به گزارش مازند اصناف؛ در عصر حاضر با توجه به توسعه صنعت حمل و نقل به ویژه حمل و نقل جادهای و گسترش فناوری ساخت وسایل نقلیه و توسعه و تنوع راههای ارتباطی، موضوع ارائه خدمات در طول راهها به مسافران و رانندگان دچار دگرگونی اساسی شده و همچنین خدمات مورد نیاز آنها ازنظر کیفیت، کمیت و تنوع نیز تغییر کرده است.
گسترش چشمگیر حمل و نقل جادهای در ایران و توسعه شبکه جادهای کشور از یک طرف و پراکندگی و ناکارآمدی و کمبود مکانهای خدماتی- رفاهی موجود در کنار جادهها موجب بروز مشکلات زیادی برای مسافران میشود که استان مازندران نیز از این امر مستثنی نیست.
در بهار و تابستان هر سال به ویژه در ایام تعطیل، سالانه میلیونها مسافر و دهها هزار وسیله نقلیه در شبکه راههای استان رفتوآمد میکنند و انبوه این مسافران نیاز به مکانهایی دارند تا بتوانند تا از خدمات مورد نیاز در طول سفر استفاده کنند.
بنا به گفته معاون گردشگری میراث فرهنگی مازندران، شمار مسافران نوروزی در استان مازندران در ایام تعطیلات نوروزی بیش از 10 میلیون نفر بود که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل 12 درصد رشد داشته است که با توجه به حجم زیاد گردشگران لزوم توجه به ایجاد زیرساختهای لازم در مناطق گردشگری، صیانت از جاذبههای طبیعی و احداث و ساماندهی مجتمعهای خدماتی-رفاهی بینراهی احساس میشود.
اهداف تاسیس مجتمعهای خدماتی-رفاهی بینراهی
تصادفات جادهای یکی از عواملی است که میتواند منجر به مرگ و میر انسان شده و در این میان خستگی و خوابآلودگی حین رانندگی یکی از دلایل تصادفات است و اگر تغذیه مناسب، سرویسهای بهداشتی، پمپبنزین، پارکینگ، تعمیرگاه و مجهز فراهم باشد میتواند در تامین امنیت و رفاه حال مسافران و کاهش تصادفات موثر باشد.
معمولاً از اواخر اسفند تا پایان تعطیلات نوروزی و به طبع در بهار و تابستان اقامت مسافران و گردشگران در تأسیسات گردشگری اعم از هتلها، متلها، هتل آپارتمانها، خانه مسافرها، مناطق نمونه گردشگری، کمپهای گردشگری، پارکها و اسکان فرهنگیان است که نیاز به توجه دارد.
به طور کلی میتوان از اهداف مهم احداث مجتمعهای خدماتی-رفاهی میتوان به ارائه خدمات متمرکز و مناسب، فراهمکردن آسایش و دسترسی سریع به خدمات برای مسافران و امکانات مناسب برای اقامه نماز و ترویج فرهنگ آن، کاهش ائتلاف وقت و مزاحمتهای ترافیکی و روانساختن ترافیک و بستر مناسب برای اشتغالزایی اشاره کرد.
وضعیت نامطلوب خدماترسانی در مجتمعهای رفاهی
احمد ملک یکی از گردشگرانی است که هرساله به مازندران سفر میکند، طی گفتوگویی از وضعیت نامطلوب مجتمعهای بینراهی در مازندران گله کرد و گفت: این استان با وجود موقعیت جغرافیایی مناسب و قرار گرفتن در محورهای مناسب کشور متاسفانه با کمبود سرویسهای بهداشتی مناسب، نمازخانهها و مجتمعهای خدمات رفاهی مواجه است.
وی افزود: اکثر مسافرانی که از سایر استانها به مازندران برای رفتن به سایر استانها به ویژه مشهد مقدس سفر میکنند علاوه بر اینکه به پمپ بنزین نیاز دارند به دلیل طولانیبودن مسافت سفرشان، به رستوران، نمازخانه، سرویسهای بهداشتی و محل استراحت نیز نیاز دارند.
ملک میگوید: بخش قابلتوجهی از همان تعداد نمازخانه و سرویس بهداشتی موجود هم با مشکلات عدیدهای نظیر فرسوده و قدیمیبودن، نبود بهداشت و نظافت، نداشتن مایعدستشویی، آب یا شیر و شیلنگ و نبود فرش، موکت و مهر تمیز در نمازخانهها و سرویسهای بهداشتی مواجه هستند.
این گردشگر خاطرنشان کرد: این مجتمعها با وضعیت نامطلوب خدماترسانی، عملاً تعطیل هستند و همین امر باعث میشود برخی مسافران طبیعت را به استفاده از این سرویسهای غیربهداشتی و محیطهای کثیف ترجیح دهند.
ازبین رفتن مجتمعهای خدماتی نوساز به دلیل عدم رسیدگی
رقیه رضایی از مسافران تهرانی این روزهای تابستانی استان مازندران میگوید: من به مازندران هم برای اقامت و هم برای رفتن به استانهای دیگر سفر میکنم، به اکثر شهرها و جادههای مازندران سفر کردم و در طول سالها سفر به این استان از امکانات رفاهی استفاده کردم، متاسفانه بودند مجتمعهای رفاهی خوبی که ساخته شدند اما با گذشت چندسال از ساخت، به دلیل عدم رسیدگی متولیان امر از بین رفتند.
وی بیان میکند: از همان ابتدای ساخت، فكر اساسی برای نگهداری و رسیدگی به نمازخانهها و سرویسهای بهداشتی بینراهی نشده در عین نوساز بودن به دلیل عدم رعایت بهداشت به هیچ وجه قابل استفاده نیستند.
رضایی با اشاره به اینکه توسعه این مجتمعها میتواند در رفاه و آسایش مسافران و جذب توریست موثر باشد، دیگر فوائد احداث این مجتمعها را افزایش کارایی شبکه حمل و نقل، جلوگیری از اتلافوقت مسافران و رانندگان و تقویت جاذبههای گردشگری و فرهنگی مازندران نام میبرد.
لزوم تغییر در کیفیت ساخت مجتمعهای خدماتی-رفاهی در جذب گردشگر
یک کارشناس گردشگری با اشاره به آمار خوب حضور مسافران در ایام سفر در این مجتمعها در کشور، اظهار کرد: استان مازندران به سبب موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در محورهای مهم کشور باید حداکثر از این ظرفیت را داشته باشد که در این بین نیز مجتمعهای بینراهی میتوانند در جذب گردشگر و معرفی استان بسیار موثر باشند.
وی در زمینه اهمیت این مجتمعها یادآور شد: مجتمعهای خدماتی-رفاهی عاملی برای امنیت، آرامش و آسایش هستند و میتوانند در جهت افزایش ایمنی جادهها به مدیران و مسئولین مربوطه کمک کنند که میتوان با برنامهریزی و ارائه خدمات مناسب برای مسافران سفری بهیادماندنی را برای آنها رقم زد.
رحمتی بر لزوم تغییر در کیفیت ساخت مجتمعهای خدماتی-رفاهی، بیان کرد: مسافرانی که از این مجتمعها استفاده میکنند از استانهای گوناگون و دارای فرهنگ و آداب و رسوم مختلف هستند که باید در ساخت این مجتمعهای خدماتی همه اقشار درنظر گرفته شود.
وی اضافه کرد: بخشی از مسافرانی که وارد مجتمعهای خدماتی میشوند، از رستوان استفاده میکنند و بخشی دیگر نیز ضمن استفاده از نمازخانه و سرویسهای بهداشتی با خود غذا به همراه داشته و از فضای بیرونی برای صرف غذا استفاده میکنند که ایجاد یک فضای سبز مناسب، در کنار این مجتمعها میتواند با افزایش سرانه فضای سبز نسبت به جلب مسافران از کنار خیابانها، اتوبانها و بزرگراهها که برای صرف غذا توقف میکنند موثر باشد.
به گزارش بلاغ، در پایان باید گفت نبود متولی مشخص برای حفاظت، نظافت و نگهداری از مجتمعهای خدماتی- رفاهی شاید یکی از مهمترین مشکل جذب و پایداری گردشگر باشد، مکانیابی مناسب برای ساخت این مجتمعهای بینراهی و تشویق سرمایهگذاران به ویژه بخش خصوصی برای ساخت و مدیریت این واحدها شاید بتواند نقش مؤثری در رونق صنعت گردشگری در مازندران ایجاد کند.