سازمان دامپزشکی اعلام کرده بهداشت محل تولید و صادرات ماهی‌های وارداتی باید از سوی این سازمان تایید شوند، با این حال هنوز اقدامی در این زمینه انجام نشده و این در حالی است که به گفته دبیر اتحادیه صادرکنندگان آبزیان این موضوع باعث می‌شود بسیاری از کارخانه‌های تولیدکننده تن ماهی با کمبود مواد اولیه روبه‌رو شوند.

دبیر اتحادیه صادرکنندگان آبزیان می‌گوید: براساس آیین‌نامه‌ای که در تیر ۹۲ تصویب شده سازمان دامپزشکی باید از مبدا تولید ماهی‌ها بازدید کرده و بهداشت آن را تایید کند. البته به این موضوع ایرادی نداریم چراکه قانون باید اجرا شود اما مسئله‌ای که در این میان پیش می‌آید این است که کارخانه‌های تولید کنسرو با این شرایط دچار مشکل می‌شوند چون مواد اولیه آنها به راحتی تامین نخواهد شد. علی‌اکبر خدایی در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: این تصمیم به یکباره گرفته شده و حال که ۲سال از این ماجرا گذشته هنوز این قانون اجرا نشده و ما نیز برای واردات ماهی برای تولید کنسرو به مشکل خورده‌ایم چراکه هنوز ویزایی برای مسئولان بهداشتی این سازمان برای رفتن به کشورهای مورد نظر صادر نشده است. او با اشاره به اینکه این قانون تنها برای کشورهای چین و هند گ`ذاشته شده، ادامه می‌دهد: اگر قانونی گذاشته می‌شود باید برای همه کشورها باشد نه اینکه چند کشور خاص. ضمن اینکه هنوز هم منتظر اجرایی شدن این قانون هستیم. با این حال با نوشتن نامه از آنها درخواست کردیم که بازدیدهای لازم را انجام دهند چراکه در غیر این صورت کار در کارخانه‌ها با مشکل مواجه می‌شود.

آرامش در بازار

این روزها روزهای داغ صید و فروش در بازار ماهی است. دبیر اتحادیه صادرکنندگان آبزیان درباره بازار این محصول بیان می‌کند: درحال‌حاضر بازار روال عادی خود را دارد و تغییر چندانی در این بازار نداشته‌ایم و تنها مشکلی که در بازار ماهی وجود دارد موضوع واردات ماهی است. خدایی ادامه می‌دهد: البته بازار فروش و صادرات سایر آبزیان این روزها خوب است. به عنوان مثال در حوزه صادرات میگو به دنبال بازارهای خوب و جدید هستیم تا صادرات داشته باشیم. وی تصریح کرد: به تازگی کشور روسیه استقبال زیادی از واردات میگو از ایران داشته، بنابراین در پی روش‌هایی هستیم تا این میزان صادرات را بیش از پیش کنیم. از سوی دیگر، بازار اصلی ما در صادرات میگو، کشور چین بود که اکنون صادرات این محصول به چین مقداری محدود شده است. بنابراین منتظر هستیم تا سازمان دامپزشکی با کشور چین قراردادهایی را امضا کند تا به طور مستقیم اجازه واردات میگو به این کشور را بگیریم و در این زمینه نیازمند تفاهمنامه هستیم. به گفته او صادرات میگو در ۴ماه نخست سال‌جاری هزار و ۵۰۰ تن بوده که نسبت به سال گذشته ۲برابر شده است.

صادرات ماهی نداریم

فعالان شیلات معتقدند بازار ماهی نیازمند تولید بیشتر و در نتیجه صادرات است. رییس اتحادیه پرنده و ماهی درباره این موضوع می‌گوید: میزان تولید ماهی در کشور به اندازه‌ای نرسیده که بتوان صادرات داشت. با این حال تلاش برای افزایش تولید و پس از آن، صادرات ادامه دارد. مهدی یوسف خانی در گفت‌وگو با صمت بیان می‌کند: درحال‌حاضر بازار ماهی در ثبات و آرامش است و این محصول در مقایسه با فروردین تغییر قیمتی نداشته است. او با اشاره به اینکه در فصل گرما مصرف مواد پروتئینی کاهش می‌یابد تصریح می‌کند: بعضی ماهی‌ها که عرضه کمتری در بازار دارند افزایش ۵درصدی قیمت داشته‌اند.

گرانی ماهی، عامل مصرف کم

شاید این سوال پیش بیاید که چرا مصرف ماهی تا این اندازه در جامعه کم است و بسیاری از افراد تمایل کمتری به مصرف این محصول غذایی با ارزش نشان می‌دهند. سوالی که یوسف خانی در پاسخ به آن می‌گوید: دلیل مصرف کمتر ماهی از سوی مردم گرانی این محصول است و از آنجا که در مقایسه با گوشت سفید مثل مرغ، ماهی قیمت بالایی دارد بسیاری از خانواده‌ها از این محصول کمتر استفاده می‌کنند. رییس اتحادیه پرنده و ماهی با اشاره به اینکه میزان صادرات باید به اندازه‌ای زیاد شود که با ارائه این محصول به بازار، قیمت‌ها نیز شکسته شده و این غذا در سبد مصرفی افراد قرار گیرد ادامه می‌دهد: با افزایش پرورش ماهی صادرات این محصول نیز زیاد می‌شود. با این حال هر ساله میزانی از واردات در بازار ماهی نیز انجام می‌شود. به عنوان مثال ماهی تیلاپیا سال‌هاست از چین وارد کشور می‌شود و پس از آن ماهی قزل‌آلا است که مصرف بالایی دارد؛ چراکه قیمت این ماهی نیز در مقایسه با سایر ماهی‌ها ارزان‌تر است. 

مواد پروتئینی هر سال افزایش قیمت را تجربه می‌کنند که یوسف‌خانی در این‌باره می‌گوید: ممکن است این مواد غذایی در طول سال حتی ۲ تا ۳ بار افزایش قیمت را تجربه کنند که راه‌حل آن نیز تولید زیاد و عرضه بالای محصول به بازار است. البته این گرانی دلایلی هم دارد به عنوان مثال با افزایش قیمت علوفه، دان، کنجاله، سویا و ذرت و در نهایت با افزایش قیمت نهاده‌ها این مواد غذایی نیز افزایش قیمت را تجربه خواهند کرد؛ چراکه قیمت تمام شده کالا نیز با افزایش قیمت نهاده‌ها افزایش می‌یابد. رییس اتحادیه پرنده و ماهی با تاکید بر اینکه قیمت را در بازار فقط عرضه و تقاضا تعیین می‌کند، گفت: این بازار است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند و نمی‌توان گفت قیمت‌ها از سوی اتحادیه یا نهادی خاص تعیین می‌شود.

برنامه‌هایی برای پیشرفت

از سوی دیگر مدیرکل شیلات گیلان از برنامه‌هایی برای پیشرفت بازار و صادرات ماهی خبر داده و می‌گوید: پرورش ماهیان خاویاری در اراضی ساحلی از اولویت‌های شیلات گیلان است، چرا که خاویار خزر نشان(برند) جهانی دارد و کیفیت ماهیان خاویاری دریای خزر در دنیا شناخته شده است. اسحاق شعبانی به ایسنا گفت: سال‌هاست تکثیر ماهیان به دلایل مختلف به شکل طبیعی انجام نمی‌شود به همین دلیل شیلات گیلان در بخش بازسازی ذخایر، فعالیت گسترده‌ای انجام داده است. 

در چند سال اخیر بیشتر ماهیانی که از دریا صید می‌شود، از شیوه تکثیر مصنوعی هستند و در این زمینه ۳مرکز در استان گیلان مشغول حفظ و بازسازی گونه‌های بومی آبزیان هستند و در سال بیش از ۲۰۰ میلیون قطعه انواع ماهیان در این مراکز تکثیر و در رودخانه‌ها و دریای این استان رهاسازی می‌شوند. او تصریح کرد: با توجه به برنامه پنجم توسعه و سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای تولید بیشتر آبزیان دولت مصوبه‌ای درباره پرورش ماهی در قفس داشته است. براساس این مصوبه، ۱۰ میلیارد تومان اعتبار برای تولید ۱۰ هزارتن ماهی در استان گیلان اختصاص داده شده که تاکنون ۵۰ درصد این اعتبارات تخصیص یافته است. نکته نهایی در بازار ماهی، عرضه نامناسب این محصول است که فساد آن را به همراه دارد. بنابراین برای رفع این مشکل باید الگوی عرضه ماهی نیز از سوی مسئولان دولتی با بهره‌گیری از بخش خصوصی و فعالان بازار ارائه شود که براساس آن، از فساد زودهنگام محصول پروتئینی پرتقاضا و سالم جلوگیری شود.

از ماهی شیر جنوب تا تیلاپیای چینی

رییس اتحادیه پرنده و ماهی از کاهش قیمت ۲۰ درصدی ماهیان جنوب به دلیل آغاز فصل صید در ابتدای شهریور خبر داد و گفت: نرخ هر کیلوگرم ماهی شیرجنوب بین ۲۲ تا ۲۳ هزار تومان، حلوای سیاه ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان، ماهی آمور جنوب ۲۲ تا ۲۴ هزار تومان و ماهی شیر نیزه‌ای ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان است. مهدی یوسف‌خانی با بیان اینکه صید ماهیان شمال کشور از اوایل آبان آغاز می‌شود، افزود: درحال‌حاضر قیمت هرکیلوگرم ماهی تیلاپیا ۲۰ هزارتومان، قزل‌آلا ۱۶ هزار و ۵۰۰تومان، سفید منجمد ۲۳ هزار تومان، کپور ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان و آزاد دزفولی ۶ هزار تومان است. به گفته وی، قیمت ماهی قزل آلا سال گذشته حدود ۱۲ هزار تومان بوده که به دلیل کاهش تولید در اثر بروز بیماری (وی. اچ. اس) قیمت این ماهی امسال به ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسید اما پیش‌بینی می‌شود در۲ ماه آینده این نرخ کاهش یابد. وی افزود: هم‌اکنون یک هزار واحد صنفی پرنده و ماهی پروانه دار و ۵۰۰ واحد بدون پروانه در تهران درحال فعالیت هستند.

ایران جیب