به گزارش مازند اصناف؛ خرمن پربرکت طبیعت مازندران در آتش ویرانی‌های زباله می‌سوزد و طراوت و شادابی مازندران با پساب‌های خانمان‌سوز زباله‌ها حالا دیگر جای خود را به پژمردگی و نابودی می‌سپارد.

متاسفانه در شرایطی که زباله برای برخی از کشورها به عنوان "طلای کثیف"، منبع سرشار درآمد و فرصت‌های اقتصادی است، اما هنوز بعد از بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، زباله همچنان در حال تهدید و چالش آفرینی برای شهرهای کشورمان به‌ویژه شهرهای مازندران است.

زباله زخمی است بر پیکره سرسبز و زیبای مازندران که این زخم روز به روز عمیق‌تر و کهنه‌تر می‌شود و تاکنون مرهمی برای آن پیدا نشده است؛ موضوعی که موجب شده در استان‌های شمالی به‌ویژه استان مازندران بیشتر خودنمایی کند، بلاتکلیفی و بهره‌برداری دیرهنگام از پروژه‌هایی است که برای بهبود وضعیت این مشکل قرار بود اجرا شوند و حالا عمرشان به یک دهه رسیده است.

*مرگ خاموش مازندران زیر بار زباله‌ها

آلودگی زباله از غرب تا شرق مازندران، از سواحل تا جنگل‌های مازندران را در بر گرفته است و تمامی شهرهای استان را در چالش دفن و دپوی زباله زمین‌گیر کرده است؛ به هر حال با ادامه روند فعلی به زودی شاهد غرق شدن مازندران در میان کوه زباله‌ها خواهیم بود و آن‌وقت دیگر برای چاره اندیشی خیلی دیر است.

در حال حاضر وضعیت مراکز دپوی زباله‌ها به مرحله بحرانی رسیده است و جدا از تکمیل ظرفیت دپوی این مراکز و عدم تصفیه اصولی شیرابه‌ها، پاس‌کاری زباله‌ها بین شهرها تنها راه باقیمانده برای مدیریت وضع موجود است؛ راهکاری که با اعتراضات متعدد در نقاط گوناگون استان به خط پایانی نزدیک شده است.

هر چند آغاز به کار آزمایشی زباله سوز نوشهر و خبر اتمام پروژه زباله سوز مرکز استان تا پایان امسال کمی از سنگینی بار بر دوش مانده مسئولان کاسته است؛ اما این معضل چند ده ساله هر روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و آژیر قرمز بحرانی شدن شرایط، مدت‌ها است به صدا در آمده است.

خم شدن کمر «انجیل‌سی» بابل، «عمارت» آمل، «پشتکوه» ساری، «التپه» بهشهر، «دالخانی» رامسر، «غرمرض» نکا، «پُرده‌سر» تنکابن و «ساحل» محمودآباد، گواه بر این مدعا است و حالا حکایت طبیعت مازندران، حکایت انسان محبوس در اتاق دربسته‌ای است که آب لحظه به لحظه در حال بالا آمدن است و عن قریب است آب از سرش بگذرد!

*وضعیت پیشرفت پروژه‌ها رضایت‌بخش نیست

رضا علیخانی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران درباره آخرین وضعیت مدیریت پسماند استان اظهار کرد: هم اکنون 7 پروژه نیمه‌تمام امحای زباله و کمپوست در استان داریم که در دست اجرا است و میانگین پیشرفت این پروژه‌ها، 60 درصد است.

وی افزود: وضعیت پیشرفت این پروژه‌ها رضایت‌بخش نیست و ادوار گذشته به‌جا مانده است؛ هر چند پروژه زباله‌سوز نوشهر یک پیشرفت خوبی داشته است که شاید بتوانیم تا پایان امسال یک یا دو پروژه دیگر را افتتاح کنیم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران، خاطرنشان کرد: بدنبال آن هستیم تا پروژه زباله‌سوز ساری را تا پایان امسال به افتتاح برسانیم و یک دوره آزمایشی را طی کند؛ خوشبختانه زباله‌سوز نوشهر توانسته دوره آزمایشی خود را طی کند و به‌زودی بهره‌برداری 100 درصدی را طی آیین افتتاح، آغاز خواهد کرد.

* تولید روزانه زباله در پیک سفرها به 12 هزار تن می‌رسد

این مسئول، ادامه داد: در مازندران، روزانه 4 هزار تن زباله تولید می‌شود که این رقم در روزهای پایان هفته به 6 و در پیک سفرها تا 12 هزار تن نیز می‌رسد.

علیخانی بیان کرد: متاسفانه ظرفیت دپوهای زباله ما در تمامی 27 نقطه اصلی استان دیگر پر شده است و باید در خصوص زباله یک اندیشه اساسی مبتنی بر تعقل، تعهد و اجرائی داشته باشیم.

 وی عنوان کرد: ما اگر بخواهیم مسئله زباله و پسماند را مورد بررسی قرار دهیم باید چهار سرفصل را مدنظر قرار دهیم که عبارتند از مدیریت تولید، لجستیک زباله، دپوی زباله و در نهایت امحای زباله و تصفیه شیرابه است.

*نفوذ شیرابه‌ها به اعماق 400 متری زمین

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران، گفت: متاسفانه در پی تکمیل ظرفیت نقاط دپوی زباله در استان با مسائل حاد زیست محیطی، اعتراضات مردمی و نفوذ شیرابه‌ها به اعماق 400 متری زمین مواجه هستیم در حالی که بالای 90 درصد آب شرب استان از آب‌های زیرسطحی تامین می‌شود.

این مسئول، اضافه کرد: ورود شیرابه‌ها به رودخانه‌ها موجب نابودی برخی از نسل‌های ماهی‌ و ماکیان شده است و بایستی از افراد خبره و دانشگاهی، مراکز دانشگاهی و پژوهشی و فعالان اجرائی و عملیاتی در این راستا بهره ببریم.

* لزوم مدیریت نخاله‌های بین راهی و زباله‌های روستایی

علیخانی اعلام کرد: یکی از معضلات حال حاضر، نخاله‌های شهری و روستایی است که در حاشیه جاده‌ها به وفور دیده می‌شود و حداقل راهکار فعلی احداث چهار کارخانه در چهار نقطه استان با فناوری تبدیل نخاله به آجر سفالی است، تا مردم به جای تخلیه نخاله‌ها در حاشیه جاده‌ها، آن را به این کارخانجات بفروشند.

وی افزود: موضوع دیگر مدیریت پسماند روستایی است که اکنون به یک معضل برای دهیاران مبدل شده است؛ ضعف آموزش، کمبود امکانات و تجهیزات، نبود ماشین‌آلات حمل زباله و نبود مکانی برای دپو زباله از چالش‌های روستاها است و شاید یکی از راهکارها تشکیل یک تعاونی میان روستاهای همجوار است که اقدام به خرید یک وانت حمل زباله و تخلیه در مکان مشخص است تا سپس به مکان دپوی مرکزی هر شهر انتقال داده شود.

          
* مدیریت جهادی تنها راه برون‌رفت از شرایط موجود است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران، مطرح کرد: در شرایط حال حاضر با توجه کمبود منابع مالی، امکانات، تجهیزات و تحریم‌ها تنها راه، مدیریت جهادی است تا از این شرایط خارج شویم.

این مسئول، تاکید کرد: ما در استان، 7 نقطه امحای زباله داریم که فرض کنیم موفق به راه‌اندازی آن‌ها هم شویم که اگر با تمام ظرفیت کار کنند در نهایت روزانه به سختی بتوانند 2000 تن زباله را امحا کنند این در حالی است که ما در پیک سفرها روزانه بین 8 تا 12 هزار تن زباله داریم و لذا باز هم ما با انباشت زیاله در مراکز دپو مواجه هستیم که باید بدنبال راهکاری برای این معضل باشیم.

علیخانی افزود: ما باید بدنبال تک تکنولوژی‌هایی که اولا بهره‌وری بالا داشته باشند، کمترین آلودگی را داشته باشند، در دنیا متداول و متعارف باشند، زودبازده باشند، کمترین میزان مصرف آب و سطح اشغال را داشته باشند، عملیاتی و اجرائی باشند و در بازه زمانی کوتاهی، حداکثر کارآیی را داشته باشند.

*زباله سوز نوشهر 12 لیتر بر ثانیه آب مصرف می‌کند
وی اذعان کرد: متاسفانه همین زباله‌سوز نوشهر با وجود تکنولوژی بالا و مطلوب، اما در هر ثانیه مصرف آب آن بین 8 تا 12 لیتر است که خود چالشی میان شهردار و پیمانکار را به وجود آورده است.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران، اظهار کرد: موضوع مهم بعدی، شیرابه‌ها هستند، هر چند برخی از تکنولوژی‌ها موفق به امحای زباله می‌شوند اما شیرابه یک تکنولوژی خاصی دارد که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد که سرنوشت ضایعات و  آلودگی‌های شیرابه چه می‌شود.

این مسئول افزود: یکی دیگر از نکات مهم تکمیل ظرفیت مراکز دپوی زباله در مازندران است که اکنون به نقطه انفجار رسیده‌اند و تبعات مختلف زیست محیطی و اجتماعی را بدنبال دارد.

          
* شهرگردی زباله‌ها و اعتراضات مردمی

علیخانی گفت: اولین نکته این است که همین مراکز دپویی که وجود دارند زباله‌های انباشته شده در آن باید چه شود، به هر حال باید یک تکنولوژی وجود داشته باشد؛ به هر حال باید برای منظر کریه این مراکز و معضل شیرابه‌ها یک راهکار اساسی یافت و اقدام کرد.

وی خاطرنشان کرد: باید در کنار تمامی این موضوعات از هم اکنون به فکر آینده نیز باشیم، همین حالا مراکز دپوی برخی از شهرهای ما کاملا پر شده است و داریم بین شهرها، بازی می‌کنیم و از شهرها می‌خواهیم که اجازه دهند زباله شهر مجاور در مرکز دپوی آن‌ها تخلیه شود که اعتراضات متعددی را هم بدنبال دارد.

*لزوم فرهنگ‌سازی برای کاهش تولید زباله

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران، بیان کرد: ما حداقل می‌توانیم برای کاهش زباله‌های خیابانی، با نصب بنر و بیلبورد در جاده‌های استان این وضعیت را به حداقل برسانیم؛ 10 درصد هم کمتر شود یک قدم به جلو است و باید برای زباله‌های بین راهی با یک نگاه نرم افزاری و سخت افزاری بدنیال راهکار عملی بود.

این مسئول متذکر شد: امروز بهترین راه مدیریت زباله کاهش تولید زباله است و یا حداقل کاهش تولید زباله است و باید برای همین مقدرا زباله نیز تفکیک ازمبدأ صورت گیرد.

علیخانی یادآور شد: یکی از موضوعات مهم دیگر بی خطرسازی زباله‌های عفونی مراکز درمانی است که باید در دستور کار قرار گیرد و برای هر یک از این هشت موارد ذکر شده باید کمیته‌ای تشکیل شود و  از جلسات آینده ارائه گزارش دهند.

در جلسه امروز کارگروه پسماند دو طرح پیشنهادی از سوی دو شرکت جهت احداث تکنولوژی امحای زباله در مراکز دپوی مازندران با حضور نمایندگان آنان مطرح شد که علیرغم وعده 8 ماهه برای راه‌اندازی از سوی این شرکت‌ها اما از سوی کارگروه به دلایل فنی، مورد موافقت قرار نگرفت.

* هیچ‌یک از مراکز دپو مازندران دارای مجوز زیست‌محیطی نیستند

شهرام صمدی‌خادم رئيس اداره مديريت آب، خاک و پسماندمحیط زیست مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ در این باره گفت: دیگر وضعیت بحرانی زباله در مزاندران به مرز خفگی رسیده است و این امر به انباشت مشکلات طی بیش از پنج دهه گذشته باز می‌گردد.

وی افزود: پروژه‌هایی که برای حل این معضل در سطح ساتان رد دستور اجرا قرار گرفت عبارتند از زباله‌سوز نوشهر که هم اکنون در حال فعالیت است، دیگری زباله‌سوز 450 تنی ساری است که امید می‌رود تا پایان امسال به بهره‌برداری آزمایشی برسد، سومین پروژه کمپوست بهشهر و اخیرا هم زباله‌سوز گلوگاه است که در دست انجام است.

رئيس اداره مديريت آب، خاک و پسماندمحیط زیست مازندران در پاسخ به چرایی عدم جانمایی مطلوب مراکز دپو در اقصی نقاط استان، تصریح کرد: هیچ‌یک از این مراکز دپو دارای نه ارزیابی زیست محیطی و نه مجوز زیست محیطی نیستند.

صمدی‌خادم ادامه داد: جانمایی این مراکز به پنج دهه قبل باز می‌گردد که در آن زمان اصلا بحث محیط زیست نبوده است و تا به امروز هم این روال، به طور مستمر علیرغم همه تهدیدات، اهمال‌ها، تلاش‌ها، اقدامات، اخطاریه‌ها، بحث در جلسات متعدد، ادامه دارد.

وی خاطرنشان کرد: البته باید به این نکته هم اذعان کنم که شهرداری‌ها نیز متاسفانه به وظایف خود در این زمینه به طور مطلوب عمل نکرده‌اند و امروز در مجموع تمامی این چالش‌ها، شاهد چنین شرایط بحرانی در مراکز دپو هستیم.

*حال طبیعت، خوب نیست/مازندران در محاصره زباله‌ها

موضوع زباله، پسماند، تفکیک زباله، تصفیه خانه، شیرابه و افتتاح کارخانجات در شهرهای مازندران موضوعاتی است که سالیان متمادی است که دست به دست و رسانه به رسانه می‌چرخد؛ اما این وعده چندین ساله را فرجامی نیست گویی و مردمان این دیار سبز، همچنان باید در انتظار بمانند.

با توجه به حجم روزانه بیش از 4 هزار تنی تولید زباله در مازندران که در برخی فصول سال این رقم به 3 برابر نیز می‌رسد، غفلت در مدیریت شیرابه‌ها پشت دیوار بلند فقدان مدیریت پسماند از دید مردم و مسئولان پنهان مانده است و ماحصل آن، آلودگی گسترده آب‌های زیرزمینی و دریای خزر شده است که کماکان سالیان متمادی است که در حال انجام است و همچنان نیز ادامه دارد.

زباله طی سالیان متمادی، به هیولای بی شاخ‌ودمی تبدیل شده است که با ولع تمام، سلامت انسان‌ها و زیست‌گاه‌های آبی و جنگلی استان را می‌بلعد و گویی کسی هم جلودارش نیست! گویی سواحل استان و مناطق جنگلی به سطل بزرگ زباله‌ای برای مدیران پسماند شهری در مازندران تبدیل شده است تا کریه منظری آن را پشت زیبایی‌های بکر خدادادی پنهان و از چشم‌ها دور نگاه دارند و غافل از آنکه، ضربان طبیعت و دریا، به شماره افتاده است.

گزارش - مجتبی قربانی

انتهای پیام/