تداوم کم رونقی و رکود بازار عمده فروشی برنج در شالیکوبی های مازندران در حالی است که از بیست و پنجم مهر ماه امسال یعنی پس از گذشته حدود سه ماه از ورود برنج کشت اول و در آستانه ورود برنج کشت دوم، قیمت برنج با کاهش حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار تومانی در بازار عمده فروشی از ۱۰۰هزار تومان به ۸۷ تا ۹۰ هزار تومان درهر کیلو گرم رسید که تا حدودی نیز خرید و فروش رونق گرفت ،طبق بررسی های صورت گرفته شوک دوم کاهشی شدن قیمت برنج نیز از ۲ هفته پیش به دلیل نیاز کشاورزان به نقدینگی و طولانی شدن انبار داری به بازار عمده فروشی در شالیکوبی های مازندران وارد شد و اکنون شالیکاران آمادگی عرضه محصولشان را با ۱۰ هزار تومان کمتر با قیمت ۷۵ هزار تومان تا ۸۰ هزار تومان را دارند.

از آن جایی که معمولا استقبال خرید از برنج کشت دوم به دلیل کیفیت و عطر و طعم بهتر بین مصرف کنندگان بیشتر است ، این نوع برنج همواره بین ۱۰ تا ۱۵ درصد بیشتر از قیمت برنج کشت اول خرید و فروش می شود، بررسی ها نشان می دهد که قیمت این محصول کیفی کشت دوم نیز به دلیل کاهشی شدن قیمت برنج کشت اول از ۱۰۰ تا ۱۰۵هزار تومان به ۸۵ هزار تومان رسیده است.

طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی مازندران امسال ۲۱۵ هزار هکتار از شالیزارهای استان زیر کشت اول برنج رفت که از این سطح حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن شلتوک برداشت شد و همچنین کشاورزان با استقبال امسال ۱۰۵هزار هکتار از زمین های کشاورزی خود را زیر کشت دوم بردند که به طور متوسط درهر هکتار از شایزاری کهی کشت دوم ۲ تا ۳ تن شلتوک برداشت شده است. طبق آمار رسمی امسال حدود ۵۷ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان نشاء مجدد و ۴۸ هزار هکتار به روش رتون زیر کشت رفته است.

نگاه حساب و کتاب شالیکاران برای فروش امسال محصولشان بر این بوده که مصرف کننده برنج کیفی تولیدی مازندران قیمت ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومانی را سال گذشته لمس کرده است و برای قیمت ۹۰ تا ۱۰۰ هزا تومانی و شاید حتی بالاتر از این مبلغ آمادگی دارد ، به همین دلیل بیشتر کشاورزان که نتواستند محصولشان را با قیمت مورد نظر به صورت مستقیم بفروشند، ، زیر بار قیمت پیشنهادی ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان خریداران عمده نمی رفته بودند ، اما اکنون پس از گذشت چهار ماه که بازار کاملا راکد است و قیمت ها نیز کاهشی تر شده است، تن به قیمت ۷۵ تا ۸۰ هزار تومان نیز دادند، اما اکنون خریدار ندارد.

شالیکوبی داران مازندران که عرضه کننده عمده برنج و واسطه خط اول میان خریدار و کشاورز محسوب می شوند ، کاهشی شدن قیمت برنج را محسوس توصیف کردند و می گویند : در حال حاضر به رغم این که قیمت برنج کیفی طارم هاشمی و طارم محلی تا ۷۵ هزار تومان کاهش یافته و حتی کشاورزان نیز آماده عرضه محصولشان هستند، اما خریدار ندارد.

کارشناسان بازار برنج و شالیکوبی داران بر این اعتقادند که از طی یک دهه گذشته سابقه نداشته است که پس از گذشته ۴ماه عمده محصول برنج در اختیار کشاورزان در انبارها باقی مانده باشد ،اگرچه آنچه مشخص است این که بازار برنج مازندران که زمانی نبضش دست دلالان بود و هر افزایش قیمتی پس از خرید دلالان و خالی شدن انبار کشاورزان رقم می خورد ، طی سال ها بتدریج به سمت دگرگونی رفت تا دست دلالان را قطع کند. اما این روزها بازار برنج به خاطر مشتریان خاص و عرضه و تقاضا متفاوت شده است.

بررسی ها نشان می دهد که تاجران واقعی و حتی دلالان نیز از خرید برنج کیفی با قیمت ۷۵ تا ۸۰ هزار تومان خود داری می کنند، چراکه وضعیت بازار این محصول با توجه به فراوانی ارقام خارجی با تنوع قیمت ها آنان را در خرید و عرضه آن در بازار مردد کرده است.

کاهش محسوس قیمت برنج در شالیکوبی ها

یکی از صاحبان شالیکوبی در بابل و آگاه به بازار برنج مازندران ضمن تایید کاهشی شدن قیمت برنج ، به خبرنگار ایرنا گفت : طی دو هفته اخیر قیمت برنج کیفی کشت اول تا مرز ۷۵ هزار تومان کاهش یافت ولی برخلاف برخی اظهار نظرها که مدعی هستند برنج در اختیار کشاورزان نیست و سودش را دلالان می برند ، اکنون برنج های موجود در انبارهای کارخانه ها متعلق به کشاورزان و آماده عرضه است ، اما تقاضا به صفر رسیده است.

احمد قربانی با توضیح این که خودش اطراف روستای ایمن آباد بخش لاله آباد بابل چهار واحد شالیکوبی وجود دارد که در حال حاضر موجودی برنج آماده عرضه در هر یک از این واحد حدود تا ۳۰۰ تن برنج سفید که ۶۰ درصد از آن متعلق به کشاورزان است، افزود : کشاورز اکنون آماده عرضه تمامی محصولش است و به رغم کاهش ۱۰ تا ۱۵هزار تومانی قیمت به دلیل نیاز به نقدینگی آماده عرضه برنج است.

وی با بیان این که امسال بعضی از کشاورزان محصولشان را پس از آغاز برداشت به طور متوسط ۹۵تا ۱۰۰ هزار تومان فروختند ، ادامه داد: تا ۲ هفته پیش برنج های طارم هاشمی و محلی ۸۵ تا ۸۷هزار تومان قمیت داشت و حتی کم و بیش خرید و فروش نیز شده است، اما اکنون درهر کیلو ۱۲تا ۱۵هزار تومان کاهش یافت ولی خرید و فروشی نمی شود.

وی ادامه داد: بعضی از شالیکاران که مشتری ۹۵تا ۱۰۰هزار تومان داشتند به صورت مستقیم بخشی از محصولشان را فروختند اما در مجموع هنوز ۶۰ تا ۷۰ درصد محصول شالیکاران در انبار ها وجود دارد.

این کارشناس بازار برنج مازندران دلیل نبود تقاضا برای خرید را ترس تاجران از کاهشی تر شدن قیمت برنج عنوان کرد و گفت: امسال برنج کیفی تولیدی مازندران با قیمت ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان وارد بازار شد و تاجرانی که برنج را با این قمیت خریداری کرده بودند و به امید این که بتوانند با سود قابل توجه پس از مدتی عرضه کنند، اکنون پس از گذشت چند ماه شاهد کاهش ۲۰ تا ۲۵هزار تومانی قیمت به نسبت گذشته هستند که با چالش مواجه شدند.

وی دلیل دیگر بی رونقی بازار برنج کیفی مازندران را وجود انواع برنج خارجی در بازار عنوان کرد و گفت: در حال حاضر تمامی واحدهای شالیکوبی استان نیز مملو از برنج سفید آماده عرضه است ؛ شرایطی که به لحاظ امنیت حفظ و نگهداری برای این محصول استراتژیک خطرناک تر شده است.

اشباح برنج های خارجی در بازار

رییس پایانه صادراتی برنج کشور مستقر درآمل نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نیز ضمن تایید کاهشی شدن قیمت برنج های تولیدی مازندران ، وضعیت انباشت بیش از حد برنج در انبارهای شالیکوبی های استان را بحرانی توصیف کرد و گفت: به دلیل اشباح شدن برنج های خارجی در کشور ، به رغم کاهشی شدن قیمت برنج های تولیدی اما خرید و فروش انجام نمی شد و بازار در رکود کامل قرار دارد.

اسماعیل یزدان پناه با ذکر این نکته که تا ۲ هفته پیش بعضی از کشاورزان محصول کشت اول را با قیمت ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان به نسبت درصد شکستگی عرضه و فروختند، افزود: این که ۷۵ درصد برنج تولیدی استان پس از گذشت ۱۲۰ روز همچنان از استان خارج نشود ، در یک دهه اخیر بی سابقه است.

وی با بیان این که سال گذشته درچنین روزهایی تا ۶۵درصد برنج تولیدی استان خارج شده بود ولی اکنون فقط ۳۰درصد انواع برنج های تولیدی استان به خارج از استان عرضه شده است، بیان داشت: معتقدم اگر جهاد کشاورزی به صورت کارشناسی در تعیین قیمت ارقام کیفی ورود پیدا نکند ، در کشت و کار این محصول مهم استراتژیک با مشکل جدی مواجه خواهیم شد.

وی ادامه داد: در حالی اکنون کشاورزان مازندران آمادگی دارند تا محصول کیفی طارم محلی و هاشمی را با قیمت فعلی ۷۵تا ۸۰ هزار تومان بفروشند، اما خریدار نیست ، چراکه فروشگاه های بزرگ زنجیره ای ،شرکت ها و حتی برخی از وزارتخانه ها ، برنج های مورد نیاز خود را از ارقام خارجی تامین کردند.

این کارشناس اقتصادی و از دست اندرکاران بازار برنج مازندران با ذکر این نکته که حباب قیمت برنج 130 تا 150 هزار تومانی که توسط مصرف کنندگان در شهرهای بزرگ طی سال گذشته خریداری شد ، سبب شد تا کشاورز و خریدار در انتظار بمانند ،گفت : به رغم این که وزارت جهادکشاورزی مقوله خرید برنج های قراردادی را امسال در برنامه داشته است ، اما هنوز نرخ پیشنهادی دولت مطرح نشده است.

وی افزود : امسال برخلاف سال قبل فروشگاه های بزرگ زنجیره ای نیز همچنان منتظر کشف قیمت هستند ، اگرچه برنج طارم محلی و هاشمی از قیمت ۹۵ هزار تومان اکنون به ۷۵ تا ۸۵ هزار تومان کاهش یافته است، ، اما همچنان در خرید مردد هستند.

وی طولانی شدن ماندگاری برنج در دست کشاورازن برای امنیت غذایی این محصول در کشور را بحرانی توصیف کرد و گفت: از آنجایی که زمان کشت وکار برنجکاری هر ساله زودتر انجام می شود ، فروش به موقع محصول از سوی کشاورزان برای تامین نقدینگی ضروری است.

یزدان پناه به اهمیت حفظ زمین های کشاورزی در مازندران اشاره کرد و اظهار داشت : کشاورز هر ساله با نگاه به قیمت محصول و قیمت زمین ، صرفه یا ضرور زیانش را می سنجد و اگر قیمت محصول به صرفه نباشد ،تصمیم به فروش زمین یا تغییر کاربری می گیرد.

وی افزود : شالیکاران شمال بخصوص مازندرانی ها تنها از طریق فروش محصول برنج خود ارتزاق می کنند و امروز شالیکاران به خصوص فرزندان آنان آشنا به بازار برنج در همه نقاط کشور هستند و محصولشان را طبق قیمت روز و وضعیت عرضه و تقاضا می فروشند ، صد البته قیمت فروش محصولشان را با دیگر اقلام از جمله گوشت و روغن نیز مقایسه می کنند.

کاهش ۵۰ درصدی تعهدات ارزی برای صادرات برنج مازندران

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مازندران گفت: تعهدات ارزی برای رونق بازار فروش و صادرات محصولات کشاورزی از جمله برنج و مرکبات تا ۵۰ درصد کاهش یافت.

حسن خیریانپور افزود: استانداری و جهاد کشاورزی مازندران برای حمایت از صادرات مرکبات و برنج در شرایط کنونی ۵۰ درصد تعهد ارزی را در ستاد تنظیم بازار کاهش دادند تا صادرکنندگان با انگیزه بیشتری در این حوزه گام بردارند.

وی ادامه داد: در کنار کاهش تعهدات ارزی، خرید تضمینی برنج و مرکبات با همراهی شرکت‌های تعاون روستایی در دستور کار است تا با اجرای این طرح برای فروش این محصولات کشاورزی استان اقدامات جدی تری صورت گیرد.

معافیت۵۰ درصدی تعرفه تعهدات ارزی برای صادرات مرکبات و برنج ویژه صادرکنندگان در پی سفر بیست و هشتم مهر ماه گذشته وزیر جهاد کشاورزی به مازندران در جهت حمایت از تولید کنندگان در ستاد تنظیم بازار تصویب شد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار مازندران تصریح کرد: دولت برای تامین بازار فروش برنج شالیکاران برنامه جدی دارد چراکه در آذرماه ۱۴۰۰ حدود ۷۰ درصد برنج تولیدی سال از استان خارج شده بود ،اما این رقم اکنون به ۳۰ درصد هم نمی‌رسد.

برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.

منبع: خبرگزاری ایرنا