به گزارش مازند اصناف تمدن چند هزار ساله ایران، میراث ماندگار بسیاری برای مردم امروز این کشور کهن به یادگار گذاشته که مجموعه این میراث، هویت تاریخی و ملی ما را تشکیل می‌دهد.

این میراث، مظاهر و جلو‌ه‌های متنوع و متعددی دارد که هر یک از آنها به نحوی، گذشته درخشان و تمدن باستانی این مرز و بوم را بازگو می‌کنند و یکی از این مظاهر که در شاخه‌های متنوعی خودنمایی می ‌ند و بازگو کننده‌ی هویت و ذوق و هنر ایرانیان است، صنایع دستی می‌باشد.

قدمت هنردستی
در حدود ۸۰۰۰ سال قبل که به عصر «نوسنگی» معروف است، مردمي در منطقه وسيعی در آسيای جنوب غربی زندگی می‌کردند که برای نخستين بار در گروه‌های کوچک جمع آمده، در يک مکان ساکن شدند و اولين دهکده‌ها را به وجود آوردند.

آثار به دست آمده از دوران پارينه سنگی، ميان سنگی و نوسنگی، گواه بر فعاليت انسان در ساخت ابزار و وسايل سنگی است.

ابزارهايی چون تيغه‌های دندانه‌دار و به شکل‌های مختلف هندسی در مکان‌هايی مانند بيستون و غارهای هوتو و کمربند به دست آمده است.

انساني که ياد گرفته بود با کاشتن دانه‌هاي خوراکي مقدار بيشتري از آن را به دست آورد، ناگزير بود آن را در جايي ذخيره کند و همچنین آنان نیاز به ظرف‌هايی داشتند که در برابر گرما و رطوبت هوا مقاومت داشته باشد و غلات در آن فاسد نشود.

از اين رو انسان دوران نوسنگی با الهام از همان شکل‌های طبيعی و با آميختن آب و خاک، اولين ظرف‌های سفالی را ساخت.

ایران، طلایه‌دار صنایع دستی
در نتیجه کاوش های متعددی که صورت گرفته، آثار و اشیاء بسیار زیادی غالباً فلزی ( مفرغ ) به دست آمده که در کمال مهارت و استادی و با اشکال بسیار متنوع و بدیعی ساخته شده‌اند که همگی به عنوان پیشینه‌ای اثرگذار و تاریخی برای اشیاء و صنایع دستی دوره‌های بعدی (غالباً از نظر شیوه ساخت مواد اولیه و نه از نظر محتوا و نقوش) مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

محسن باستانی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قائم‌شهر در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۶۰۰ نوع صنایع دستی با دستان صنعتگران صنایع دستی در شهرستان قائم‌شهر در حال فعالیت است.

تنوع رنگارنگ و نشاط‌آفرین در صنایع دستی ایرانیان
باستانی افزود: صنایع دستی که در این حوزه در حال فعالیت هستند سفال، گلیم، جاجیم، گره چینی، معرق، منبت، لباس‌های سنتی، چرم، معرق چرم، کیف و کفش دوزی، نمد، دوردوزی‌های سنتی (سوزن دوزی) و ابریشم بافی که در غالب مشاغل خانگی خرد و کلان در هنر دست خود را در معرض دید عموم قرار می‌دهند.

وی افزود: با توجه به اینکه صنایع دستی جزئی از فعالیت‌های زنان روستایی و نیز برخی افراد هنرمند این حوزه است، بنابراین برای انجام هر فعالیت هنری در کارگاه‌ها نیاز به مجوز است که این مجوزها داده شد.

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قائم‌شهر تصریح کرد: برخی از صنعتگران برای گسترش کار خود نیازمند تسهیلات بودند که به آنها این تسهیلات داده شد و همچنین برای پرداخت مالیات و هزینه آب و برق این کارگاه‌ها نیز حمایت‌هایی انجام گرفت.

تولیدات زیبا و بی‌رونق صنایع دستی
این مسؤول بیان کرد: صنعتگران در زمینه فروش محصولات خود دچار مشکلات زیادی هستند، که نیازمند حمایت همه جانبه از آنان است زیرا آنان بازارچه و یا فروشگاهی که این محصولات خود را به فروش برسانند، ندارند.

باستان خاطرنشان کرد: برخی از صنعتگران محصولات خود را در نمایشگاه برای فروش قرار می‌دهند و نیز برخی دیگر محصولات خود را با سفارش از دوستان و آشنایان تولید می‌کنند و اندکی هم اصلاً فروش ندارند.

نمد، ساده‌ترین و پرزحمت‌ترین تولید هنری
احمد بابامیری صنعتگر «نمد» در گفت و گو با خبرنگار ما درباره مشکلاتش می‌گوید: من در گذشته دامداری داشتم و از پشم گوسفندان خود برای درست کردن نمد استفاده می‌کردم.

وی افزود: نمد در گذشته خریدار زیادی داشت، اما در حال حاضر کسی آن را نمی‌خرد و من نیز دیگر این کار را انجام نمی‌دهم و فقط برخی اوقات اگر از طرف صنایع دستی و یا دوستان و آشنایان سفارش بدهند، درست می‌کنم.

این صنعتگر صنایع دستی تصریح کرد: ارگان‌های مسؤول و متولی حفاظت از صنایع دستی باید برای حفظ و احیا این صنایع برای آیندگان تلاش کنند.

به گزارش خبرنگار ما، برای حفاظت از میراث فرهنگی خود در قالب صنایع دستی باید برای افردی که با هنر خود می‌خواهند اقتصاد خانواده خود را تأمین کنند، شرایط رشد اقتصادی فراهم شود.

* بلاغ