به گزارش مازند اصناف و به نقل از تراز، در قرآن کریم بارها از اسراف و زیاده روی در مصرف با عناوین و مصادیق مختلف نام برده شده است. اسراف از ریشه سرف به معنای تجاوز از حد است. اصل، در نظام طبیعت بر میانه روی و تعادل است چه در اخلاقیات و چه در امور خارجی که مصرف هم یکی از مصادیق آن است.

اما از کجا بدانیم اسراف به چه اموری می گویند و اگر مصرف ما از چه میزانی بگذرد مشمول حکم تعدّی و تجاوز می شود؟
امیرمومنان علي (ع) در کلامی موجز و زیبا پاسخ این سؤالات را فرموده اند:
«کلُّ مازاد علي الاقتصاد اسراف»
«هر چه افزون بر ميانه روي باشد اسراف است» (مستدرک الوسائل، ج۲، ص ۶۴۵)

سه نکته:

* لباس تمیز در مکان کثیف!
امام کاظم (ع) در ضمن پاسخ به سؤال اسحاق بن عمار اسراف را چنين معنا کرده اند:
«اسراف آن است که لباس پاکيزه ات را در جاي کثيف بپوشی» (مکارم الاخلاق طبرسي، ص ۱۱۲)

 
** خط قرمز اسراف کجاست؟
از دو روایت فوق به خوبی مشخص می شود که اولاً حد و خط قرمز اسراف را هر کسی در رابطه با خود می تواند تعیین کند. چه بسا اموری برای برخی اسراف، و برای دیگری اسراف نباشد. دوم اینکه دقت در ریزه کاری هایی که شاید در نگاه نخست بی اهمیت به نظر برسند نیز مهم است و چه بسا همین امور وقتی جمع شوند به میزان زیادی جلوی زیاده روی های مصرف گرفته شود.

 
*** اسراف یک دانه برنج!
تا به حال با خود اندیشیده اید اگر مردم کشورمان روزی یک دانه برنج دور بریزند با جمعیت مثلاً ۸۰ میلیونی و فقط یک وعده در روز می شود ۸۰ میلیون دانه برنج. هر ده دانه حدوداً یک گرم و هر ده هزار دانه تقریباً یک کیلو می شود. پس به عبارتی ۸۰ میلیون دانه می شود معادت هشت هزار تن برنج در روز، ۲۴۰ تن در ماه و ۲۸۸۰ تن در سال!

بماند که در اغلب وعده های غذایی هر کدام از ما چندین دانه دور می ریزیم و برخی دو وعده برنج می خورند! ببینید یک اسراف به ظاهر کوچک چه خسارت عظیمی به بار می آورد!