا ۱۷ درصد از بنزین موجود در کشور را مصرف می‌کنند که این رقم در بالاترین دهک جامعه یعنی ۱۰ درصد پردرآمد به رقم سرسام‌آور ۲۵ درصد هم می‌رسد. این آمارها نشان می‌دهد که یک‌چهارم مصرف بنزین کشورمان به ۱۰ درصد جمعیت کشور اختصاص دارد. این مصرف متوجه ثروتمندهایی است که چندین خودرو و به تبع آن، چندین سهمیه بنزین ۶۰ لیتری در اختیار دارند و از بنزین آزاد هم استفاده می‌کنند.

* در شرایطی که توصیف شد، دولت چه راهی داشت تا هم بتواند کسری منابع خود را تامین کند و هم از فشار تورمی بر اقشار آسیب‌پذیر بکاهد؟
در این رابطه باید بگویم که ما باید قبول کنیم که عرضه سهمیه بنزین در بین دهک‌های گوناگون به شکل واقعی صورت نمی‌گیرد؛ به طوری که براساس سیاست‌هایی که تاکنون اتخاذ کرده‌ایم، کسانی که انرژی زیادی مصرف می‌کنند، یارانه زیادی هم دریافت می‌کند. این مساله را ما زمانی متوجه می‌شویم که بفهمیم نرخ واقعی بنزین براساس فوب خلیج‌فارس همین الان چیزی در حدود ۸۰ سنت است که با دلار ۳۳۰۰ تومانی، مبلغی حدود ۲۶۰۰ تومان را نشان می‌دهد.

* با این حال، ما چه می‌توانیم بکنیم که اصلاح نرخ‌ها به صورت عادلانه صورت گیرد؟
اولین راه برای عادلانه شدن عرضه بنزین در کشور این خواهد بود که سهمیه بنزین به جای هر خودرو، به هر خانوار تخصیص پیدا کند و در ازای هر خانواری، یک شماره کارت سوخت صادر و هر ماه سهمیه بنزین به خانوار تخصیص یابد. همچنین دولت می‌تواند براساس طرحی که وزارت نیرو می‌خواهد در حوزه برق پیاده‌سازی کند، تدبیری اتخاذ کند تا کسانی که مصرف متعارف بنزین دارند، یا کسانی که مصرف بی‌رویه دارند، با نرخی یکسان روبه‌رو نشوند. این اقدام در نهایت به اصلاح الگوی مصرف بنزین می‌انجامد. از سوی دیگر، در کنار این دو راهکار، باید تدبیری اندیشیده شود که ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تاکسی‌ها گازسوز شوند و نیز تعداد جایگاه‌های عرضه گاز طبیعی بیشتر شود. این کار برای ما بسیار مهم خواهد بود، زیرا می‌توانیم در یک بازه زمانی منطقی، سهمیه بنزین تاکسی‌های دوگانه‌سوزی را که سوخت سی‌ان‌جی را با هزینه کمتر و سهولت بیشتر دریافت می‌کنند، از چرخه یارانه سوخت حذف کنیم.

---