سد «زارم‌رود» فرصت یا تهدید؟/انتقاد فعالان زیست محیطی از احداث سد دوم بر روی تجن!
نابودي جنگل‌هاي هيرکاني و اراضي کشاورزي به چه قيمتي!

سد «زارم‌رود» فرصت یا تهدید؟/انتقاد فعالان زیست محیطی از احداث سد دوم بر روی تجن!

<p><span style="font-size: larger;">در حالی کلنگ احداث سد زارم رود در نهم اردیبهشت ماه سال جاری توسط مسئولان استانی به زمین زده شد که حالا و پس از گذشت بیش از یک ماه از این ماجرا، انتقاد فعالان زیست محیطی از اجرای این طرح، بالا گرفته است؛ تخریب جنگل، منابع طبیعی و خطر خشکسالی مهمترین دلایل مخالفت منتقدان این پروژه است.</span></p>

به گزارش مازند اصناف؛ مجتبی قربانی- سد زارم به همراه تصفیه خانه فاضلاب ساری از طرح‌های بزرگ صنعت آب بود که در 9 اردیبهشت‌ماه سال جاری در مازندران با حضور ویدئوکنفرانسی رئیس جمهوری و وزیر نیرو کلنگ زنی شد.

زارم رود چهارمین سد بزرگ مازندران پس از سد شهید رجایی ساری، البرز سوادکوه و گلورد نکا محسوب می‌شود و بر روی زارم رود به عنوان سرشاخه اصلی رودخانه تجن در فاصله 35 کیلومتری جنوب شرق ساری ساخته می‌شود.

برای این سد ظرفیت تنظیمی سالانه 96 میلیون متر مکعب آب در نظر گرفته شده و قرار است ظرف دو سال با سرمایه‌گذاری حدودی حدود 10 هزار میلیارد ریال ساخته شود.

اما در کنار تمام این ویژگی‌ها، برخی از فعالان محیط زیست استان معتقدند احداث این سد، با وجود سد شهید رجایی بر روی رودخانه تجن، نه تنها مفید فایده نخواهد بود، بلکه تبعات ناخوشایندی را بدنبال خواهد داشت.

این عده معتقدند در ایامی که استان مازندران با خشکسالی‌های متمادی در فصول زراعی دست و پنجه نرم می‌کند، احداث این سد بر روی رودخانه تجن تنها به افزایش بحران کم آبی در این منطقه دامن می‌زند و باید قبل از اتفاق، جلوی آن را گرفت.

فعالان منتقد زیست محیطی با اجرا و احداث این سد بر این عقیده‌اند که نیاز شرب شهرستان 500 هزار نفری ساری و اطراف آن چقدر است که به شعاع کمتر از 50کیلومتری از این شهر و در پایین دست سد شهید رجایی، نیاز به صرف هزینه‌های میلیاردی برای ساخت یک سد جدید، با شعار تامین آب پایدار و به قیمت نابودی جنگل های هیرکانی و اراضی کشاورزی منطقه را توجیه کند؟

 
علاءالدینی دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران نیز در این باره به خبرنگار بلاغ می‌گوید: تعداد قابل توجهی از فعالان محیط زیست با احداث این سد بر روی رودخانه تجن، مخالف هستند.

وی افزود: متاسفانه احداث این سد، دوباره روی رودخانه‌ای که قبلا بر روی آن سد بزرگی مثل شهید رجایی با ظرفیت 160میلیون مترمکعب، ایجاد شده است، کار منطقی به نظر نمی‌رسد.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران، خاطرنشان کرد: ما در شرایط فعلی، همچنان مشکل آب در مناطق پایین دست سد شهید رجایی داریم و این در حالی است که استان مازندران یکی از بهترین استان‌های کشور در تامین آب بود.

این مسئول ادامه داد: مازندرانی که زمانی یکی از پر آب ترین استان‌های کشور محسوب می‌شد، حالا چند سالی است که با بحران کم آبی رو برو است و در بحث کشاورزی با مشکل جدی مواجه شده است.

علاءالدینی بیان کرد: از سوی دیگر جدا از مشکلات آبی متاثر از احداث این سد، خود طبیعت و جنگل‌های هیرکانی ما که ثبت جهانی نیز شده است، با احداث این سد مورد تهدید جدی قرار خواهند گرفت و با مشکلات آبی که برای عرصه‌های جنگلی ایجاد می‌شود و همچنین وسعت قابل توجهی از جنگل‌های هیرکانی پشت سد زارم رود که به زیر آب می‌رود، وسعت زیادی از این جنگل‌ها و عرصه‌های منابع طیبعی، نابود می‌شود.

وی عنوان کرد: در شرایط موجود، خیلی از رااضی جنگلی استان به دلایل گوناگون طبیعی و انسانی در حال نابودی است و حال اگر با تصمیماتی خودمان نیز به این معضل، سرعت ببخسیم، منطقی و خوشایند نیست.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران، گفت: ما امیدوار هستیم که اداره کل منابع طبیعی استان به طور جدی یه این مسئله ورود کند و نگذارد بیش از این جنگل‌های ما به ورطه نابودی کشیده شود.

این مسئول اضافه کرد: ما انتظار مان از منابه طبیعی به جای دادن چنین مجوزهایی برای احداث سدها، با حساسیت بیشتری ورود کند و از تخریب جنگل‌ها جلوگیری کند.

علاءالدینی تصریح کرد: ما به هیچ وجه با احداث سد زارم رود بر روی رودخانه تجن موافق نیستیم و امیدواریم مسئولین اگر مجوزی بابت احداث این سد صادر کرده‌اند؛ دستور لغو آن را صادر کنند.

وی تاکید کرد: امیدواریم با ممانعت از احداث این سد، بیشتر از این شاهد خشکسالی در استان مازندران و تهدید و محدودیت کشاورزی در استان نباشیم.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران، متذکر شد: ما نمی‌دانیم آیا این طرح دارای ارزیابی زیست محیطی بوده یا خیر و اگر دارا است چگونه مورد تایید قرار گرفته است و امیدواریم سازمان محافظت از محیط زیست استان نیز با حساسیت در این مسئله ورود کند.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی نیز در این باره به خبرنگار بلاغ گفت: اینکه این سد، فرایند صدور مجوزش به چه نحوی بوده و هست، مشمول پروژه ارزیابی زیست محیطی است که توسط کارشناسان، ارزیابی تهیه شده است و در کمیسیون ماده 2 ملی که دبیرخانه آن در محیط زیست کشور است مورد بررسی قرار گرفت و مجوز آن نیز صادر شده است.

وی افزود: البته صدور مجوز به این معنا نیست که حالا که مجوز داده شده است هر طور که بخواهند می‌توانند عمل کنند؛ مجوز دارای ضوابط، چارچوب و مشخصاتی است که باید حتما به آن عمل شود و نظارت آن بر عهده محیط زیست است.

مدیرکل محیط زیست مازندران، خاطرنشان کرد: درست است که هم سد شهید رجایی و هم سد زارم رود بر روی سرشاخه‌های تجن قرار دارند اما حوزه آبریز این دو سد با یکدیگر متفاوت است.

ابراهیمی ادامه داد: حوزه آبریز سد شهید رجایی متفاوت از حوزه آبریز سد زارم رود است و این دو در حدود شاید 35 کیلومتری از دریا در تجن به یکدیگر می‌رسند و اگر حق آبه‌های زیست محیطی که باید به این دو داده شود، داده شود؛ می‌توانند یک بخشی از سیلاب را مهار کنند، یک بخشی از نیازهای آبی را تامین کنند و هم می‌توانند خسارت‌های زیست محیطی را به حداقل برسانند.

وی بیان کرد: همه این موارد به این بستگی دارد که حق آبه‌های زیست محیطی که موظف هستند رعایت کنند در این پروژه محقق شود و این ثمرات را بدنبال داشته باشد.

مدیرکل محیط زیست مازندران، عنوان کرد: فرایند در حال طی احداث این سد یک فرآیند قانونی است اما اینکه اگر بخواهند مجوز احداث آن را لغو کنند، در حیطه قدرت و وظایف محیط زیست استان نیست.

این مسئول در پاسخ به این سوال که آیا شما به شخصه موافق با احداث این سد هستید یا خیر؛ گفت: این بحث یک بحث کلی است و ما در بحث کلی، می‌گوییم اصلا نباید در طبیعت دست کاری انجام گیرد؛ ولی آیا در شرایط امروزه می‌شود بدن دستکاری هم معیشت، آب آشامیدنی و نیازهای مردم را تامین کرد؟

ابراهیمی تاکید کرد: دست کاری غیرکارشناسی و بی رویه قطعا محکوم است و نباید انجام شود و ما به این اصل معتقد و پایبندیم.

وی اعلام کرد: بهتر است ما در طبیعت دست کاری نکنیم اما در جاهایی که برای تامین نیازهای مردم، ضرورت داشته باشد، با دادن برنامه‌هایی در راستای اقدامات جبرانی مثلا احیای جنگل مخروبه در ازای نابودی جنگل پشت سد و برنامه‌هایی از این دست که در ارزیابی‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ در مواردی کار انجام می‌شود.

مدیرکل محیط زیست مازندران، متذکر شد: در جلسات ارزیابی مقرر می‌شود که یک پروژه با رعایت ملاحظات زیست محیطی انجام شود و در خصوص برنامه‌های جبرانی تصمیم گیری می‌شود و این ارزیابی‌ها و تصمیمات در خصوص سد زارم رود نیز انجام شده است.

این مسئول یادآور شد: تمامی پروژه‌های عمرانی از قبیل جاده سازی، برق، گاز، تلفن و غیره، همگی با تخریب جنگل و منابع طبیعی همراه است و در مسئله سد نیز تخریب وجود دارد؛ اما در این مسئله نقطه قابل توجه اولا ضرورت مسئله است و در کنار ضرورت مسئله مهم بعدی، به حداقل رساندن تخریب‌ها و اجرای برنامه‌های جبرانی برای احیا مناطق از دست رفته است.

گفتنی است مع‌الوصف فعالان محیط زیستی کشور و استان به احداث این سد نقد دارند و معتقدند احداث این سد، بیش از آنکه به حل مشکلات آبی استان کمک کند بر تنش‌های کم آبی و خشکسالی می‌افزاید؛ آن‌ها معتقدند ضمن این مسئله، نابود شدن بسیاری از اراضی جنگلی و منابع طبیعی طی فرایند احداث این سد، مسئله بسیار قابل تاملی است که در مجموع، «نه» به احداث این سد را موثر تر از احداث آن می‌پندارند.

به هر منظور سوالی که در این ماجرا مطرح می‌شود آن است که آیا کفه ضرورت و خسارات محتمل احداث سد زارم رود در کنار صرف هزینه چند هزار میلیاردی به کفه نابودی اراضی جنگلی و خطر خشکسالی در سالیان آینده می‌ارزد یا خیر؟

انتهای پیام/

ارسال دیدگاه