به گزارش مازند اصناف؛ اسراف جزو گناهانی است که هم شرع، هم عقل. هم انصاف و انسانیت با آن مخالفند. هیچ عاقلی با هیچ مرام و مسلک و آیینی نیست که اسراف را تحسین کند. در این میان شارع مقدس اسلام بیش از هر عامل دیگری به نهی از این عمل تاکید می کند و در آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام این مساله به کرّات مشاهده می شود.
از طرفی مادامی که ملتی اهل اسراف و تبذیر و حیف و میل اموال باشند قطعاً به رشد اقتصادی در هیچ زمینه ای دست نخواهند یافت و اگر هم به پیشرفت هایی برسند خودشان با دست خود آنها را نابود خواهند کرد!
حضرت علی بن موسی الرضا (ع) نیز از اسراف به تباهی اموال یاد نموده و می فرمایند:
قال ابوالحسن الرضا عليه السلام: «إان الله تعالى يُبغِض القِيلَ و القَالَ و إضاغة المال و كثرة السؤال.»
«به درستى كه خداوند متعال این سه گروه را دشمن می دارد:
۱- مراء و جدال (بگو مگوهای بی دلیل و بی فایده)
۲- ضايع و تباه سازی كردن مال
۳- و كثرت درخواست (احتمالا مراد دست جلوی این و آن دراز کردن است).» (تحف العقول، ص ۸۰۴)
ترجمه این روایت را به نظم نیز در آورده اند:
خدا را دوستى نبود بآنان
كه قيل و قالشان باشد فراوان
دگر آن را كه ضايع كرده مالش
زياد از خلق مى باشد سؤالش
***
سه نکته:
* سه عامل تباهی اموال که امروز در بین ما وجود دارد
تباه کردن اموال علل گوناگونی می تواند داشته باشد. از جمله مصداق بارز و روشنش بد یا زیاد مصرف کردن و اسراف است. بی اطلاعی از نحوه استفاده درست از چیزی و نبود تخصص و مهارت بهره گیری از آن نیز عامل دیگری است. سهل انگاری در مصرف که خصوصا در نحوه استفاده از اموال دولتی و بیت المال دشده می شود و افراد چون هزینه ای بابت امکانات عمومی و بیت المال نداده اند دلشان نیز نمی سوزد! تاسف بار این است که هر سه عامل فوق را امروز در بین خودمان مشاهده می کنیم.
** اسکناس را پاره نکنید
امام رضا (ع) به ذکر یکی از مصادیق ساده و به ظاهر کم اهمیت نیز در این رابه اشاره می نمایند تا شاید ما با تامل روی آن به موارد مهم و بزرگ تر نیز پی ببریم. حضرت هدر دادن و تباه ساختن اموال را مصداقی از فساد دانسته و فرمودند:
«من الفساد، قطع الدرهم و الدينار و طرح النوی.»
«تكه تكه كردن درهم و دينار (يا هر پولی ديگر) و دور افكندن هسته خرما (كه ممكن است بذر نخلی در آينده شود) از جمله كارهای فاسد و نادرست است.» (من لايحضره الفقيه، ج ۳، ص ۱۶۷) حضرت دو نمونه مثال زدند، یکی حیف و میل اموال عمومی و بیت المال که نمونه بسیار کوچکش همین از بین بردن سکه و اسکناس است و دیگری هم دور انداختن چیزهایی که قابلیت بهره برداری دارند و مثال هسته خرمایی را زدند که هیچکس به ارزش آن فکر نمی کند. یعنی وقتی پاره کردن اسکناس و دور انداختن هسته خرما تباه کردن مال است پس:
"تو خود حریث مفصل بخوان از این مُجمل!"
*** نعمت ها هم می فهمند
در نگاه عرفانی نعمت ها را دارای ادراک و شعور می دانند. لذا بی توجهی، حیف و میل و تباه نمودن آنها چه بسا موجب محرومیت از نعمت های بعدی شود. در مقابل، اگر نعمت های الهی از انسان توجه، احترام و ارزش ببينند، نه تنها مهمان سفره زندگی او خواهند شد، بلكه نعمت های ديگر را نيز به سوی خويش فرا می خوانند. در نتيجه، نعمتی بر نعمتی افزون شود.
تراز
ارسال دیدگاه