از بیبرنامگی صنعتی تا فرسایش سرمایه ملی؛
وقتی تصمیمهای غلط، صنعت را زمینگیر میکند
پژوهشگر اقتصادی، با انتقاد از روندهای تصمیمگیری در حوزه صنعت و اقتصاد کشور، صنعت خودرو را نمادی روشن از توسعهنیافتگی ساختاری در ایران دانست و تأکید کرد: تداوم تصمیمهای نادرست، تعارض نهادی و فقدان برنامهریزی صنعتی منسجم، نهتنها مسیر تولید را مسدود کرده بلکه سرمایههای ملی و فرصتهای تاریخی کشور را نیز فرسوده است.
به گزارش مازنداصناف، سیدمحمد بحرینیان، پژوهشگر اقتصادی، در حاشیه دومین روز برگزاری نمایشگاه خودرو، قطعات، لوازم یدکی و صنایع وابسته در ساری، با نگاهی تاریخی و راهبردی به وضعیت صنعت و تولید کشور، بر ضرورت بازنگری جدی در ساختار تصمیمگیری اقتصادی و صنعتی ایران تأکید کرد.
بحرینیان با بیان اینکه اقتصاد ایران در آستانه یک گذار تاریخی قرار دارد، تصریح کرد: آنچه امروز بیش از هر چیز نگرانکننده است، بیتوجهی به تجربههای تاریخی و تکرار خطاهایی است که پیشتر هزینههای سنگینی برای صنعت و تولید کشور بههمراه داشته است.
وی با اشاره به ظرفیتهای دانشی کشور گفت: هنوز ذخایر دانایی و سرمایه فکری ایران به اندازهای هست که بتوان بسیاری از مشکلات را حل کرد، اما با ساختار فعلی سیاستگذاری و تصمیمسازی، این توان بالقوه هرگز به فعلیت نمیرسد و در عمل به ضد خود تبدیل میشود.
این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به فضای بینالمللی صنعت تصریح کرد: غرب اساساً تمایلی به موفقیت ایران در حوزه صنعت و تولید ندارد و تلاش میکند با واگذاری مشاغل کلیدی به نیروی انسانی ناکارآمد و استفاده از ماشینآلات ضعیف، چرخه وابستگی را حفظ کند؛ مسیری که متأسفانه در داخل نیز با برخی تصمیمات نادرست تقویت میشود.
بحرینیان با انتقاد از تصمیمات برخی نهادهای سیاستگذار افزود: بارها شاهد تصمیماتی از سوی دولت و مجلس هستیم که نهتنها مسئلهمحور نیستند، بلکه انحرافات ساختاری اقتصاد کشور را تشدید میکنند. در چنین شرایطی، طبیعی است که مسیر صنعت از ریل توسعه خارج شود.
وی تأکید کرد: در هیچ نظام اقتصادی سالمی، تصمیمگیران نباید خود ذینفع باشند یا تحت نفوذ عوامل بیرونی قرار گیرند، چراکه نتیجه آن چیزی جز تضعیف تولید و فرسایش سرمایه ملی نخواهد بود.
بحرینیان با مرور تاریخ صنعت خودرو در ایران گفت: نخستین خودروهای احتراقی جهان در اواخر قرن نوزدهم میلادی ساخته شدند و تنها چند سال بعد، وارد ایران شدند؛ بهگونهای که قدیمیترین خودروی وارداتی کشور، یک دستگاه رنو مدل ۱۹۰۰ است که در سال ۱۲۷۹ شمسی وارد ایران شد. این روند واردات از همان ابتدا، بدون برنامه صنعتی مشخص ادامه یافت.
وی افزود: در سال ۱۳۰۲، ۳۹۸ دستگاه خودرو سواری وارد کشور شد و این روند بهتدریج به شکلگیری یک بازار مصرفی انجامید. حتی در سال ۱۳۰۸، روزنامه رسمی ایران هشدار داد که «هر روز مثل سیل به کشور اتومبیل وارد میشود و در مقابل، هستی ما را میبرند»؛ هشداری که امروز نیز همچنان معتبر است.
این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به تجربههای مالی کشور خاطرنشان کرد: در دوران جنگ تحمیلی، برخلاف تصور رایج، هیچ قرارداد جدیدی برای دریافت وامهای خارجی منعقد نشد و کشور حتی بدهیهای بهجامانده از دوره پیش از انقلاب را نیز بازپرداخت میکرد. این در حالی است که پس از کاهش قیمت نفت در سال ۱۳۷۳، بهدلیل نبود نظارت و برنامهریزی، بحران بدهیهای خارجی شکل گرفت و حتی آمار دقیقی از میزان تعهدات وجود نداشت.
بحرینیان با اشاره به تجارت خارجی ایران گفت: در فاصله سالهای ۱۳۳۸ تا ۱۴۰۲، تنها در دوران جنگ تحمیلی ارزش هر تن صادرات ایران از واردات بیشتر بود و این موضوع نشان میدهد که بدون برنامه صنعتی، تراز تجاری کشور همواره به زیان تولید داخلی بوده است.
وی تأکید کرد: تجربه نشان داده که اتکای صرف به واردات، نهتنها کیفیت تولید را افزایش نمیدهد، بلکه مانع شکلگیری دانش فنی و نوآوری صنعتی میشود. کیفیت، محصول علم، برنامه و سیاست صنعتی منسجم است، نه بازار مکاره واردات.
بحرینیان با اشاره به آسیبهای قانونی افزود: قوانین نیمبند و ناکارآمد اقتصادی، بهویژه در حوزه خودرو، موجب شدند این صنعت هرگز به بلوغ واقعی نرسد. در منابع معتبر تاریخی نیز تصریح شده که قدرتهای بزرگ، بهویژه آمریکا، مخالف جدی پیشرفت صنعتی ایران بودهاند و این مخالفت، تنها به تحریم محدود نشده است.
وی ادامه داد: دشمن با شناخت دقیق از ضعفهای ساختاری اقتصاد ایران، مجموعهای سازمانیافته از تحریمها و فشارها را اعمال کرد، اما آنچه بیش از تحریمها آسیبزا بود، ناتوانی نظام برنامهریزی داخلی در مقابله هوشمندانه با این تهدیدها بود.
این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه توسعه بدون صنعت امکانپذیر نیست، گفت: توسعه صنعتی نیز بدون «چیدمان صحیح صنایع منتخب» محقق نمیشود. این چیدمان، مهمترین رکن توسعهیافتگی است و نیازمند تعامل هماهنگ عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
بحرینیان با اشاره به تجربه کشورهای موفق اظهار کرد: توسعه شگفتانگیز چین یا پیشرفت صنعتی کره جنوبی، بدون برنامه جامع و عقلانیت راهبردی ممکن نبود. دلیل اصلی موفقیت صنعت خودرو در چین، استفاده از عقل سلیم و پایبندی به برنامه بلندمدت بوده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به بازار خودرو ایران اشاره کرد و گفت: در فاصله سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۱، نسبت فروش خودرو به صادرات نفت و گاز کشور، بنا بر برآوردهای غیررسمی، حدود ۱۵ درصد بوده است؛ عددی که نشان میدهد چرا کشورهای مختلف برای حضور در بازار خودروی ایران دندان تیز کردهاند.
بحرینیان افزود: سالانه حدود ۱۷ میلیارد دلار خسارت ناشی از آلودگی هوا به سلامت مردم ایران وارد میشود، در حالی که با سرمایهگذاری هدفمند در طراحی موتورهای جدید و فناوریهای پاک، میتوان این هزینه را بهشدت کاهش داد.
وی با انتقاد از تعارض نهادی در اقتصاد کشور گفت: امروز سازمانهای متعددی بهطور همزمان سیاست اقتصادی تعیین میکنند و حتی میتوانند تصمیم یکدیگر را وتو کنند؛ این وضعیت، سم مهلک برای تولید و صنعت است.
این پژوهشگر اقتصادی در پایان تأکید کرد: توسعه، نیاز حیاتی اقتصاد ایران است و بدون استفاده از نخبگان در سطوح تصمیمگیری، این مسیر طی نخواهد شد. مدیران توانمند، افراد توانمندتر از خود را بهکار میگیرند، اما مدیران ضعیف برای حفظ موقعیت، ناکارآمدها را گرد خود جمع میکنند.
بحرینیان در جمعبندی سخنان خود گفت: راهحل چالشهای اقتصادی کشور را نمیتوان بیرون از مرزها جستوجو کرد. مسیر نجات صنعت و تولید ایران، از عقلانیت، برنامهریزی، شفافیت و اعتماد به ظرفیتهای داخلی میگذرد.
پایان خبر/
- صفحه خانه
-
- صنف رايانه
- صنف آلومينيوم کاران
- صنف آرايشگران زنانه
- صنف آرايشگران مردانه
- صنف لوازم نفت و گاز
- صنف سيم پيچان
- صنف عکاسان
- صنف فرش دستبافت
- صنف درودگران
- صنف طلا و جواهر
- صنف الکترونيک
- صنف تزيينات ساختمان
- صنف موبايل فروشان
- صنف قنادان
- صنف درب و پنجره فلزي
- صنف کابينت سازان
- صنف تعميرات اتومبيل
- صنف قصابان
- صنف مرغ و تخم مرغ
- صنف آهن فروشان
- صنف لوازم يدکي
- صنف ابزار يراق
- صنف رنگ فروشان
- صنف ماهي فروشان
- صنف ميوه و تره بار
- صنف خواروبارولبنيات
- صنف بزازان
- صنف کفش فروشان
- صنف لوازم کشاورزي
- صنف لوازم ساختماني
- صنف شيشه بران
- صنف تعميرلوازم خانگي
- صنف اتومبيل کرايه
- صنف شوفاژکاران
- صنف مشاور املاک
- صنف پوشاک
- صنف خياطان مردانه
- صنف چلو کبابي
- صنف گل فروشان
- صنف محصولات کشاورزي
- صنف الکتريکي
- صنف قهوه خانه داران
- صنف فلز تراش
- صنف خبازان
- صنف خ فني ساختمان
- صنف لاستيک فروشان
- صنف ساعت فروشان
- صنف عينک فروشان
- صنف دوچرخه و موتور
- صنف خرازان
- صنف نمايشگاه ماشين
- صنف خشکشويي
- صنف باطري سازان
- صنف پيراهن مردانه
- صنف تجهیزات پزشکي
- صنف اغذيه فروشان
- صنف مصالح فروشان
- صنف لوازم خانگي
- صنف فرش و موکت
- صنف لوازم التحرير
- صنف محصولات فرهنگي
- صنف سنگ ساختماني
- صنف چيني و بلور
- صنف خياطي زنانه
- صنف خ فني اتومبيل
- صنف مصنوعات هنري
- صنف تالار و رستوران داران
- صنف مبل و صنایع چوبی
- صنف صنایع دستی و سوغات
- صنف آهن آلات و فولاد
- صنف برنج فروشان
- هتلداران
- صنف امدادگران خودرو و یدککشها
- تعویض روغن و آپاراتی
- صنف خیاطان زنانه
- صفحه بایگانی
- درباره ما
- تماس با ما
ارسال دیدگاه