اقتصاد نيرومند، بازوی ابرقدرتی چين

• کد خبر : 12803
• 1394/05/05
• 0
• https://mazandasnaf.ir/12803
• چاپ

به گزارش مازنداصناف به نوشته روزنامه نيويورك تايمز، چين يكی از اقتصادهای مهم چندين دهه گذشته جهان با چشم‌انداز تكيه زدن بر جايگاه يك ابرقدرت جهان، قدرت عظيم مالي خود را با اعتماد به نفس براي پيشبرد اين آرمان به جريان انداخته است. چين با محوريت تغيير مركز ثقل مالي جهان و در راه خلق متحدان ديپلماتيك براي خود، چتر حمايت‌هاي اقتصادي خود را در جاي جاي جهان گسترانده است و با ثروت عظيم خود و با هدف ارتقا ارزش پول ملي خود و در حركتي شتابان در تكاپوي دست يافتن به منابع طبيعي است كه نيازي مبرم به آن دارد. اين هم مرحله‌يي تازه در تحول اساسي چين است.

ثروت عظيم چين به حد تورم رسيده است. شي جين پينگ، رييس‌جمهوري چين و ساير رهبران اين كشور در روياي دستيابي چين به يك جايگاه در مقياسي جهاني‌اند. انتظار مي‌رود واحد پول ملي چين به زودي به يك واحد پول ذخيره جهاني تبديل شود و از اين حيث در جايگاه دلار؛ يورو و پوند تكيه بزند. ميزان وام‌دهي بانك‌هاي چيني در عرصه بين‌المللي از بانك جهاني هم تجاوز كرده و تلاش چين براي تاسيس يك موسسه با سرمايه بين‌المللي براي فاينانس (تامين اعتبار) سيستم حمل‌ونقل و ساير زيرساخت‌ها تاكنون با موافقت 57كشور روبه‌رو شده كه در ميان آنها چندين كشور از نزديك‌ترين متحدان امريكا هم ديده مي‌شوند و اين مساله نارضايتي دولت اوباما را برانگيخته است.

حتي اگر هم بازار بورس فعلي فرو بريزد؛ بعيد به نظر مي‌رسد، خللي بر اقتصاد چين وارد شود. چين برخوردار از حدود 4هزار ميليارد دلار ذخيره ارزي است و در برنامه دارد كه با دورنماي افزايش قدرت نفوذ خود سرمايه‌گذاري عظيمي در كشورهاي خارجي انجام دهد. قدرت اقتصادي چين همسو با سياست خارجي صاحب ادعاي آن رو به جلو حركت مي‌كند. چين مشغول ساخت ناوهاي هواپيمابر، زيردريايي‌هاي حامل كلاهك هسته‌يي و جت‌هاي رادارگريز است. چين در آب‌هايي كه تملك آن مورد مشاجره است، وارد چندين عمليات ساخت و ساز شده است. پكن به عنوان نمونه درحال تغيير دادن تپه‌هاي دريايي و جزاير مرجاني جنوب فيليپين و تبديل آن به جزاير مصنوعي همچنين مشغول ساخت دست‌كم يك باند فرودگاه است كه قادر است بزرگ‌ترين هواپيماهاي نظامي را در خود جاي بدهد. اين تحركات چين؛ امريكا را در چالشي سخت فرو برده و واشنگتن را مترصد رديابي تمام تحركات پكن در منطقه كرده است و واشنگتن حتي موضوع اعزام ناوهاي جنگي‌اش به منطقه براي به چالش كشاندن طرح‌هاي چين را نيز به بحث و بررسي مي‌گذارد.  چين معمولا در سرزمين‌هايي حضور مي‌يابد كه از وابستگي مالي و سياسي به غرب بريده‌اند. روسيه متعاقب تحريم شدن از سوي غرب پيوندهايش را با چين محكم‌تر كرد. در آفريقا هم فهرستي از كشورهاي مقروض و وام‌گيرنده از چين وجود دارند چنانكه در خاورميانه هم كشورها و اقتصادهاي گرفتار مشكل و بحران هستند كه از وام‌هاي اقتصادي چين بهره‌مند شده‌اند و اينك در بازپراخت ديونشان به چين دچار مشكل‌اند نظير كشورهاي يمن، سوريه، سيرالئون و زامبيا.

چين با جايگاه مترقي خود از اين ويژگي منحصر به فرد به نحو احسن استفاده كرده است تا كشورهاي مقروض را وادار به تبعيت از قوانين مالي طاقت‌فرساي خود كند. شمار كثيري از كشورهاي درحال توسعه در ازاء وام‌هاي كلاني كه از پكن دريافت مي‌كنند، امتياز بهره‌برداري طويل‌المدت از منابع طبيعي‌شان را به چين اعطا مي‌كنند. يكي از اين كشورها اكوادور است كه چين 90درصد صادرات نفت اكوادور را در ازاء بازپرداخت وام‌هايش بهره‌برداري مي‌كند. «آلبرتو آكاستا» وزير اسبق انرژي چين مي‌گويد كه «مشكل اينجاست كه ما داريم امپرياليسم چين را جايگزين امريكا مي‌كنيم». وي اشاره مي‌كند: «چيني‌ها در سطح جهان مشغول خريد كردن هستند و منابع مالي را به منابع معدني و سرمايه‌گذاري تغيير شكل مي‌دهند. آنها با سرمايه، فناوري و تكنيسين و نيز با نرخ سنگين بهره وارد كشورها مي‌شوند. اما مشكل ديگر در سرمايه‌گذاري چيني‌ها فقدان ايمني كارگران، فقدان استانداردهاي زيست محيطي و سيستم مناسب و صحيح هدايت كار در قالب يك شخصيت حقوقي است.»

يك مزيت ديگر سرمايه‌گذاري كلان خارجي چين؛ ايجاد اشتغال در كشورهاي مقصد است اما اين روند عاري از مشكل ناصحيح بودن شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري نيست. نيروي هدايت‌گر چين در اين جريان قوي است. چين بزرگ‌ترين خريدار نفت در جهان است و اين ويژگي گرايش سياسي چين را به سمت پايه‌ريزي سياست نفتي سوق داده است. چين در روندي رو به رشد شريك تجاري بسياري از كشورهايي است كه از يوغ پوشش حمايت مالي غرب خارج شده‌اند.

چين از حيث سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي بعد از امريكا در رده دوم جهان قرار دارد و از اين بعد سال گذشته بر ژاپن پيشي گرفت. چين ماهانه سرمايه‌گذاري‌هاي عظيم در بخش زمين، احداث كارخانه و ساير عمليات‌هاي تجاري در خارج از مرزهايش انجام مي‌دهد. شركت‌هاي چيني در زمينه مشاركت در پروژه‌هاي ساختماني و ساخت‌وساز انواع سازه‌ها در سراسر جهان مقام اول را دارند كه اكثرا هم بانك‌هاي چيني سرمايه‌گذاري اين پروژه‌ها را به عهده دارند. اين روند از دهه 1970 با گشوده شدن درهاي اقتصاد چين به روي جهان آغاز شد و دولت چين شركت‌هاي تجاري و مالي اين كشور را تشويق به سرمايه‌گذاري كرد. چين ماهانه دو ميليون خودرو توليد مي‌كند كه بالاترين آمار در اين زمينه در سطح جهان است. همين آمار خود بيانگر كيفيت تغيير ساختاري اقتصاد كشور چين از يك اقتصاد منزوي و متروك جزيره مانند به بزرگ‌ترين توليدكننده فهرستي قطور از كالاهاست. نفت؛ در قله سرمايه‌گذاري‌هاي چين مي‌ايستد و پروژه‌هاي انرژي و انبارهاي ذخيره انرژي چين، دو پنجم از سرمايه‌گذاري‌هاي برون مرزي چين كه بالغ بر 630ميليارد دلار مي‌شود را در يك دهه گذشته تشكيل داده است. چين اهرم‌هايي قوي براي وادار كردن وام‌گيرندگانش به بازپرداخت بدهي‌هايشان در اختيار دارد.

چين در مقام كشور پيشتاز سازنده فهرستي قطور از كالاها اين امكان را دارد كه وام گيرندگان و خريدارانش را تهديد به قطع حمل محموله‌هاي تحويلي‌اش به كشورهايي كه از بازپراخت وام‌هايشان طفره مي‌روند، مي‌كند. ازجمله كشورهايي كه چين وارد سرمايه‌گذاري عظيم در آن شده، اكوادور است. حدود هزار مهندس و كارگر چيني در اكوادور مشغول اجراي يك پروژه عظيم سدسازي هستند. اين پروژه 2/2ميليارد دلاري كه با 8دستگاه توربين غول‌پيكر چيني كار مي‌كند، برق‌رساني به يك‌سوم از خاك كشور اكوادور را به عهده دارد. بانك‌هاي چيني هم وام‌دهي 7ميليارد دلاري براي احداث يك پالايشگاه نفت كه مي‌تواند اكوادور را به يك بازيگر جهاني در صنعت بنزين، گازوييل و ديگر فرآورده‌هاي نفتي تبديل كند، برعهده دارند. سرمايه‌گذاري عظيم چين در اكوادور براي احداث جاده، بزرگراه، پل، بيمارستان و شبكه‌يي از دوربين‌هاي كنترل و نظارت صورت گرفته است. بانك‌هاي چين نزديك به 11ميليارد دلار سرمايه در گردش در اكوادور دارند.

شتاب حركت سرمايه‌گذاري خارجي چين، روندي رو به رشد دارد درحالي كه امريكا روز به روز درحال باختن عرصه است. چين با سرمايه‌گذاري عظيم خود در سراسر جهان، خود را به عنوان يك پيشتاز مالي، جايگزيني مناسب براي امريكا و اروپا در بخش اعظم جهان معرفي كرده است.  صاحب‌نظران سياسي در اكوادور چين را «معرف يك تمدن و تاريخ» مي‌شناسند و از اين حيث آن را قابل تحسين مي‌دانند. اين كارشناسان معتقدند كه چين ظرفيت ساخت و توليد تجهيزات و امكانات را دارد و از يك فناوري منسجم و يكپارچه با قيمتي مناسب برخوردار است و امريكا هم متقاضي توسعه زيرساخت‌هايش و بالا بردن سطح كيفي صنعت خود است.  

 

 

 

ایران جیب

---