هدف از تأسیس تعاونی‌های تأمین نیاز، فراهم ساختن اقلام و کالاهای مصرفی خانوارها، اعتبارات و مسکن همچنین تأمین مواد و کالاهای مرتبط با نیازهای شغلی افراد، صنوف تجاری و تولید کنندگان کالا و خدمات تأمین نیازهای اعتبار است.

بر اساس این گزارش در حال حاضر ۸۰۵ تعاونی اعتبار در کشور فعالیت می‌کند که تعاونی‌های کارمندی با ۶۱۴ تعاونی و ۹۸۰ هزار و ۷۰۰ عضو بیشترین سهم را از تعاونی‌های اعتبار دارند.

همچنین تعاونی‌های کارگری با ۹۲ تعاونی و بالغ بر ۲۰ هزار و ۴۰۰ عضو، تعاونی فرهنگیان با ۷۳ تعاونی و بیش از ۱۱۳ هزار عضو و تعاونی‌های اعتبار آزاد نیز با ۱۹ تعاونی و ۳ هزار و ۲۷۷ عضو فعالیت می‌کنند.

در مجموع ۷۰۶ تعاونی کارمندی و کارگری در سطح کشور فعالیت دارند که بانک مرکزی اخیرا دستورالعمل فعالیت این تعاونی‌ها را به وزارت تعاون ابلاغ کرد.

 اخیرا «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت‌های تعاونی اعتبار» از سوی بانک مرکزی به روز و به مدیریت کل دفتر تعاونی‌های توزیعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابلاغ شد. بر اساس این دستورالعمل، تأسیس شرکت‌های تعاونی اعتبار صرفاً در قالب شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی و یا کارگری پیش‌بینی شده است، ضمن آنکه فعالیت شرکت‌های تعاونی اعتبار کارمندی یا کارگری صرفاً در فضای اداری دستگاه ذی‌ربط و فعالیت شرکت‌های تعاونی اعتبار صنفی موجود صرفاً در فضای اداری اتحادیه صنف ذی‌ربط امکان‌پذیر است.

شرکت‌های تعاونی کارگری و کارمندی که پیش از تصویب این دستورالعمل تأسیس شده‌اند، موظفند حداکثر ظرف مدت یک‌سال، شرایط خود را با مفاد این دستورالعمل تطبیق داده و اجازه‌نامه فعالیت از بانک مرکزی دریافت کنند. در غیـر این صـورت، بانـک مرکزی نسبت به توقف فعالیت شرکت‌های فاقد مجوز از طریق مراجع ذی‌صلاح اقدام خواهد کرد.

انواع تعاونی‌های اعتبار به روایت آمار

اکنون حدود ۲۲ هزار شرکت تعاونی توزیعی با عضویت بالغ بر ۸.۶ میلیون نفر و اشتغال بیش از ۴۵۰ هزار نفر فعالیت می‌کنند که ۲۲ درصد کل تعاونی‌ها را شامل می شوند.

بدون در نظر گرفتن اعضای تعاونی‌های سهام عدالت، ۸۵ درصد اعضاء کل بخش تعاونی در تعاونی‌های توزیعی عضویت دارند.

تعاونی‌های توزیعی در چهار رشته اصلی تعاونی‌های تأمین نیاز مصرف کنندگان، تعاونی‌های اعتبار، تعاونی‌های مسکن و تعاونی‌های تأمین نیاز مشاغل فعالیت دارند.

تجربه موفقیت آمیز تعاونی‌های اعتبار، چارچوب حقوقی و ابزار مدیریتی مناسبی را در اختیار دولت ها قرار داد تا بدون نیاز به گسترش بانکداری دولتی، تقویت نظام اعتبارات خرد و بسیاری از اهداف رفاهی را از مسیر جلب مشارکت عمومی محقق سازند.

این تعاونی‌ها به دلیل دارا بودن ماهیت مردمی، کارگشایی مالی و نقشی که در ارتقای سطح معیشتی اعضای خود داشتند به سرعت مورد اقبال عمومی قرار گرفتند. اساس این تعاونی‌ها بر خودیاری و همیاری است. تعاونی‌های اعتبار از استقلال و خودگردانی برخوردارند و تابع قوانین و مقررات مربوط به بخش تعاونی کشور بوده و در عین حال تابع مقررات مربوط به بازارهای غیرمتشکل پولی و سیاست های بانک مرکزی هستند.

در گزارش‌های اخیر به معرفی و جزئیات فعالیت تعاونی‌های حمل و نقل و تعاونی‌های مسکن پرداخته شده است.

/مهر