به گزارش مازند اصناف؛ بخش كشاورزی و توجه به توسعه و عمران روستاها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، همواره مورد اهتمام و تایید قانون‌گذاران، برنامه‌ریزان و دستگاه‌های اجرایی و محور توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و تحولات وسیعی در عرصه كشاورزی روستاها و مناطق عشایری به وجود آمده است.

اما به علت برخی ناهماهنگی‌ها و سیاست‌ها، نظام‌ها و روش‌های ناكارا، تداخل وظایف، دوباره كاری‌ها و بروز حوادث طبیعی (نظیر خشكسالی و سیل) بخش كشاورزی در سال‌های اخیر با دشواری‌هایی روبه‌رو بوده كه مانع از رشد مطلوب این بخش شده است.

ادغام وارتخانه‌ها کارساز بود یا...
به منظور رفع این نابسامانی‌ها و نارسایی‌ها، براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دولت مكلف شده تا در جهت اصلاح نظام اداری، كاهش تصدی‌های غیر ضروری، ارتقای بهره‌وری و كارایی نیروی انسانی و مدیریت دستگاه‌های اجرایی، حذف موازی كاری‌ها و تجمع امور كشاورزی، دام، توسعه و عمران روستایی، تدابیر لازم را اتخاذ كند.

در این راستا، لایحه ادغام وزارتخانه‌های جهادسازندگی و كشاورزی و تشكیل وزارت جهاد كشاورزی، توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران در تاریخ بیست و ششم مرداد ماه سال ١٣٧٩ با قید یك فوریت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد.

این لایحه پس از ماه‌ها بحث و بررسی كارشناسان، سرانجام در تاریخ ششم دی ماه سال ٧٩ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ دهم دی ماه ١٣٧٩ توسط شورای نگهبان تأیید شد.

هفته جهاد کشاورزی برای چه؟
در سال‌جاری نیز از 21 الی 27 خرداد هفته جهاد کشاورزی با شعار کشاورزی، بستر سلامت و امنیت غذایی نامیده شد؛ بر همین اساس و به همین مناسبت گفت‌وگویی با عزیزالله شهیدی‌فر معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران انجام داده‌ایم که در ذیل می‌خوانیم:

عزیزالله شهیدی‌فر در خصوص هفته جهاد کشاورزی و نقش کشاورزی در توسعه اقتصادی استان گفت: بخش کشاورزی یک بخش فعال و پویا در کشور است که نقش به‌سزایی در توسعه اقتصادی دارد.

وی افزود: استان مازندران با 75 نوع محصول زراعی و باغی که در تمام فصول دارای برداشت و کاشت محصولات متنوعی است، از اهمیت ویژه‌ای در سطح کشور برخوردار است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در خصوص علت نامگذاری این هفته به نام جهاد کشاورزی به خبرنگار ما پاسخ داد: از 21 الی 27 خرداد تحت عنوان هفته کشاورزی نامگذاری شده است و علت اصلی این نامگذاری، فرمان 27 خرداد 1358 امام خمینی(ره) جهت نامیدن این روز به جهاد کشاورزی بود.

سهم 480 هزار هکتاری مازندران از اراضی زراعی و باغی

شهید‌ی‌فر اظهار کرد: استان مازندران در محصولات زراعی و باغی دارای جایگاه ویژه‌ای در سطح کشور است و این استان با 480 هزار هکتار اراضی باغی و زراعی شامل 320 هزار هکتار اراضی زراعی و 160 هزار هکتار اراضی باغی در مقایسه با کل سطح کشت کشور، حدود 2.5 درصد از کل کشور، 8 درصد از تولیدات زراعی و باغی کشور و 10 درصد از ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی کشور را داراست؛ که این نشان از استعداد تولید، ارزشمندی، جایگاه ویژه اراضی مازندران را دارد.

وی ادامه داد: البته این مهم با توجه به شرایط مناسب آب‌وهوایی استان، کشاورزان پرتلاش، آموزش، مکانیزاسیون، اصلاح اراضی و باغات، آبیاری تحت فشار، توسعه باغ و اراضی شیب‌دار و برنامه‌ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم میسر و محقق شده است.

توسعه محصولات گلخانه‌ای در دستور کار
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به در دستور کار قرار گرفتن چند پروژه کلیدی طی چند سال اخیر در مازندران، عنوان کرد: با همه محدودیت‌های آبی، کم آبی و در بعضی نقاط بی آبی، توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای نظیر: گل و گیاه، قارچ و... در دستور کار قرار دارد که نتایج مفیدی را به‌دنبال داشته است.

شهیدی‌فر اضافه کرد: کشت دانه‌های روغنی در چند سال اخیر به‌طور جدی در حال پیگیری است و این در حالی‌است که سطح 5 هزار هکتاری دانه روغنی کلزا در مازندران با 5 هزار تن تولید در سال 1394 به 12 هزار هکتار سطح زیر کشت و 20 هزار تن تولید در سال 1395 رسید.

تلاش برای مدرن‌سازی کشاورزی مازندران
وی ضمن تأکید بر انجام کارهای اساسی و قابل توجه در بحث مکانیزاسیون کشاورزی در استان، بیان کرد: حدود 250 میلیارد تومان تسهیلات در 4 خط اعتباری جذب و ماشین‌آلاتی نظیر تراکتور کمباین، دستگاه نشاکار و تراکتورهای باغی، زراعی و مخصوص اراضی شیب‌دار شالیزاری به استان تزریق شد تا کشاورزی را از حالت سنتی و نیمه سنتی به مدرن تبدیل کنیم و در حال حاضر نیز در حال گذر از این مسیر هستیم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران کاربری اراضی شیب‌دار در استان را از موضوعات مهم در بخش کشاورزی قلمداد و گفت: این موضوع طی سال‌های گذشته چندان جدی گرفته نمی‌شد و بر اساس مطالعاتی که در سال 95 انجام شد، حدود یک‌هزار و 500 هکتار از اراضی شیب‌دار استان را به کاشت نهال‌های مثمر، اجرایی کردیم.

شهیدی‌فر تصریح کرد: کاهش فرسایش خاک، بهره‌وری بیشتر، نگهداری آب، جلوگیری از سیلاب و همچنین پر کردن سبد اقتصادی روستایی از مزایای این طرح در کنار تبدیل شدن این اراضی کم بازده به اراضی اقتصادی در استان است.

اثرات نامطلوب تغییر کاربری‌های غیرمجاز بر کشاورزی مازندران

وی در خصوص اثرات مخرب تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی در مازندران و در پی آن ساخت‌وسازهای غیرمجاز در سطح استان، به خبرنگار ما پاسخ داد: همان‌گونه که مازندران از لحاظ آب و هوا و اراضی زراعی و باغی مستعد و مناسب است، به همان نسبت نیز از لحاظ شرایط جغرافیایی نیز دارای بستر مستعد اسکان است که این امر در کنار نزدیکی به پایتخت، موجب می‌شود تا مردم سایر استان‌های کشور به این استان مهاجرت کنند و در برخی مواقع نیز به‌دلیل به‌صرفه نبودن اقتصادی کشاورزی، کشاورزان اقدام به فروش اراضی قابل کشت خود می‌کنند که این امر طی سه دهه گذشته رواج داشته است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد: اما این امر طی سالیان اخیر، با جدیت و قاطعیت بیشتر دستگاه‌های اجرایی و نظارتی دنبال شد تا با برخوردهای قانونی، اطلاع‌رسانی و آموزش، شاهد سرعت بسیار کمتری در ساخت اماکن غیرمجاز باشیم.

شهید‌ی‌فر افزود: از سوی دیگر، بحث پشتیبانی از سرمایه‌گذاران، در بحث پروژه‌های مختلف کشاورزی، تولیدی و توریستی، در اسرع وقت دنبال می‌شود.

شهیدی‌فر در پایان افزایش قیمت محصولات استراتژیک استان نظیر برنج را عامل به‌صرفه بودن اقتصادی کشاورزی برشمرد و متذکر شد: شرایط مطلوب اقتصادی کشاورزان که در پی تعیین قیمت مناسب محصولات کشاورزی اتفاق می‌دهد، خود مانع جدی در فروش اراضی کشاورزی استان است که طی سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

پیش‌بینی تحویل 120 هزار تن گندم مازاد بر مصرف کشاورزان مازندران به مراکز خرید

حسن عنایتی نیز طی گفت‌و‌گویی در خصوص وضعیت کشت گندم طی سال‌جاری در مازندران گفت: برداشت گندم از مزارع مازندران از نیمه دوم خردادماه آغاز شد و تاکنون 14 هزار و 770 تن محصول به مراکز خرید تحویل داده شد است.

وی با بیان اینکه امسال 30 مرکز خرید گندم در مناطق مختلف مازندران در نظر گرفته شده است، افزود: هر کیلوگرم گندم با قیمت یک‌هزار و 300 تومان و با حداکثر افت مجاز 14 درصد از کشاورزان خریداری می‌شود.

 مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی مازندران خاطرنشان کرد: امسال54 هزار هکتار از مزارع استان به گندم آبی و دیم اختصاص یافت که پیش‌بینی می‌شود 150 هزار تن محصول از این زمین‌ها برداشت شود.

حمایت از گندم‌کاری در مازندران
عنایتی اضافه کرد: پیش‌بینی می‌شود100 تا 120 هزار تن از گندم مازاد بر مصرف کشاورزان به مراکز خرید تحویل داده شود.

وی تأکید کرد: در مازندران به دلیل شرایط آب و هوایی، باید بیماری‌‌های برگی و خوشه‌ای(فوزاریوم) جدی گرفته شود که نیازمند است کشاورزان نسبت به کنترل بیماری در زمان مناسب اقدام کنند و مبارزه برای پیشگیری از عوامل خسارت‌زا در مزارع گندم را انجام دهند.

مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی مازندران با بیان اینکه رعایت تناوب زراعی یکی از علت‌های مهم در افزایش راندمان در زراعت گندم است، تصریح کرد: بیماری‌های ریشه‌ای و طوقه‌ای (پاخوره) در مزارع گندم به‌ویژه مزارعی، که تهویه خاک به خوبی انجام نمی‌شود، سبب خسارات به مزارع گندم می‌شود و برای کنترل این بیماری باید تناوب زراعی با محصولی مانند کلزا در برنامه سه ساله در چرخه زراعی قرار گیرد و این روش سبب کاهش جمعیت علف هرز، آفت و بیماری‌ها می‌شود.

توصیه به گندم‌کاران برای بهبود راندمان
عنایتی با بیان اینکه کشت‌های به موقع در مزارع گندم و کشت‌های مکانیزه و منظم در میزان بذر مصرفی و قرار گرفتن بذر در عمق مناسب خاک در تولید گندم تاثیرگذار است، خاطرنشان کرد: عملیات خاک‌ورزی از موضوعات مهم در تولید گندم است که بستر را برای گیاه فراهم می‌کند، چرا که بسترمناسب و عملیات خاک‌ورزی در میزان یکنواختی مزرعه، تراکم بوته در واحد سطح و سطح سبز مناسب موثر است.

وی اظهار کرد: در مناطقی که آب موجود است و زمانی که گیاه در مرحله پُر کردن دانه است کشاورزان باید اقدام به آبیاری تکمیلی کنند و با انجام دو بار آبیاری تکمیلی در مزارع گندم، افزایش عملکرد حداقل یک تا دو تن در واحد سطح افزایش خواهد داشت.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران در پایان این گفت‌وگو به کمباین‌داران توصیه کرد نسبت به تنظیمات کمباین خود اقدام کنند، چرا که اگر رطوبت در مزرعه بالا باشد هنگام برداشت سبب شکستگی دانه می‌شود.

لزوم توجه به راهبردی‌ترین استان مولد کشور در امور کشاورزی
در خاتمه این گزارش باید اذعان کنیم که استان مازندران در حال حاضر، دارای رتبه نخست تولید برنج، مرکبات و گل و گیاه و رتبه دوم تولید کلزا در کشور است و این در حالی است که از لحاظ تولید گندم نیز به درجه خودکفایی رسیده است.

باید متذکر شویم که در کنار تمامی شرایط اثرگذار در بخش کشاورزی نظیر آب، خاک، هوا، اراضی و نیروی انسانی مطلوب و مناسب، این استراتژی تعیین‌کننده دولت‌هاست که نقش به‌سزایی در تولید کمی و کیفی محصولات کشاورزی و در پی آن اثرات اقتصادی، اشتغال و ... دارد که در نهایت می‌توان جلوگیری از تغییر کاربری اراضی و همچنین تعطیلی کارخانجات و واحدهای تولیدی را از این اثرات برشمرد.

بی‌شک این استراتژی‌ها شامل سیاست‌های تعیین کننده دولت در بخش نرخ‌گذاری محصولات کشاورزی، کنترل واردات، نگاه جدی به صادرات و حمایت از فعالان اقتصادی می‌شود که امیدواریم در سطح استان مازندران نیز اجرایی و عملیاتی شود.

* بلاغ