ارز مبادله‌ای عملا از مبادلات تجاری حذف شد

• کد خبر : 13181
• 1394/05/19
• 0
• https://mazandasnaf.ir/13181
• چاپ

به گزارش مازنداصناف مركز مبادلات هنوز اسما تعطيل نشده ولي رسما تعطيل است. كمي پايين‌تر از چهار راه استانبول درست روبه‌روي سفارت تركيه يكی از سالن‌های ساختمان مركزي در سال‌هاي 92 و 93 شلوغ‌ترين روزهاي خود را تجربه كرد. وقتي تفاوت نرخ ارز مبادله‌اي و آزاد به 1600 تومان هم رسيده بود؛ واردكنندگان براي ارز ارزان‌تر ناچار به گذراندن وقت در صف‌هاي طولاني اين سالن ارزي مي‌شدند تا واردات را كمي ارزان‌تر انجام دهند. اما ديگر امروز خبري از هياهو و شلوغي مركز نيست. در نيمروز يكي از روزهاي ابتداي هفته حتي يك مراجعه‌كننده هم در اين مركز ديده نمي‌شود. باجه نيمي از بانك‌هاي حاضر در مركز حتي متصدي هم ندارد.

به گزارش اعتماد، چندماهي است بانك مركزي تخصيص كد را در ساختمان اصلي بانك مركزي انجام مي‌دهد و به اين ترتيب مراجعات به مركز مبادلات كه با نزديك شدن نرخ ارز مبادله‌اي و آزاد به حداقل رسيده از چهار راه استانبول به ميرداماد منتقل شده است.

ديگر حتي ساختمان اصلي نيز مراجعان زيادي ندارد. فرآيند طولاني و بروكراسي اداري تخصيص ارز مبادله‌اي هيچ انگيزه‌اي براي واردكنندگان ندارد و تجار ترجيح مي‌دهند به خاطر اختلاف اندك چند صد توماني عطاي ارز مبادله‌اي را به لقايش ببخشند. بنابراين اگرچه هنوز مسوولان حذف ارز مبادله‌اي را رسما اعلام نكرده‌اند اما عملا اين ارز از مبادلات حذف شده است و كم‌كم بوي تك‌نرخي شدن ارز به مشام مي‌رسد.


در مركز نيمه‌تعطيل مبادلات

در يكي از روزهاي ابتداي هفته، مركز مبادلات خالي است. متصديان باجه بانك‌هاي دولتي و خصوصي كه تا همين چند ماه پيش فرصت رسيدگي به تمام درخواست‌ها را نداشتند يا در حال گفت‌وگوي تلفني هستند يا مشغول گپ و گفتي با همكاران. از چرخش صندلي متصديان باجه‌ها به چپ و راست مي‌توان فهميد كاري براي انجام دادن نيست. از حدود يك سال پيش كه كم‌كم‌ كار مركز به ساختمان اصلي بانك مركزي منتقل شد؛ برخي بانك‌ها ترجيح دادند متصديان خود را فراخوانده و باجه‌هاي‌شان را در مركز مبادلات تعطيل كنند. بنابراين نيمي از باجه‌هايي كه دور تا دور سالن، نمايندگان بانك‌هاي كشور را با تابلوهاي نصب شده به مخاطب معرفي مي‌كند؛ خالي است. چرا با وجود عدم فعاليت ارزي اين مركز هنوز تعطيل نشده است؟ روزبهاني، مسوول سالن مركز مبادلات در پاسخ به اين پرسش مي‌گويد هنوز برخي فيش‌ها در اين مركز بررسي مي‌شود ولي مراجعه‌كنندگان كمتر به اين مركز مراجعه مي‌كنند و همين روزهاست كه به طور رسمي تعطيلي مركز را اعلام كنند. او پيش از اينكه مسووليت اين سالن را داشته باشد در اداره نظارت ارز بانك مركزي فعاليت داشت، از اين رو محتمل مي‌داند ادامه روزهاي كاري خود را دوباره به اين اداره بانك مركزي برگردد. ديگر متصديان مركز نيز همين سرنوشت در انتظارشان است و به گفته روزبهاني به بانك‌هاي خود بازمي‌گردند. نيمي از سال گذشته، فعاليت‌هاي مربوط به تخصيص كد و ارز مبادله‌اي در ساختمان اصلي بانك مركزي انجام مي‌شود اما هنوز كارمندان اين مركز ملزم به حضور براي انجام كاري هستند كه وجود ندارد.


بانك مركزي از مركز مبادلات گزارش نمي‌گيرد

در روزهاي ابتداي راه‌اندازي اين مركز، واردكنندگان پس از ثبت سفارش كالا در سازمان توسعه تجارت براي تعيين نوع ارز و دريافت آن از طريق بانك‌ها كه در مركز نمايندگي داشتند اقدام مي‌كردند و بانك مركزي از مركز مبادلات گزارش ميزان درخواست و تخصيصي‌ها را مي‌گرفت. از سال گذشته اما اين فرآيند تغيير كرده است. يكي از متصديان اين مركز به «اعتماد» گفت: مدتي است متقاضيان درخواست خود را در پورتال تعريف شده در بانك مركزي ثبت مي‌كنند و ديگر بانك مركزي از مركز مبادلات گزارشي نمي‌گيرد. با ثبت در اين پورتال واردكنندگان از طريق بانك گشايش‌كننده ارز در بانك مركزي جهت تخصيص ارز مورد نياز اقدام مي‌كنند.


اداره نظارت ارز بانك مركزي هم سوت و كور است

با وجود آنكه عمليات تخصيص ارز مبادله‌اي به ساختمان اصلي بانك مركزي و اداره نظارت اين بانك منتقل شده است اما تعداد مراجعات براي دريافت ارز با ريزش قابل توجهي همراه است. اين ريزش به تاييد تجار كشور از آنجا ناشي مي‌شود كه اولا تخصيص ارز در پروسه طولاني چند ماهه انجام مي‌شود كه تا پيش از اين و در اوايل فعاليت مركز مبادلات اين فرآيند در چند روز قابل انجام بود و دوم اينكه فاصله نرخ ارز آزاد و مبادله‌اي در بازار به حداقل رسيده است بنابراين ديگر براي واردكنندگان سپري كردن زماني چند ماهه براي چند صد تومان اختلاف قيمت صرفه اقتصادي ندارد. ابوالفضل روغني گلپايگاني، عضو اتاق ايران به «اعتماد» گفت: ديگر ارز مبادله‌اي در فعاليت‌هاي تجاري وجود ندارد و طبق اعلام مسوولان در حال نزديك شدن به اجراي سياست تك‌نرخي كردن قيمت ارز هستيم.


ارز مبادله‌اي براي تجارت با چين و هند

به گفته او تنها فعاليت‌هاي تجاري با ارز مبادله‌اي مربوط به كشورهاي چين، هند و كره مي‌شود كه مقاديري از پول‌هاي ايران نيز در آنجا دپو شده است. به جز ارتباطات تجاري با اين كشورها، باقي فعاليت‌هاي تجاري با نرخ ارز آزاد صورت مي‌گيرد و اساسا براي بازرگانان صرفه اقتصادي ندارد كه به خاطر ٥٠ و ١٠٠ تومان چند ماه از وقت خود را صرف گذراندن بروكراسي تخصيص ارز مبادله‌اي كنند. گلپايگاني معتقد است: يكي از دلايل تاخير چند ماهه در تخصيص ارز مبادله‌اي نيز نبود ارز است. اصلا ارزي وجود ندارد كه واردكنندگان بخواهند از بانك مركزي دريافت كنند.

با اين حال برخي تجار و بازرگانان مطرح مي‌كنند كه به دليل سختگيري‌هاي بانك مركزي در ورود افراد متفرقه به ساختمان مركزي اين بانك، قادر به ورود به ساختمان ميرداماد براي درخواست ارزي نشدند و دوباره به مركز مبادلات مراجعه مي‌كنند.


ارز به زودي تك‌نرخي مي‌شود

رانت‌هاي نهفته در نظام چند نرخي ارز قرار است به زودي حذف شود. از ابتداي دولت يازدهم بارها مسوولان بانك مركزي از سياست‌ يكسان‌سازي صحبت كردند ولي براي اجراي اين سياست نياز به بازگشت دلارهاي بلوكه شده بود تا بازار از كنترل بانك مركزي خارج نشود و هرجا نياز بود بانك مركزي با ارزهاي در اختيار وارد عمل شود. نه تنها كارشناسان بلكه فعالان تجاري هم معتقد به شفاف شدن بازار در صورت تك‌نرخي شدن ارز هستند. روزبهاني، مسوول سالن مركز مبادلات نيز به جلسه‌اي اشاره مي‌كند كه در بانك مركزي جهت عملياتي كردن اين سياست در آينده‌اي نزديك برگزار شده است. با تك‌نرخي شدن ارز، مركز مبادلات ارزي جمع خواهد شد، البته اين كار كمي زمانبر است و با تثبيت روند بازار ارز اين كار صورت خواهد گرفت. البته پيش از اين هم مطرح شده بود كه اين مركز جمع شود اما اين موضوع دوباره منتفي شد. او اضافه كرد: جمع كردن مركز مبادلات ارزي بستگي به سياست‌هاي بانك مركزي دارد و اخيرا كاركنان اين مركز جلسه‌اي را با مديران ارشد بانك مركزي برگزار كرده‌اند و دراين مورد كه مركز چه زماني جمع خواهد شد، از مسوولان سوال شده است و البته آنها پاسخ قطعي به اين پرسش نداده‌اند.

مسعود دانشمند، عضو ديگر اتاق بازرگاني به «اعتماد» گفت: ارز به سمت تك نرخي شدن در حركت است. اگر امروز قيمت مبادله‌اي را با سال ١٣٩١ مقايسه كنيم مي‌بينيم در سطح كمترين اختلاف با نرخ ارز آزاد قرار دارد. در حال حاضر قيمت ارز مبادله‌اي به ٢٩٠٠ تومان رسيده و به نظر مي‌رسد تا سه هزار تومان قابل افزايش باشد. او با بيان اينكه بانك مركزي تلاش خواهد كرد از افزايش قيمت ارز جلوگيري كند، افزود: پيش‌بيني مي‌شود قيمت ارز در سطح سه هزار تومان يكسان‌سازي شود. دانشمند توضيح داد: با تك‌نرخي شدن ارز ديگر به حضور مركز مبادلات نيازي نخواهد بود ضمن آنكه در حال حاضر نيز اين مركز كارايي سابق را نداشته و عملا ارز مبادله‌اي از مبادلات حذف شده است.

در حال حاضر بانك مركزي به ميزان ارز مورد نياز و تقاضاي واردكننده، با اختصاص ارز به همان ميزان موافقت مي‌كند. برخي تجار مطرح مي‌كنند مركز مبادلات فعلا به ثبت سفارشاتي كه براي سال ۹۳ باشد، پاسخ مي‌دهد اما به ثبت سفارشات جديد و براي سال ۹۴ فعلا ارزي تعلق نمي‌گيرد. همچنين مدت‌هاست مركز مبادلات ارزي رنگ دلار را به خود نديده است و بيشترين ارزهاي تخصيص يافته از طريق هالك بانك تركيه مانند يورو انجام و منتقل مي‌شود و ارزهايي كه بيشتر پرداخت مي‌شوند، لير تركيه، يوآن كره جنوبي، روپيه هند و يوآن چين را دربر مي‌گيرد.

 

 

 

 

 

ایران جیب

---