بیت المال شوخی بردار نیست!

• کد خبر : 17035
• 1394/11/28
• 0
• https://mazandasnaf.ir/17035
• چاپ

به گزارش مازند اصناف؛ ممکن است برای هر یک از ما پیش آمده باشد که با کسی حساب و کتاب مالی داریم ولی او یا اصل بدهی را کتمان می کند و یا در برخی موارد با وجود اعتراف به داشتن بدهی از دادن آن خودداری می کند و می گوید نمی دهم. با چنین افرادی چه باید کرد؟ آیا می توان خوسرانه بدهی مان را از مال او که در دست ماست برداریم یا خیر؟

برای نمونه تصور کنید شخصی در فروشگاهی مشغول به کار بوده ولی مالک آن تصمیم به اخراج او می گیرد. این اخراج در حالی است که باقی حساب و بدهی او را تسویه نمی کند و نمی دهد. حال آیا برای این فرد جایز است بجای باقی حق الزحمه اش، از مغازه یا دارایی این شخص بردارد؟
پاسخ دفاتر مراجع معظم تقلید به این سوال چنین است؟
آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
«تقاصّ از طلبکار در صورتى مجاز است که بدهکار، بدهى خود را انکار کند یا در پرداخت آن کوتاهى کند و براى رسیدن به حق راهى جز تقاصّ باقى نباشد؛ در غیر این صورت برداشتن مال از او بدون اذن و تصرف در آن جایز نیست.»
 آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
«اگر دِینی در ذمه او داشته باشید و از دادن آن امتناع می کند با وجود اینکه به دین اقرار دارد می تواند به عنوان تقاص از آنچه به دست شما می افتد بردارید.»
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
«از قضیه ی شخصیه اطلاعی نداریم ولی به طور کلی اگر کسی حق دیگری را بخورد و آن شخص دسترسی به اموال او داشته باشد می تواند فقط به مقدار حق خود برداشت کند مشروط بر آنکه منشا فسادی نشود.»
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
«در مورد مذکور بهتر است با مراجعه به صاحب فروشگاه با مسالمت باقی طلبتان را بگیرید و یا با مراجعه به محاکم صالحه مسئله را حل نمایید.»
                                                           ***
سه نکته:
* اگر طریق قانونی نشد خودمان اقدام کنیم
بهترین روش در چنین مواردی حل مشکل از طریق دوستانه است. در مرحله دوم اگر راهکار قانونی وجود دارد باید از آن روش بهره برد. لکن در بسیاری از موارد مشکل به طریق دوستانه حل نمی شود و مدرکی هم برای بدهی وجود ندارد هرچند ما قطعا به حق خود آگاهیم. در این موارد است که فقها اجازه داده اند به اندازه حق خود بر اساس قرار دادی که با وی داشته اید، از اموال وی بردارید.
 
** بیشتر از حقمان برنداریم
در چنین مواردی که می خواهیم حق خود را از بدهکار بگیریم خیلی باید مراقب باشیم که بیش از بدهی خود برنداریم و اگر جنسی بجای بدهی برداشته ایم دقت کنیم که مبلغش هم اندازه یا کمتر از بدهی ما باشد تا مبادا خدای ناکرده ما که مظلوم بودیم در موضع ظالم قرار بگیریم و عمل دزدی در کارنامه ما ثبت شود! بهترین کار رعایت احتیاط در این مواقع است.
 
*** بیت المال شوخی بردار نیست!
این فتاوا نباید موجب شود ما هرجا احساس کردیم حقی ضایع شده بلافاصله دست به کار شویم! بسیاری از حقوقی که ما برای خود متصوریم ممکن است صحیح یا آن گونه که ما می پنداریم نباشد. مثلا در یک اداره بگوییم چون حق و حقوق من را تمام و کمال نپرداخته اند پس من هم بخشی از اموال بیت المال را بر می دارم! باید در مواجهه با بیت المال بسیار مراقب باشیم و در یک کلام بدانیم بیت المال شوخی بردار نیست!

 

 

تراز

---