به گزارش مازند اصناف؛ هنوز از پایان بازاریابی شبکه‌ای گولد کوئیست و فرجام تلخ اثراتی باقی مانده بود که موج جدید اقتصاد ایران را دوباره اسیر سراب‌های خود کرد و آن بازاریابی شبکه‌ای، همان توهم کسب و کاری که قرار است رویای یک شبه پول‌دار شدن را بسیار راحت برآورده کند.

همه منتظر بودند این شرکت نوپا نه تنها به رفع تهدیدات و نواقص شرکت‌های هرمی ‌بپردازد، بلکه کمکی به رشد اقتصادی، تولید،‌ اشتغال و افزایش تولید ملی و بهره‌وری آن داشته باشد، اما عملاً این نیز راه شرکت‌های هرمی‌ را در پیش گرفت و اقتصاد را به آستانه بحران رسانید.

تولد نخاله‌ای در اقتصاد

در سال 1930 کمپانی ویتامین لیفرنیا اولین کمپانی به‌طور رسمی ‌فعالیت بازاریابی چند سطحی را آغاز کرد و بعد‌ها نام خود را به نوترالایت تغییر داد و امروزه محصولات خود را از طریق کمپانی اموی به فروش می‌رساند؛ این شرکت در سال 1974 شرکت هرمی ‌شناخته و از ادامه فعالیتش جلوگیری شد.

اموی برای رفع اتهام در مدت 4 سال میلیون‌ها دلار هزینه کرد تا در نهایت 1974 ftc (کمیسیون تجارت فدرال) رای داد که منافع این شرکت از طریق فروش محصولات حاصل می‌شود نه پورسانت و در نتیجه ftc نتورک مارتینگ را به عنوان سیستم توزیع قانونی و موثر معرض می‌کند، در حال حاضر بیش از 50 کشور دنیا نمایندگی و بیش از 80 کشور دنیا مشتری دارد.

هم اکنون بیش از 2 درصد مردم جهان این تجارت را شغل اصلی خود برگزیده‌اند. نتورک این تجارت نو طرح اولیه این شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای نبود، بلکه آدم ربایی شبکه‌ای محسوب می‌شد، به این معنا که فقط پلن‌های درآمدزایی را می‌فروختند و شخص را در محاصره توهم زای خرید قرار می‌دادند.

دادن پورسانت استخری یکی از دلایل سرنگونی ابرتجارت کهکشان بود، حق دلالی که بیشتر از حجم درآمدی شده بود.

کار این شرکت‌ها بیشتر بازی پول و سرمایه‌گزاری کاذب و امثال آن است که برای کلک‌زدن و کلاه‌برداری از مشتری به شیوه‌های خوبی اجرا می‌شود.

در سال 1390 با اعطای مجوز فعالیت‌های بازاریابی شبکه‌ای از طرف وزارت صنعت و معدن این شرکت در ایران قدم گذاشت.

اصلی‌ترین مشکلات این شرکت‌‌ها را می‌توان عدم تعادل فعالیت و پورسانت‌های دریافتی، سد شدن مشاغل مفید در جامعه دانست چرا که افراد به جای روی آوردن به کارآفرینی و تلاش به دلالی می‌پردازند، فضای غیر مناسب کلاس‌های آموزشی و مراسم‌ها، فاصله گرفتن از متد اصلی که نحوه پورسانت دهی آن در آمریکا 3 لایه بود در حالی که در اینجا تا 7 لایه و بیشتر رسید، گسترش کالاهای خارجی، حرام دانستن اکثر علما، نداشتن محل تجارت ثابت که هر یک از این موارد به تنهایی استعداد برهم زدن سیستم روانی و اقتصادی جامعه را دارد.

این معضل که دراین چند وقت اخیر چون غده‌ای سرطانی به پیش می‌رود و طرفداران زیادی کسب کرده است به فتوای تمام مراجع حرام اعلام شده از جمله این فتواها حضرات آيت‌الله خامنه‌اي: حکم ربا را دارد و حرام است، آيت الله فاضل لنکراني: حکم قمار را دارد و حرام است، آيت الله وحيد خراساني: جايز نيست و حرام است ، آيت الله اردبيلي: عمل شبهه ناک است و اجتناب شود، آيت الله بهجت: جايز نيست و حرام است و همچنین با تماس با دفتر علامه جوادی آملی ایشان نیز این کار را جایز ندانسته و حرام دانستند.
براساس فتوای فقها کسب مال از طریق عضویت در شرکت‌های تجارتی از قبیل گلدکوئیست و گلدماین و شرکت‌های هرمی ‌دیگر (پورسانت از طریق عضو گیری) خوردن مال باطل است و در حکم یکی از این عناوین ربا، قمار و کلاهبرداری است.

" درآمد بدست آمده از طریق شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای و چند سطحی حلال نیست و اکل مال به باطل است و یا می‌فرمایند کسب درآمد از این طریق‌اشکال شرعی دارد "

رویایی ثروت، توهم یا واقعیت

احسان ج یکی از لیدر‌های شرکت بازاریابی شبکه‌ای نتورک مارکینگ که به تازگی از این منجلاب بیرون آمده بود از شروع این کسب و کار گفت: یکی از دوستانم با من تماس گرفت و با اصرار برای فردای آن روز در پارک سرای مهر با من قرار گذاشت فردای آن روز با شخصی که او را مشاور خواند با من در مورد شرکت صحبت کرد و با صمیمیت خاص کار در شرکت نت‌ورک را برایم توضیح داد و از اینکه به سادگی می‌توانم پولدار شوم گفت.

وی به تردیدهای پیش رویش برای این شغل رویایی‌اشاره کرد و افزود: خیلی دو دل و سرگردان بودم شخص دیگری که فالوئه می‌گویند نحوه کار را بیشتر برایم توضیح داد و cd آموزشی برایم آورد به من گفت که فروش گروهی هر تیم باید بالای 150 میلیون باشد تا به شرکت مجوز دفتر در آمل داده شود و دفتر اصلی در تهران قرار دارد.

این لیدر جوان از دیدارهای بعدی با اعضای شرکت گفت و اظهار کرد: قرار بعدی در فردای همان روز و با جزوه که در آن آموزش فروش، تاریخچه نت‌ورک و اصول موفقیت گنجانده شده بود را برای مطالعه به من داد و لیستی از 500 نفر از افرادی که با آنها در ارتباط دارم از خانواده، دوستان و حتی‌ آشنایان دور را در برگه بنویسم با مشخصاتی از قبیل سن، نسبت، تحصیلات ؛ مدت‌ آشنایی، محل سکونت، مجرد و اعتبار کاری که از 1 تا5 عددگذاری می‌شد.

وی اولین خریدش را به امید درآمد ماهانه 9 میلیون تومن در عرض 6 ماه انجام داد و بیان کرد: مبلغ 700 هزار تومان خرید کردم و وارد شرکت شدم با تلاش‌های زیاد توانستم در مدت کوتاهی وارد تیم و مجموعه آنها قرار بگیرم و با گذشت 3 ماه صاحب مجموعه شدم.

نت‌ورک تمام زندگی‌ام بود

احسان تمام زندگی‌اش را نت‌ورک دانست و افزود: تمام وقتم را صرف نت‌ورک می‌کردم در ابتدای کار گفته بودند با روزی 2 تا 3 ساعت کار می‌توان به نتیجه دلخواه رسید و در حالی بود که عملا تا نیمه‌های شب وقت من صرف نت‌ورک می‌شد.

وی از شرایط سخت زندگی‌اش در زمان حضور در نت‌ورک ‌اشاره کرد و ادامه داد: در ماه چهارم هم به درآمد بالای صد تومن نرسیده بودم و با فروش لپ تاب و چیزهای دیگری که داشتم مثل خیلی از دیگر همکارانم که مجبور شده بودند حتی طلای مادرشان را بفروشند و این یکی از آموزش‌های نت‌ورک بود که همه چیز حتی خانواده در حاشیه باید قرار بگیرد.

این جوان آملی از تلاشش در شرکت بیان کرد و گفت: 28 بهمن جایگاه خرید زدم و وارد عضو حرفه‌ای شرکت شدم، اما همچنان مانند یک سراب بود هرچه جلوتر می‌رفتم چالش‌ها بیشتر می‌شد و بیشتر در مرداب فرو می‌رفتم، از نظر روحی شرایط مناسبی نداشتم با خانواده و اطرافیانم دچار مشکل شده بودم، مجبور شدم ترم دانشگاهم را حذف کنم.

سرطانی به نام نت‌ورک

وی کیفیت پایین و قیمت بالا محصولات را مشکلی برای فروش دانست و افزود: بعد از ماه‌ها تلاش به درآمد نرسیده بودم و بدهی‌ام روز به روز بیشتر می‌شد و البته این قسمت مالی قضیه بود از لحاظ روانی و شخصیت اجتماعی، اعتبار خانواده همه و همه زیر سوال رفته بودند مدت‌ها در گیر افسردگی و شرمنده کارهای که انجام دادم بودم.

این لیدر راز نجات زندگی‌اش را دعاهایی مادرش خواند و خاطر نشان کرد: خانواده و دوستانم از رفتار و برخوردم‌های تنش‌زایی که داشتم نگران شده بودند مادرم خیلی برایم صحبت کرد و گفت که به مرجع تقلیدم مقام معظم رهبری زنگ زده و حرام بودن نتورک را به صورت جدی پیگیری کرده است، هر چند در ابتدای کار من این سوال را پرسیده بودم و بالا دستی‌ها حلال بودن آن را گفته بود و از اعتمادی که به آنها داشت پیگیری نکردم و به او اعتماد کرده بودم.

وی از تصمیم جدی‌اش درباره ترک نت‌ورک گفت و عنوان کرد: از فضایی که برای خودم ساخته بودم جز خستگی و پریشانی چیز دیگری نداشتم و با اطلاعی که از حرام بودن این شرکت‌ها فهمیدم تصمیمم جدی برای رها کردن این کار کثیف گرفتم، اما همچنان اثراتی که نت‌ورک بر من گذاشت هنوز مرا رها نمی‌کند.

این جوان شکست خورده به فضای نا مناسب نت‌ورک ‌اشاره کرد و افزود: تیم‌های حاضر که بیشتر پارک سرای مهر آمل مشغول فعالیت هستند در خانه‌های تیمی ‌با روابط آزاد دخترو پسر در جلسات شبانه ای که می‌گیرند فضای بسیار نا مناسبی ساخته است و در آن به راحتی دخترها کنار پسران سیگار می‌کشند و مشروبات الکلی مصرف می‌کنند.

وی با بیان اینکه لیدرهای اصلی این نت‌ورک افراد سابقه دار در شرکت‌های هرمی ‌بودند اظهار کرد: بعضی از آنها سابقه زندان نیز داشتند.

احسان ج از دنیای کثیف نت‌ورک خاطره‌های زیادی تعریف کرد و افزود: بسیاری از دوستانم به جای اینکه به سربازی بروند برای نت‌ورک از آینده خود فرار می‌کنند و خیلی از دانشجویانی که درسشان تمام شده ولی به شهر خودشان نرفتند و برای اجاره خانه مجبور شدند با دخترها و پسرهای دیگر هم خانه شوند؛ این نقطه اوجی که برای من ساخته شده بود و درآمد بالای که قرار بود بدست بیاورم چیزی نمانده جز بدهی سرسامام آور و آبرویی که ریخته شد.

نت‌ورک حرام است

حجت الاسلام کمیل نظافتی درباره شرکت‌های نت‌ورک مارکتینگ اظهار کرد: این شرکت‌ها از سوی مقام معظم رهبری و بسیاری از علما حرام اعلام شده است.

وی عواقب اجتماعی و ناهنجاری‌های نت‌ورک را غیر قابل کنترل دانست و بیان کرد: فعالیت این شرکت در آینده تبعات زیادی به دنبال دارد که برای فرد و جامعه غیر قابل بازگشت خواهد بود، فردی که در این مرداب درگیر شده است شاید به ظاهر رها شود ولی فشارهای روحی و روانی تا مدت‌ها او را رها نخواهد کرد.

این روحانی آملی از مشکلات زیادی که نت‌ورک برای افراد به وجود می‌آورد گفت و خاطرنشان کرد: نت‌ورک جدای از ضربه‌های سنگین اقتصادی که برجا می‌گذارد تبعات اجتماعی جبران ناپذیری خواهد داشت، دفتر ثابتی ندارند و خانه‌های تیمی‌که برای آموزش و جلسات وجود دارد فضای نامناسب و آلوده‌ای است، جلسات مختلط و گاهی شبانه، فضای بروز هرگونه گناه و ناهنجاری خواهد بود که تبعات این فضاها در اجتماع و فرد تاثیر بسیار بدی خواهد گذاشت.

آسیب‌های نت‌ورک جبران ناپذیر است

وی حمایت از تولید ملی را شعار چند سال اخیر رهبری خواند و تصریح کرد: حمایت نشدن از تولید داخلی در این شرکت‌ها که می‌توان با این مقدار پول شغل‌های جدیدی را به راه انداخت و خوداشتغالی انجام داد.
نظافتی از وجود کالاهای خارجی نامرغوب ‌اشاره کرد و ادامه داد: قیمت از بیرون گران‌تر است و کیفیت‌ها خوب نیستند، خودم خرید کردم و این موضوع کاملا برایم اثبات شده است و به عنوان فردی که در اجتماع زندگی می‌کند تولید داخلی را بهتر می‌پسندم.

وی با تاکید بر حرام بودن این نوع شرکت‌ها ابراز کرد: بعضی از افراد که در نت‌ورک مشغول به کار هستند از حلال بودن این شرکت و فعالیت‌هایش می‌گویند که می‌توان با یک سرچ ساده در اینترنت حرام بودن آن را با دلیل ثابت کرد.

افق نت‌ورک به نا‌کجا آباد است

نتورک در واقع به شکل درست در ایران وارد نشد شاید این بزرگ‌ترین مشکل نت‌ورک باشد فقط با شعار می‌خواهند نگرش افراد را از کار تغییر دهند تا جای که دیگر کار کردن با زور و بازو که در فرهنگ غنی‌مان محترم شمرده می‌شود، ابلهانه به نظر برسد و کار کردن با توهمی‌که در مخاطب ایجاد می‌کنند و باعث فروش محصولات خود می‌شوند و یا کار کردن و پولدار شدن با پریزنت کردن انسان‌ها خاتمه می‌یابد.

دنیای نت‌ورک دنیای فروش چه کالاهایست؟ ما چه چیز می‌خریم؟ چه چیز خواهیم فروخت؟ و وقت که مهم‌‌ترین سرمایه ما محسوب می‌شود و اعتماد اطرافیان که دارای‌های یک شخص است با چه قیمتی به فروش می‌رسانیم؟

حتی حاضریم برای پورسانت بیشتر عزیزترین کسانمان را قانع کنیم تا پریزنت شوند و برای خرید کالا هر ماه‌مان از خیلی از یادگاری‌هایمان بگذریم و پل‌های پشت سرمان را ویران کنیم.

اگر از همه اینها هم بگذریم از خانه‌های تیمی‌ و قرارهای شبانه نت‌ورک نمی‌توان گذشت روابط‌های که بر هیچ پایه و اساسی نیست.

دنیای افرادی که نت‌ورک زندگی‌شان شده و توهم پولدار شدن در سرشان موج می‌زند تا برای خود کسی شوند اگر شانس بیاورند نا امیدی و شکست از نت‌ورک خداحافظی خواهند کرد و اگر نه همچنان در مردابی که ساخته اند دست و پا خواهند زد.

و البته اینها همه‌ی ماجرا نیست، کسی که نت‌ورک را زندگی کرده می‌داند که نت‌ورک تنها یک شبکه بازاریابی نیست این را از تمام آنهای که شکست‌شان در این شرکت را تقصیر خودشان می‌دانند و تمام خانواده و عزیزانشان را در حاشیه قرار داده اند می‌فهمند که نت‌ورک یک غده سرطانی بدخیم است.

بلاغ/