به گزارش مازند اصناف مولای متقیان امیر مومنان حضرت علی بن ابیطالب (ع) شخصیتی است که در تمامی ابعاد باید مورد تحلیل و بررسی دقیق قرار بگیرد چه اینکه الگوی رفتاری حضرت در تمامی زمینه ها کاملا برگرفته آموزه های شرع و مبتنی بر عقل کامل و درایت محض است. یکی از این زمینه ها که برای جامعه امروز و علی الخصوص مسئولین درس های فراوانی دارد الگوی رفتار اقتصادی آن یگانه دوران است. حضرت به کار و تولید اهمیت فراوانی میداد و خود سرمایه گذاری، کار و تولید می کرد و از این طریق، ثروت و املاک فراوانی به دست می آورد. حضرت با اینکه می توانست همچون خلفای قبلی از بیت المال به مقدار قابل توجهی برای خود بر دارد برعکس هیچ بهره ای از آن نمی برد و گویی بهره مندی از بیت المال را بر خود حرام کرده بود! آری، حضرت نه تنها حقوق نجومی از بیت المال نداشت بلکه اصلا حقوقی نداشت!
** یک پرسش بسیار مهم
حال پرسش بسیار مهمی پیش می آید که می تواند گره از بسیاری رفتارهای مسئولین امروز بگشاید، اینکه انگیزه حضرت از تحصیل این همه ثروت چه بود!؟
در نظریات اقتصادی دنیای فعلی تلاش برای کسب درآمد و سود بدون بهره برداری شخصی کاری عبث و بی معناست. از طرف دیگر آن مرد نمونه تاریخ بشریت اصالت لذت جویی را در رفتارهای اقتصادی به شدت نفی می نمود و حتی منکر نظریه حداکثر کردن سود مادی در تولید بود. جالب اینجاست که علاوه بر درآمدهای آن حضرت، بیت المال نیز در اختیارش بود.
اینجاست که مساله جهان بینی و درچه نگاه انسان ها به مسائل پیرامون مطرح می شود. آری، در نگاه اندیشمند اقتصادی غربی و شرقی اقتصاد و تولید ثروت باید منجبر به بهره مندی شخصی شود وگرنه لغو است لکن نوع جهان بینی حضرت کاملا متفاوت بود. او نیز به دنبال سعادت، رفاه، سود و لذّت بود؛ اما از دیدگاه آن بزرگوار، سود و لذت فقط به نوع مادی تفسیر نمی شود؛ بلکه باید مجموع سود و لذت آخرتی و دنیایی را در نظر داشت. در گزینش سود و لذت هم باید به سود و لذتی اندیشید که بیشتر و پایدارتر باشد.
** حکایت ثروت فراوان حضرت علی (ع)
در کتاب ارزشمند سفینه البحار روایت زیبا و آموزنده ای از امام صادق عليهالسلام نقل شده که حضرت درباره سیره جدشان امیرالمومنین (ع) فرمودند:
«حضرت علي عليهالسلام روزي از کنار جمعي از قريش عبور ميکرد، آنها وقتي پيراهن کهنه و پاره آن حضرت را ديدند اظهار کردند که علي عليهالسلام فقير و تهيدست است و بر اثر فقر پيراهن پاره پوشيده است. هنگامي که احضرت سخن آنها را شنيد به متصدي نخلستانهاي احداثي خود فرمود: امسال خرماها را به فقرا نده بلکه خرماها را به بازرگانان بفروش و پول آنها را در همان انباري که خرماها را در آنجا جمع ميکردي بگذار. متصدي طبق دستور حضرت رفتار نمود آنگاه جوالي پر از پول تهيه شد و آن را در انبار گذاشت.
سپس علي عليهالسلام براي همانهايي که حضرتش را تهيدست ميپنداشتند، پيام فرستاد و آنها را دعوت کرد. آنان به حضور امیرالمومنین (ع) آمدند، سپس امام براي پذيرائي خرما طلبيد متصدي براي آوردن خرما از انبار بالا هنگام پایين آمدن پايش به جوال خورد و جوال پاره شد و پولهاي زياد آن در زمين پخش گرديد.
آن افراد از روي تعجب گفتند: ما هذا يا ابالحسن؛ اي علي! اين پولهاي زياد چيست؟
آن حضرت در پاسخ آنها فرمود: هذا مال من لا مال له؛ اين مال کسي است که مال ندارد! سپس جلو چشم آنها، آن پولها را تقسيم کرده و براي مستمنداني که هر سال برايشان خرما ميفرستاد، فرستاد و به آنها نشان داد که ساده زيستي علي عليهالسلام به خاطر فقر آن حضرت نيست.» (سفينة البحار، ج ۲، ص ۵۵۸)
تراز
ارسال دیدگاه