صنعت حمل‎ونقل مسافربری دریایی؛ زیرساختی اساسی برای توسعه اقتصادی مناطق ساحلی مازندران

• کد خبر : 10260
• 1394/01/21
• 0
• https://mazandasnaf.ir/10260
• چاپ

به گزارش مازند اصناف، هرساله با آغاز تعطیلات نوروز و تابستان، مسافران و گردشگران زیادی به مازندران سفر می‌کنند و از آنجا که امکان حمل و نقل ریلی در سراسر استان وجود ندارد و حمل‌ونقل هوایی نیز با محدودیت‌هایی روبرو است، بنابراین بسیاری از آنان ترجیح می‌دهند با خودروهای شخصی خود به این استان سفر کنند که این امر سبب افزایش بار ترافیکی جاده کناره شده و مشکلات زیادی را هم برای خودشان و هم برای شهروندان بومی به‌وجود می‌آورند.

این در حالی است که جابجایی مسافر و خودرو از مسیر دریا می‌تواند از حجم خودروهایی که از جاده کناره عبور می‌کنند بکاهد و منجر به روان‌سازی ترافیک در این مسیر به‌عنوان تنها جاده ترانزیتی و مواصلاتی غرب به شرق استان شود.

هم‌اکنون با وجود سواحل گسترده در جنوب و شمال ایران، تنها ده مسیر دریایی بین بنادر جنوب با جزایر خلیج فارس وجود دارد و در شمال کشور نیز با وجود شش بندرگاه انزلی، نوشهر، ترکمن، امیرآباد، فریدونکنار و بندر گز هنوز این امکان فراهم نشده است.

بر اساس آخرین آمارها، 228 شناور مسافری فعال با ظرفیت 12 هزار و 102 صندلی در کشور وجود دارد که بیشترین تعداد آن مربوط به بنادر جنوب کشور است.

یکی از مسافرانی که به غرب مازندران سفر کرده است در این باره گفت: اگر امکان جابجایی مسافر و خودرو در بنادر شمالی همچون بنادر جنوب کشور وجود داشت، دیگر مجبور نبودم از جاده کناره عبور کنم و خطرات آن را به جان بخرم.

علی امینیان افزود: جاده های ساحلی شمال کشور و به ویژه مازندران در ایام پر تردد سال کشش این تعداد مسافر و خودرو را ندارد و از آنجایی که امکان احداث جاده‌ای جدید در این مسیر غیرقابل تصور است، بنابراین مسئولان باید هرچه سریع‎تر اقدام به راه‎اندازی اسکله‎های مسافری در بنادر استان کنند.

وی خاطرنشان کرد: فراهم شدن چنین امکاناتی علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف بنزین، موجبات سفری راحت و به‌دور از هرگونه استرس را برای مسافران و گردشگران به‌همراه خواهد داشت.

امینیان بر ضرورت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این زمینه تأکید کرد و از مسئولان خواست تا بسترهای لازم را برای فعالان این عرصه فراهم آورند.

از مجموع 15 بندر مسافری کشور، 14 بندر در جنوب و یک بندر در شمال کشور استان گلستان قرار دارد که ظرفیت جابجایی مسافر در این بنادر حدود 154 هزار مسافر است.

یک کارشناس مدیریت حمل‌ونقل دریایی نیز در این‌باره گفت: در سال‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفت که به‌دلیل وجود نداشتن تصویر مناسب از آینده، توسعه این صنعت متناسب با ظرفیت‎ها تحقق نیافته است.

آرش افسری افزود: برخی از کارشناسان علت اصلی غیر اقتصادی بودن جایگزینی سفرهای جاده‌ای با سفرهای دریایی را هزینه قابل توجه سرمایه‌گذاری برای توسعه بنادر با توجه به حجم کم مسافر پایدار است، در صورتی که اگر بنادر به‌منظور استفاده از سفرهای دریایی توسعه یابند، آنگاه بخش اعظمی از هزینه‌های سرمایه‌گذاری از طریق سفرهای دریایی پوشش داده خواهد شد و هزینه سفرهای پایدار کاهش یافته و لذا جایگزینی سفرهای جاده‌ای با سفرهای دریایی نیز می‌تواند مقرون به صرفه باشد.

وی بیان کرد: بررسی تجارب کشورهای پیشرو در حوزه حمل‌ونقل مسافری دریایی نیز می‌تواند در شناخت راهبردهای ممکن برای توسعه مطلوب این صنعت موثر واقع شود.

افسری با بیان این که برخی کشورها، سیاست‌ها و چارچوب‌های قانونی به‌منظور ارتقای مشارکت بخش خصوصی در توسعه زیرساخت‌ها را مورد توجه قرار داده‌اند، تصریح کرد: کشور ترکیه برای توسعه حمل‌ونقل دریایی خود اقدامات متنوعی از قبیل آموزش نیروی انسانی، تقویت زیرساخت‌ها و فراهم کردن استفاده از سوخت بدون مالیات برای کشتی‌های خود درنظر گرفته که این مسئله باعث رونق این صنعت شده است.

وی ادامه داد: کاهش 42 درصدی در هزینه جابجایی مسافر و خودرو در اطراف استانبول و دریای مرمره، افزایش 99 درصدی شاخص مسافر - مایل، افزایش 45 درصدی شاخص خودرو - مایل و کاهش 52 درصدی قیمت بلیط سفرهای دریایی برای جابجایی مسافر و خودرو از جمله تأثیرات جابجایی مسافر و خودرو در کشور ترکیه است.

مدیرعامل شرکت کشتیرانی دریای خزر نیز با بیان اینکه خرید کشتی مسافربری باید دارای توجیه اقتصادی باشد، گفت: شرایط اقلیمی خزر، وجود قوانین امنیتی و کنوانسیون‌های دریایی، بالا بودن هزینه خرید کشتی‌های استاندارد و محدودیت‌های موجود برای ارائه خدمات تفریحی از عوامل بی‌رغبتی برای سرمایه‌گذاری در این بخش است.

اکبر غنجی، مکانیزم سختگیرانه ارائه تسهیلات را یکی از موانع پیش‌روی فعالیت در این بخش عنوان کرد و افزود: اگر نیت، رونق گردشگری دریایی است، تنها پایانه مسافربری دریایی کافی نیست و باید جاده خوب، رستوران دریایی، کشتی‌های تفریحی و هتل‌های خوب نیز داشته باشیم.

وی تصریح کرد: ارائه برخی از تفریحاتی که در کشتی‌های مسافربری دنیا هست، برای ما امکان‌پذیر نیست و این می‌تواند بر روی جذب مسافران خارجی تأثیر بگذارد.

مدیرعامل شرکت کشتیرانی دریای خزر خاطرنشان کرد: این که سرمایه‌گذار برای فعالیت در این بخش جذب کنیم، خوب است اما این که سرمایه‌گذار خود اقدام به این کار کند، شاید خوب نباشد، چون این کار تخصصی است و سرمایه‎گذار را باید به متخصصان امر معرفی کرد.

غنجی ادامه داد: ایمنی و قواعد زیست‌محیطی حرف اول را می‌زند و کشتی باید تحت کنوانسیون باشد ولی افرادی که تخصص دریایی نداشته باشند تنها به برگشت سرمایه فکر می‌کنند.

وی به سابقه 22 ساله شرکت کشتیرانی دریای خزر اشاره کرد و یادآور شد: تاکنون از ما نه تنها برای فعالیت در این بخش بلکه برای عضویت در کارگروه‌های گردشگری دریایی نیز هیچ دعوتی نشده است.

براساس چشم‌انداز مورد انتظار از صنعت حمل‌ونقل مسافری دریایی در افق 1404، تعداد مسافران دریایی ورودی 28 میلیون نفر پیش‌بینی شده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع بنادر و دریانوردی کشور نیز در مورد این که آیا امکان تردد کشتی مسافری بین بنادر ایرانی خزر وجود دارد، گفت: امکان سخت‌افزاری نظیر پایانه مسافری در انزلی و نوشهر موجود است و در امیرآباد نیز ظرفیت احداث وجود دارد.

هادی حق شناس افزود: در بنادر جنوبی کشتی‌ها به‌عنوان یک وسیله ترددی روزمره کاربرد داشته و صرفاً جنبه سفر تفریحی ندارند، ضمن آنکه مشکلات دریای خزر مانند فاصله بنادر، متغیر بودن آب و هوا و عمق آبی منطقه خزر را ندارند، بنابراین لازم است میزان علاقه‌مندی مردم به انجام سفرهای دریایی بین بنادر داخلی ارزیابی شود.

وی با اشاره به این که افزایش تعداد سفرها، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، خاطرنشان کرد: مطمئناً اگر یک آژانس گردشگری در کنار کشتی مسافربری فعالیت مستمر داشته باشد، می‌تواند هزینه‌ها و متعاقب آن قیمت بلیت را پایین آورد.

وی استفاده از کشتی‌های زیبا و مجلل برای مراسم و همایش‌ها را از دیگر جنبه‌های فعالیت در این بخش برشمرد.

هم اکنون شناورهای مسافربری 36 نفره، مدل 2006 ساخت کره به مبلغ 130 هزار دلار در بازار آزاد خرید و فروش می‌شود.

معاون دریایی اداره‌کل بنادر و دریانوردی مازندران نیز با بیان اینکه از از بیست و هشتم اسفند ماه پارسال تاکنون بیش ار 150 هزار نفر سفر دریایی در آب‌های ساحلی مازندران انجام گرفته است، اظهار کرد: این سفرها با استفاده از هزار و 465 فروند شناور مسافری و جت اسکی در این مدت انجام گرفت.

سعید کیاکجوری افزود: شمار سفرهای دریایی در نوروز امسال به‌علت شرایط نامساعد جوی و طوفانی بودن دریا نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.

وی تصریح کرد: برای ایجاد ایمنی سفرهای دریایی اقداماتی قبل از فرا رسیدن سال جدید از جمله کنترل صدور گواهینامه شناورها با هدف پیشگیری از فعالیت آنها در زمان مواج و طوفانی بودن دریا انجام گرفته و در این مدت شاهد هیچ‌گونه سانحه دریایی در این مناطق نبوده‌ایم.

معاون دریایی اداره‌کل بنادر و دریانوردی مازندران همچنین از بازدید بیش از 3 هزار مسافر و گردشگر از بندر نوشهر در این ایام خبر داد.

آمارهای موجود نشان می‌دهد که از مجموع دست‌کم 15 میلیون مسافر ورودی سالانه به مازندران حدود 80 درصدشان برای بازدید از دریای خزر به این استان سفر می‌کنند.

طرح جامع بنادر مسافری دریای خزر نشان می‌دهد که در توسعه بنادر شمالی کشور موضوع مسافرت‌های دریایی باید با اولویت ویژه‌ای مورد توجه قرار گیرد.

در راستای این هدف برخی زیرساخت‌ها موجود است که در کوتاه‌مدت می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب از آنها استفاده مطلوب به‌عمل آورد، اما برای توسعه مناسب و پایدار در این بخش، توجه به توسعه زیرساخت‌های متناسب با قابلیت‌ها و ظرفیت‌های هر بندری شناسایی شده‌اند ولی توجه کافی به زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سازمانی نشده است.

امکان‌سنجی اسکله‌های شناور برای توسعه حمل‌ونقل مسافری نشان می‌دهد که با هزینه قابل قبول و سرعت زیاد می‌توان از اسکله‌های شناور جهت برقراری امکانات پهلوگیری در کلیه بنادر و نقاط مختلف ساحلی مازندران استفاده کرد و با افزایش امکانات زیرساختی نظیر اسکله، تقاضای مسافرت‌های دریایی نیز به‌طور خیره‌کننده‌ای افزایش خواهد یافت.

ارزیابی بنادر مسافری به‌ویژه برای روشن شدن دستورالعمل‎های مرتبط با ایمنی و حفظ محیط زیست، ارائه قوانین به‎منظور تأسیس واحدهای ویژه جهت ارتقای سرمایه‎گذاری بخش خصوصی در زیرساخت‎های حمل‎ونقل مسافری دریایی، ایجاد انگیزه و فضای رقابت در میان بخش خصوصی برای ساخت انواع کشتی مسافری و لندینگ کرافت و برنامه‌ریزی برای بهره‎برداری کارآمد از اسکله‎ها و امکانات بنادر مسافری می‎تواند در راه‎اندازی حمل‎ونقل مسافر و خودرو در سواحل شمالی و به‎ویژه مازندران موثر باشد.

توسعه پایدار این صنعت جز در سایه توسعه متناسب و همزمان همه بخش‎های این صنعت محقق نمی‎شود، از این رو توجه همزمان به توسعه سخت‎افزار، نرم‎افزار، نیروی انسانی، اطلاع‎رسانی، فرهنگی و تبلیغاتی ضروری به‎نظر می‎رسد.

استان مازندران 338 کیلومتر نوار ساحلی در دریای خزر دارد.

 

منبع: ایرنا-مازندران

---