به گزارش مازند اصناف و به نقل از طلا - چندروز قبل جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری با انتقاد شدید از عرضه نشدن ارز حاصل از صادرات توسط واحدهای پتروشیمی، از مدیران این واحدها خواست تا در این زمینه به تعهد خود عمل کنند بعد از انتقاد معاون اول رئیس جمهوری، دبیر انجمن کارفرمایی پتروشیمی اعلام کرد که از اواسط اردیبهشت ماهانه یک میلیارد و 200 میلیون دلار به بازار وارد میشود بر اساس گفتههای محمد باقر نوبخت، با آغاز تزریق ارز پتروشیمیها به بازار، میزان عرضه در روزهای اخیر افزایش یافته است و بزودی شاهد ثبات قیمتها خواهیم بود وی از برنامه بلندمدت دولت برای ثبات نرخ ارز در محدوده دلار 2650 تومانی و سپس تک نرخی شدن آن خبرداده است در حالی که نرخ هر دلار امریکا به 3330 تومان هم رسیده بود، در چند روز اخیر و با افت تدریجی، قیمت دلار به 3285 تومان کاهش یافته است و البته در روزهای آینده این روند تداوم خواهد داشت همچنین روند نزولی قیمتها به بازار طلا نیز گسترش یافته است بطوری که قیمت هر سکه تمام بهار آزادی که پیش از این به بالای یک میلیون تومان رسیده بود، در روز پنجشنبه گذشته با بازگشت به زیر یک میلیون تومان، نرخ 990 هزار تومان را به ثبت رساند دکتر شاهین شایان آرانی استاد دانشگاه اعتقاد دارد که دولت برای مهار و کنترل نوسانات ارزی، عزم خود را جزم کرده و در این زمینه عملکرد مطلوبی نیز داشته است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم قیمت ارز با نرخهای بالا و نوسانی خود خداحافظی کرد و به آرامش نسبی رسید بطوری که در نخستین روزهای فعالیت دولت جدید نرخ هر دلار امریکا به 2900 تومان رسید. دولت با اتخاذ سیاستهای اقتصادی، موفق شد قیمت دلار به عنوان اصلیترین بازیگر در بازار ارز را با حداقل نوسان حدود 10 درصد در محدوده 3 هزار تومان ثابت نگهدارد.
این رویه که با استقبال فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان همراه بود تا اواخر فروردین ماه امسال ادامه داشت و در طول ماههای اخیر بازار ارز از آرامش قابل قبولی برخوردار بود. ولی از آخرین روزهای فروردین ماه و در حالی که هیچ یک از عوامل تأثیرگذار در بازار ارز تغییری نداشت، قیمتها در بازار ارز رو به افزایش گذاشت و به تدریج دلار خود را به 3300 تومان نیز رساند.
اما هنوز هیچ کس در بازار دلیل این افزایش را نمیدانست تا این که اخباری درباره توقف عرضه ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی به گوش رسید. مسئولان دولتی نیز در نخستین واکنشها به افزایش نرخ ارز مهمترین دلیل را توقف عرضه ارز پتروشیمیها اعلام کردند. پس از آن جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری با انتقاد شدید از عرضه نشدن ارز حاصل از صادرات توسط واحدهای پتروشیمی از مدیران این واحدها خواست تا در این زمینه به تعهد خود عمل کنند. چند روز بعد از انتقاد معاون اول رئیس جمهوری دبیر انجمن کارفرمایی پتروشیمی اعلام کرد که از اواسط اردیبهشت ماهانه یک میلیارد و 200 میلیون دلار به بازار وارد میشود. رقمی که توسط این مقام صنعت پتروشیمی برای تزریق به بازار اعلام شد از بزرگی خلأیی که باعث صعود قیمت ارز شد حکایت میکند. خلأیی که در کوتاه مدت توانست آرامش را از بازار بگیرد. با اعلام این خبر و تأیید آن از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی بازار نیز واکنش نشان داد و قیمتها کمی به عقب بازگشت. ولی طولانی شدن فرایند آن موجب شد دوباره قیمتها سیر صعودی به خود بگیرد. سرانجام پس از بحثهای فراوانی که پیرامون این موضوع در رسانهها اتفاق افتاد معاون رئیس جمهوری و سخنگوی دولت تکلیف همه را روشن کرد. بر اساس گفتههای محمد باقر نوبخت با آغاز تزریق ارز پتروشیمیها به بازار میزان عرضه در روزهای اخیر افزایش یافته است و بزودی شاهد ثبات قیمتها خواهیم بود.
البته اشاره سخنگوی دولت تنها به مهار افزایش قیمتها در روزهای اخیر نبود. وی از برنامه بلندمدتتر دولت برای ثبات نرخ ارز در محدوده دلار 2650 تومانی و سپس تک نرخی شدن آن خبرداده است که با برنامهریزیهای دولت در افزایش عرضه و هدایت تقاضا به مرکز مبادلات ارزی تا پایان سالجاری اتفاق خواهد افتاد.
ارز سقوط کرد
نرخ ارز با روشن شدن تکلیف ارز پتروشیمیها و آغاز عرضه آن به بازار قیمتها در این بازار نیز سیر نزولی به خود گرفت. بنابراین در حالی که نرخ هر دلار امریکا به 3330 تومان هم رسیده بود در چند روز اخیر و با افت تدریجی قیمت دلار به 3285 تومان کاهش یافته است و البته در روزهای آینده این روند تداوم خواهد داشت و باید منتظر قیمتهایی به مراتب پایینتر بود.
افت قیمت در بازار ارز تنها به دلار محدود نشده و قیمت اکثر ارزهای رایج نیز با کاهش قابل توجهی روبهرو شده است. بنابراین قیمت یورو نیز که به بیش از 4600 تومان افزایش یافته بود به 4590 تومان رسیده است.
همچنین روند نزولی قیمتها به بازار طلا نیز گسترش یافته است بطوری که قیمت هر سکه تمام بهار آزادی که پیش از این به بالای یک میلیون تومان رسیده بود در روز پنجشنبه گذشته با بازگشت به زیر یک میلیون تومان نرخ 990 هزار تومان را به ثبت رساند.
عزم دولت برای کنترل بازار ارز
در همین ارتباط دکتر شاهین شایان آرانی استاد دانشگاه اعتقاد دارد که دولت برای مهار و کنترل نوسانات ارزی عزم خود را جزم کرده و در این زمینه عملکرد مطلوبی نیز داشته است.
این اقتصاددان در گفتوگو با ایران ادامه داد که دولت در ماههای اخیر توانسته قیمت دلار را روی 3 هزار تومان ثابت نگهدارد ولی در روزهای اخیر به صورت مقطعی اتفاقهایی در بازار افتاد که باعث افزایش قیمتها شد که مهمترین آن توقف عرضه ارز پتروشیمیها به بازار بوده است.
بنابر گفتههای وی مهار و کنترل نوسانات ارزی به دو عامل کلیدی بستگی دارد؛ عامل نخست به جنبههای روانی در بازار برمی گردد. در این زمینه خبرها و اطلاعاتی که بر بازار ارز تأثیرگذارند نقش بسیار مهمی دارد و میتواند بازار را با نوسان همراه کند. بنابراین هر چه خبرهایی که به بازار میرسد مثبت باشد میتواند آرامش را حفظ کند. برای مثال اخباری که از مذاکرات هستهای به کشور میرسد نقش تعیینکنندهای دارد. در صورتی که این اخبار و اطلاعات مثبت باشد کار دولت برای کنترل بازار نیز سادهتر میشود.
شایان آرانی در این باره توضیح داد: «در روزهای اخیر عمده خبرهایی که از مذاکرات هستهای و دورنمای اقتصاد ایران به گوش میرسد امیدوارکننده بوده است و این نوید را میدهد که در آیندهای نزدیک بسیاری از مشکلات تحریمها و محدودیتها رفع خواهد شد.»
عامل دیگری که این استاد دانشگاه در مهار نوسانات بازار ارز مؤثر میداند، ابزاری است که در اختیار دولت قرار دارد. براین اساس دولت برای این که بتواند شوکها و نوسانات احتمالی را مهار کند به ابزاری نیاز دارد که مهمترین آن ذخایر ارزی کافی است. اگر دولت ارز کافی در اختیار داشته باشد میتواند در مواقعی که بازار دچار نوسان میشود با تزریق ارز این نوسانات را مهار کند. تزریق ارز پتروشیمیها نیز در همین قالب میگنجد چرا که توقف عرضه آن باعث شد تا بازار دچار شوک شود و قیمتها افزایش یابد ولی با حل این مشکل روند کاهش قیمتها آغاز شده است.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که دورنمای بازار ارز را چگونه میبینید گفت: دورنمایی که هماکنون بر بازار ارز حاکم است نشان میدهد که دولت نوسانات ارزی را کنترل میکند و قیمتها در این بازار در محدوده مشخصی به ثبات میرسد.
هیچ اتفاقی در بازار ارز نیفتاده است
همچنین رئیس کل اسبق بانک مرکزی درباره نوسانات اخیر بازار ارز معتقد است از آنجا که در 40 روز اخیر هیچ تغییری در موضوع تحریمها و مذاکرات هستهای روی نداده است، مهمترین دلیل برای افزایش قیمت ارز در هفتههای اخیر انتظارات اشتباه و فقدان دانش کافی شماری از افراد است که در بازار نقش دارند.
به گفته طهماسب مظاهری کاهش عرضه و تقاضا از عوامل مهم در افزایش نرخ ارز در کشور است و از جمله دلایل اصلی گرانی دلار در روزهای اخیر توقف ارز پتروشیمیها و ورود نیافتن آنها به بازار بوده است.
گسترش فعالیتهای اقتصادی و افزایش قیمت ارز
در همین زمینه دکتر علی قنبری استاد دانشگاه اعلام کرد که به عنوان یک دلیل اصلی میتوان گفت نرخ ارز به دلیل گسترش فعالیتهای اقتصادی و بهبود شرایط عمومی کشور (و در نتیجه افزایش تقاضا برای ارز) افزایش قیمت داشته است.
وی ادامه داد: «اما دلایل دیگری هم میتوان به عنوان علل افزایش نرخ ارز بیان کرد که از آن جمله فعالیتهای دلالی افرادی است که در بازارهای بورس، ارز و طلا نقدینگیهای سرگردان را به حرکت درمی آورند.»