به گزارش پایگاه خبری مازند اصناف و به نقل از تراز - آنچه از روایات و بیانات ائمه طاهرین علیهم السلام به دست می آید نشانگر اینست که خداوند متعال در خصوص گناهانی که جنبه حق الله دارند بسیار رئوف و مهربان است و به زبان عامیانه خدا به دنبال بهانه برای بخشش گناهان است.
لکن درباره گناهانی که حق الناس محسوب می شوند به هیچ عنوان مسامحه ای در کار نیست! تنها در صورتی این گناهان بخشیده می شود که صاحب حق رضایت دهد یا ببخشد.
البته حق الناس یا همان حق مردم، مصادیق مختلفی دارد که مهمترین آنها حقوق مادی و معنوی است. حقوق مادی شامل بدهکاری ها ی مادی است و حق الناس معنوی شامل غیبت، تهمت و... است که در صورت عدم بخشش و رضایت صاحب حق، خداوند از فرد خاطی نخواهد گذشت.
امام باقر علیه السلام در خصوص اهمیت پرداخت دِین و بدهی ای که بر ذمّه انسان است می فرمایند:
«كُلُّ ذَنْبٍ يُكَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا الدَّيْنَ فَإِنَّهُ لَا كَفَّارَةَ لَهُ إِلَّا أَدَاؤُهُ أَوْ يَقْضِيَ صَاحِبُهُ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي لَهُ الْحق.»
«كشته شدن در راه خدا كفاره هر گناهى است، بجز بدهكارى كه كفاره‏اش منحصر است در اينكه:
۱- خود بدهكار آن را بپردازد؛
۲- يا رفيقش از جانب او پرداخت كند؛
۳- يا طلبكار از حق خود بگذرد.»
(۲)
سه نکته کوتاه:
* پرداخت بدهی و احترام به حق مردم به قدری در دین اسلام اهمیت دارد که بنا به فتوای مشهور فقها می توان حتی نماز واجب را برای ادای بدهی شکست. (۲)

** طلبکار حق دارد وقتی مهلت پرداخت بدهی رسید آن را طلب کند و اگر طلب نماید پرداخت بدهی بر بدهکار واجب شرعی می شود و باید از راهی که قادر است آن را ادا کند ولو به فروش اموال و سرمایه باشد.

*** دین کامل دینی است که به همه جوانب توجه داشته باشد لذا هرچند پرداخت بدهی بر بدهکار واجب است ولی اگر توان بازپرداخت ندارد قرآن به طلبکار توصیه کرده که به او مهلت دهد:
«وَإِن کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَی‏ مَیسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُوا خَیرٌ لَکمْ إِن کنْتُمْ تَعْلَمُونَ‏؛ و اگر بدهکار قدرت پرداخت نداشته باشد، به او تا هنگام توانایی مهلت دهید (و در صورتی که به هیچ وجه توان پرداخت ندارد) برای خدا به او ببخشید، بهتر است اگر (منافع این کار را) بدانید.» (۳)
پی نوشت:
۱- الخصال شیخ صدوق ، ج‏۱
۲- البته شکستن نماز در این صورت شروطی دارد از جمله اینکه:
الف. طلبکار، در طلب خود تعجیل داشته باشد.
ب. نمازگزار در بین نماز نتواند بدون شکستن نماز، دین خود را پرداخت کند.
ج. وقت نماز تنگ نیست؛ یعنى می‌تواند پس از پرداخت بدهى، نماز را در وقت آن بخواند.
۳- سوره بقره، آیه ۲۸۰