به گزارش مازنداصناف، براساس قانون نانوشته میان عامه مردم مازندران، بازارهای سنتی در شهرها و برخی روستاهای استان برپا می شد تا روستاییان محصولات و کالاهایی را که در طول یک هفته تولید می کردند برای فروش در این مکان عرضه کنند.

ماکیان، سبزی، مرکبات، برنج، تخم مرغ، انواع رب های گوجه فرنگی، آلوچه و ازگیل، نان و شیرینی های محلی و صنایع دستی تولیدات اهالی روستاهای مازندران بود که در روزهای برپایی بازارهای سنتی بر روی بساط فروشندگان این بازارها دیده می شد.

در گذشته کالاها و محصولاتی در این بازارها ارائه می شد که همگی از تولیدات و دست ساخته های روستاییان بود که علاوه بر بومی بودن، تنوع و اطمینان از سالم بودن یا همان محصول ارگانیک، حذف واسطه ها و مناسب بودن قیمت از ویژگی های آنها به شمار می رفت.

این محصولات به دلیل سنتی و بومی بودن عاملی شد تا مسافران در مدت زمان حضور و سفرشان به مازندران سری به بازارهای سنتی این استان بزنند تا سبد خرید سوغاتی های خود را در این بازارها از محصولات روستاییان پر کنند.

باوجود استقبال مردم مازندران و مسافران از این بازارها، اما ورود کالاهای کارخانه های داخلی و خارجی باعث شده تا علاوه بر کم رنگ شدن محصولات و تولیدات بومی استان، قیمت ها شکسته شده و به نوعی افزایش قیمت ها را در این بازارها شاهد نباشیم.

"چهارشنبه بازار" یکی از همین بازارهای سنتی در قائمشهر است که مردم از نقاط مختلف شهرستان به هوایِ خرید هفتگی خود به این مرکز خرید مراجعه می کنند؛ ‌ این محصولات که شامل مرکبات، ‌ماکیان و انواع رب و ترشی تولیدی روستاییان است ویترین این بازارها به شمار می رود.

اهالی قائمشهر خاطرات زمانی نه چندان دور را در ذهن دارند که روستاییان اطراف شهرستان محموله های تولیدی خود را سوار بر اسب به بازار می آوردند تا مردم طعم خوشایند محصولات سنتی را بچشند.

با توجه به نوع و سرآمد بودن هر روستا به تولیدات خاصی، ‌قائمشهری ها با بساط و ویترین ساده تولیدات روستاییان که در گوشه ای از بازار پهن بود مواجه می شدند و از میان آن محصولات ارگانیک و سالم را تهیه می کردند.

با گذشت زمان و فاصله گرفتن این نوع بازارها از علت ایجادشان شاهدیم که دیگر خبری از محصولات بومی نیست و بساط دستفروشان مملو از کیف، ‌کفش والبسته تولید داخل و خارج از کشور شده است.

"جمعه بازار" از دیگر بازارهای سنتی و با قدمت ۲۰۰ ساله ای در جویبار است که وجود کالاها و محصولات سنتی باعث می شود تا مردم از اقصی نقاط مازندران و کشور به این مکان بیایند و بنا به گفته سرپرست فرمانداری شهرستان حتی گردشگرانی از کشورهای مختلف به این بازار می آیند.

هر چند این بازار همچنان رونق گذشته خود را دارد اما ورود وسایل و کالاهای غیر بومی باعث شده تا علاقمندان و افراد طالب سبک و سیاق وسایل سنتی دیگر رغبتی برای حضور در این بازار نداشته باشند.

ویژگی سنتی بودن وسایل و کالاهای این بازار، مشتریانی از اقصی نقاط کشور داشت چرا که مسافران با شنیدن نام بازار سنتی جمعه بازار بدنبال یافتن سوغات به این بازار می آمدند و نبود وسایلی که نشانگر فرهنگ و سنت از این استان است بازارهای سنتی مازندران را به یک بازار معمولی و یا پاساژ های شهری مبدل کرده است در حالیکه مسافر بدنبال فضا و محصولات متفاوتی در این نوع بازارها است.

براساس اعلام اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران در گذشته بازارهای سنتی در شهرها و حتی روستاهای استان برپا می شد اما طی سالها از تعداد این بازارها کاسته شد.

جمعه بازار جویبار، نشتارود، بازار امامزاده شاه رضا درروستای پهناب جویبار، پنجشنبه بازار جاده قدیم آمل، بابل، بهمنیر و امامزاده ابراهیم بابلسر، چهارشنبه بازار قائمشهر، سه شنبه بازار میر بازار بابلسر، بازار قلعه گردن و خرم آباد بازار مشترک دو روستا در تنکابن و یکشنبه بازار دوازده چشمه آمل بازماندگان بازار سنتی در مازندران هستند که در این استان فعالیت می کنند.

معاون میراث فرهنگی اداره کل صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی مازندران از بازارهای محلی به دلیل ویژگی هایی که دارد به عنوان میراث معنوی استان نام برد.

محسن باستانی با اشاره به اینکه میراث معنوی به دلیل اینکه قابلیت انتقال فرهنگ و رسوم به نسل های دیگر را دارد حتی از میراثی مثل بناهای تاریخی نیز ارزشمند تر است، افزود : مازندران نیز برخوردار از آیین ها و مراسم های سنتی و محلی یا همان میراث معنوی است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی مازندران از بازارهای سنتی به عنوان بخشی از میراث معنوی این خطه از شمال کشور نام برد و ادامه داد : اما تاکنون این میراث ثبت ملی نشده و اقدام خاصی برای حفظ و نگهداشت آن صورت نگرفته است.

وی اضافه کرد : در حالیکه بازارهای سنتی علاوه بر عرضه تولیدات سنتی نوع رفتار در انجام مبادلات تجاری از جمله معامله پایاپا و انجام بازیهای بومی و محلی فضایی خوب برای انتقال آداب و رسوم کهن مازندران به شمار می رود و میراث فرهنگی ناملموس و معنوی، رفتارها، نمادها و آئین‌هایی است که یک اجتماع آنها را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسد.

باستانی گفت : بازارهای سنتی که پیشتر و در سال های قبل شکل و شمایل سنتی داشتند به عنوان میراث معنوی به شمار می روند.

معاون میراث فرهنگی مازندران افزود : هر چند وضعیت فعلی بازارهای سنتی و عرضه و فروش محصولات غیر سنتی، وضعیت خوشایندی را برای این بخش از فرهنگ مازندران رقم نزده است ولی برای جلوگیری از شیوع این مساله در دیگر بخش ها، اقداماتی را موردنظر قرار داده ایم.

یک کارشناس پژوهش و فعال در حوزه گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری مازندران به خبرنگار ایرنا گفت : سنتی بودن تولیدات، نحوه معامله(پایاپای و یا کالابه کالا)، برگزاری ورزش های بومی و محلی همچون کشتی لوچو و ریش سفیدی پیران برای حل اختلافات آیتم ها و ویژگی های بازارهای محلی این استان است.

مهران حسنی با اشاره به اینکه در گذشته از این دست بازارهای سنتی و محلی در بسیاری از شهرهای مازندران فعالیت داشتند، افزود : علاوه بر کم شدن تعداد این نوع بازارها، از دست رفتن شکل و شمایل سنتی، آسیب جدی تر به این بخش از میراث معنوی مازندران وارد کرده است.

وی با اشاره به اینکه کمتر عرضه و فروش محصولات و تولیدات روستاییان را در بازارهای سنتی این روزهای مازندران شاهد هستیم، ادامه داد : در حالیکه به جرات می توان گفت بیشتر از ۸۰ درصد اجناس عرضه شده در بازارهای سنتی آنزمان تولیدات روستاییان بود که این روند در بازارهای فعلی کمتر دیده می شود.

حسنی گفت: فرهنگ و تاریخ هرچقدر بر آن گرد کهنگی و گذر زمان بنشیند بر جذابیت آن بیشتر افزوده می شود و از نگاه مردم این عصر و زمانه مدرنیته که مسائل کمتر رنگ و بوی سنتی دارند، دیدن این بخش از فرهنگ برای افراد حاضر لذتبخش است.

وی ابراز امیدواری کرد که با احیای بازارهای سنتی مازندران، استانی که سالانه میزبان میلیون ها مسافراز اقصی نقاط کشور است می تواند در جذابیت و لذتبخشی هر چه بیشتر سفر برای آنایی که به استان می آیند خاطره آفرین باشد.

منبع: خبرگزاری ایرنا

انتهای خبر/