به گزارش مازند اصناف؛ گزارش‌ها از وضعیت تولید اشتغال در کشور حاکی از آن است که طی سال‌های گذشته بنگاه‌های خرد و زیر 10 نفر كاركن، عامل اصلی اشتغالزایی بوده است. اما سوال این‌جاست که رابطه این بنگاه‌ها با رشد اقتصادی چگونه و سهم این بنگاه‌ها در رشد اقتصادی چقدر است؟

بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد كه سهم بنگاه‌های زیر 10 نفر كاركن از ارزش‌افزوده طی سال‌های 1388 تا 1393 در بالاترین حد خود به 25 درصد رسیده است؛ درحالی كه سهم بنگاه‌های بیش از 10 نفر كاركن به حدود 75 درصد از ارزش‌افزوده می‌رسد.

به عبارتی، بنگاه‌های خرد و كوچک با وجود این‌كه در اشتغالزایی سهم بسیار بالایی دارند، اما در رشد اقتصادی از سهم ناچیزی برخوردارند، بنابراین این امر منجر به گسستگی بین دو شاخص رشد اقتصادی و اشتغالزایی می‌شود.

از آن‌جایی كه این بنگاه‌ها به طور پراكنده و در تعداد بسیار زیادی در حال فعالیت هستند، در سرشماری‌های مربوط به محاسبه ارزش‌افزوده غالبا به حساب نمی‌آیند و به این ترتیب سهم كمی در محاسبه ارزش‌افزوده دارند.

در عمل سهم این نوع واحدهای تولیدی براساس نسبت‌هایی كه از قبل موجود است -آخرین طرح آماری مربوط به این نوع بنگاه‌ها مربوط به سال 1383 است- محاسبه و در حساب‌های ملی لحاظ می‌شود. با این حال، در پرسشنامه‌های طرح آمارگیری نیروی كار، اطلاعات مربوط به افراد شاغل در بنگاه‌های كوچك مورد پرسش قرار گرفته و ثبت می‌شود.

بر این اساس، یكی از علت‌های گسستگی بین دو مقوله رشد و ایجاد اشتغال در ایران می‌تواند ناشی از همین نحوه آمارگیری مربوط به محاسبه ارزش‌افزوده (حساب‌های ملی) و شاغلین (طرح آمارگیری نیروی كار) باشد. علت دیگر می‌تواند مربوط به تفاوت نوع واكنش بنگاه‌های اقتصادی كوچك و متوسط و بنگاه‌های بزرگ به وضعیت‌های اقتصادی مختلف باشد. به عنوان مثال، احتمالا بنگاه‌های كوچك و متوسط در شرایط باثبات اقتصاد كلان امكان ایجاد و پایداری بیشتری دارند. از طرفی، بنگاه‌های بزرگ بیشتر از محدودیت‌های بین‌المللی (به‌عنوان مثال ناشی از تحریم بانكی بین‌المللی) متاثر می‌شوند./خبرآنلاین