امید آذرزمانی- از میان خانواده پژو پارس کدام یک از نظر فنی کیفیت بهتری دارند؟ آیا تولیدات صفرکیلومتر بهتر هستند یا یک نمونه کم کارکرد سالم متعلق به سال های قبل؟ اعضای خانواده پژو پارس چه معایب و محاسنی دارند؟ در این گزارش سعی می کنیم نظرات دست اندرکاران خودرو را در مورد این خانواده جویا شویم، پس با ما همراه باشید اما قبل از آغاز بحث بگذارید در ابتدا نگاهی به سیر تکامل اعضای این خانواده از پرشیای دیروز تا پارس امروز بیندازیم.

پژو پارس محصول مرکز تحقیقات ایران خودرو است که در سال 79 به بار نشست. این خودرو در ابتدا با نام X9 استارت خورد ولی بعدها به سفیر و در نهایت به پرشیا تغییر نام داد. در سال هایی که ایران خودرو با هوشمندی پرشیا را به بازار معرفی کرد، در بین محصولات خودروسازان داخلی تقریباً هیچ رقیبی در کلاس پرشیا وجود نداشت و این خودرو از همان ابتدای عرضه هم از فروش خوبی برخوردار بود. پرشیای دیروز و پارس امروز با استفاده از پلت فرم پژو 405 طراحی شدند که در آن سال ها هنوز این قدر قدیمی نشده بود و برای بازار انحصاری ایران مناسب بود. ایران خودرو در توصیف پارس آن را نخستین خودروی لوکس بازار ایران نامیده است که البته به نظر می رسد ایران خودرویی ها مونتاژ کادیلاک ایران (سویل) و بیوک ایران (اسکای لارک) شورولت نوا و ... را در دهه های گذشته که همگی با تکنولوژی روز در زمان خودشان مونتاژ و به بازار ایران عرضه شدند را فراموش کرده اند. با این حال بسیاری از صاحب نظران، پارس یا همان پرشیا را هنوز هم موفق ترین محصول فیس لیفت شده در ایران می دانند.

پژو پارس معمولی (پرشیا)

این خودرو اولین فرزند از این خانواده است که در سال 79 عرضه شد. در سال های اول عرضه پارس عده ای به اشتباه فکر می کردند این خودرو از 405 قوی تر است که تصور درستی نبود زیرا 405 و پرشیا (نام خودرو در آن سال ها) از نظر فنی دقیقاً مشابه هم بودند. این خودرو در ابتدا با پیشرانه XU7 که محصول گروه پژو- سیتروئن است ساخته شد. این پیشرانه تنفس طبیعی با 8 سوپاپ و حجم 1.8 لیتر می توانست 97 اسب بخار نیرو در دور موتور 6000 تولید کند. در سرسیلندر آن یک میل سوپاپ وجود داشت و گشتاورش هم به 148 نیوتن متر در دور 3500 می‌رسد. ECU مورد استفاده در این خودرو مدل SL96 SAGEM بود.


پارس ELX 1.8



پارس 16 سوپاپ از نظر فنی با مدل قبلی یعنی پرشیا تفاوت هایی داشت. پیشرانه این خودرو همان نمونه 1.8 لیتری بود که در سرسیلندرش به جای یک میل سوپاپ از دو میل سوپاپ استفاده شده است تا سوپاپ های این خودرو را که دو برابر مدل قبلی یعنی 16 عدد بودند را به حرکت درآورد. به دلیل تنفس بهتر موتور و بالا رفتن راندمان حجمی در این مدل قدرت به 110 اسب بخار افزایش یافت و گشتاور هم در دور 4250 به 155 نیوتن متر رسید. از این موتور سایپا نیز بر روی مدل زانتیا استفاده کرد از این رو این نمونه ها به موتور زانتیایی که در بین مردم شهرت دارند. این خودرو آپشن خاصی نداشت و از دیگر موارد می توان به ترمزهای عقبش که دیسکی شدند اشاره کرد. البته در مواردی سفارشی صندلی‌هایی بسیار خاص که در آن زمان به خلبانی معروف بود روی آن نصب میشد که هم گرمکن و هم سردکن داشت. این خودرو در سال 82 به تولید رسید و بسیار هم مورد توجه ارگان های دولتی قرار گرفت. این مدل از نظر ظاهری با پرشیا تفاوتی نداشت و فقط مشاهده دیسک ترمز عقب و شیلنگ های دوگانه ترمز دیسکی عقب بر روی اکسل عقب است که راه تشخیص را هموارتر می کرد. چراغ عقب این خودروها بصورت فابریک دودی بود.

پارس اتوماتیک



پارس اتوماتیک با استفاده از سیستم انتقال قدرت 206 شکل گرفت. درون سینه این مدل موتور TU5 1.6 پژو 206 و گیربکس اتوماتیک تیپ چهار که تیپ ترونیک نبود جای گرفت. این موتور در پارس 108 اسب بخار نیرو در دور موتور 5600 تولید می کند و در دور موتور 4000، 142 نیوتن متر گشتاور در اختیار راننده قرار می دهد. با نسبت تراکم 10.5 به یک نیز بهترین سوخت برای آن بنزین سوپر با اکتان 95 است.

کد 28704 (کد فنی) می تواند استاندارد یورو 3 را پاس کند اما در مدل 28705 به دلیل تغییراتی که در کاتالیزور و سنسورها ایجاد شده است دستیابی به استاندارد آلایندگی یورو 4 ممکن شده است. البته اگر سبک رانندگی شما پر هیجان نیست این خودرو را برای خرید برگزینید چون با شتاب 14.2 ثانیه ای آن برای دستیابی به سرعت 100 کیلومتر ممکن کمی احساس کندی می کنید. کارخانه مصرف سوخت این خودرو را به صورت ترکیبی 7.2 لیتر در 100 کیلومتر اعلام کرده است که با توجه به شتاب پایین و وزن خودرو به نظر نمی رسد در شرایط واقعی قابل دستیابی باشد زیرا پارس اتوماتیک بیش از 250 کیلوگرم از 206 که صاحب اصلی موتور و گیربکس است سنگین تر است. هر چند ترمزها مجهز به ABS+ebd هستند ولی ترمزهای کاسه ای در عقب را باید یک فاکتور منفی برشمرد.

چراغ ترمز سوم در بالای شیشه عقب قرار دارد و چراغ های عقب نیز دودی نیستند. اما استفاده از کامپیوتر سفری و روکش پلاستیک های چوب نمای داشبورد که با کیفیت تر از گذشته هستند از محاسن این خودرو است. از جمله آپشن های آن می توان به آینه های برقی با چراغ راهنما و شیشه های سولار UVدار، قفل میکروسوئیچی، ایموبلایزر در مدل 28705 اشاره کرد.



پارس ELX 2.0

این خودرو نیز با موتور EUM 2.0 تولید میشد که به دلیل نسبت تراکم بالاتر نسبت به محصولی مانند پارس سال، 10 اسب بخار نیز قوی تر است چیزی در حدود 105 اسب بخار. در این خودرو نیز چراغ های عقب دودی، شیشه سولار و UV محافظ در برابر اشعه خورشید وجود داشت. ایموبلایزر هم برای مدل 28409 ارائه نمی شود اما در عوض رینگ های 15 اینچی ELX آلومینیومی هستند که کمی سواری و نمای آن را اسپرت تر جلوه می دهند. پشتی صندلی جلو نیز به صورت برقی تنظیم می شود. اما نکته منفی آن مصرف سوخت بالای آن بود که با داشتن یک موتور 8 سوپاپ، باعث شد تعداد زیادی از این خودرو به تولید نرسد و از گردونه تولید خارج شود
. 
پارس سال

موتور پارس سال به دلیل تغییراتی اندک نسبت تراکم کمتری نسبت به مدل XUM ELX دارد و اسب های بخارش هم 10 اسب کمتر است. در ضمن موتورش هم 8 سوپاپ دارد. استاندارد آلایندگی در مدل 28213 یورو 2 است که به دلیل قوانین و استانداردهای جدید محیط زیست باید تغییر کرده  و از سال 94 به یورو 4 تغییر کرده است. شتاب 11 ثانیه ایی این مدل با گیربکس 5 سرعته دستی آن را به سریع ترین پارس بازار تبدیل کرده است. البته این مدل مثلا از مدل دوگانه سوز 88 کیلوگرم سبک تر است که در شتابگیری آن نقش بسزایی دارد. اما صندوق عقب 470 لیتری آن که البته از نیاکانش یعنی 405 به ارث رسیده است یک نعمت بزرگ به شمار می رود. تریم داخلی آن به شکل استاندارد و مانند برادرانش به رنگ بژ است و آینه های جانبی مجهز به راهنما هستند. قفل مرکزی با ریموت رادیویی از دیگر محاسن این خودرو است.

پارس دوگانه سوز

افزایش قیمت سوخت و آلودگی هوا خودروسازان را به سمت تولید مدل های دوگانه سوز سوق می دهد و پارس دوگانه سوز هم زاییده همین شرایط است. موتور XU7 روی این مدل نیز نصب می شود اما برای دوگانه سوز شدن آن ایران خودرو سیستم سوخت رسانی این انجین را اصلاح کرده است تا بتواند با گاز CNG هم کار کند. هر چند موتور پایه گازسوز بدون شک بازده بیشتری دارد ولی این موتور تغییر یافته نیز در حالت گازسوز و در دور موتور 3500 حدود 126 نیوتن متر گشتاور را تقدیم راننده می کند. قدرتش هم در دور 6000 به 83 اسب بخار می رسد که برای خودروی با وزن 1165 کیلوگرم زیاد مناسب نیست.

این قدرت و گشتاور پایین بیشتر برای حرکت در مسیرهای کم و یا بدون شیب بزرگراه مناسب است. البته از نظر تنفسی این موتور در مرتبه ای پایین تر از موتور TU5 و XU7 16 سوپاپ قرار می گیرد زیرا برای تنفس مجهز به 8 سوپاپ است و این یعنی راندمانش پایین تر از آن هاست. مصرف سوخت آن نیز در عمل بیش از 10 لیتر است که البته کارخانه سازنده به عدد 9.5 برای حالت بنزین اکتفا کرده است. البته اگر سوخت بنزینتان تمام شد می توانید 75 لیتر گاز را نیز برای رسیدن به مقصد مصرف کنید که در حدود چند صد کیلومتر شعاع حرکتی دارد. اما در صورت خرید پارس دوگانه باید از حدود 80 لیتر فضای صندوق عقب چشم پوشی کنید زیرا مخزن گاز و ادواتش در صندوق عقب جا خوش کرده اند. نقطه ضعف بزرگ آن ترمزهای عقب کاسه ای است. هر چند ABS+EBD نیز در خودرو وجود دارد اما به دلیل گازسوز بودن خودرو وزن قسمت عقب بیشتر است که وجود ترمز دیسکی می تواند موجب هندلینگ بهتر خودرو شود. ایربگ برای راننده و سرنشین در نظر گرفته شده است و آینه ای جانبی نیز دارای راهنما و برقی هستند. دماسنج نیز برای آن در نظر گرفته شده است! البته می توانید با پرداخت بیشتر خودرو را بصورت کارخانه‌ای آپشنال کنید ولی در این صورت قیمت نهایی ممکن است شما را به فکر خرید خودرویی کارکرده با استاندارد بالاتر و کیفیت بهتر از برندی دیگر بیندازد.



پارس LX

این خودرو را می توانید در دو تیپ 28513 و 28515 خریداری کنید. تفاوت این دو مدل این است که مدل 28513 دارای مالتی‌پلکس است ولی مدل 28515 دارای سيستم اتولاک، مستر لاک و اتوفلاشر (در ترمزهاي شديد با کاهش ناگهاني سرعت، فلاشرها روشن مي شوند) و تايمر چراغ سقف و آگاه كردن راننده از وضعيت باز و بسته شدن درب خودرو توسط چراغ های راهنما و سيستم اخطار سرقت ساده با استفاده از بوق خودرو بجاي آژير دزدگير هستند. این دو خودرو از نظر فنی هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو از موتور TU5 و گیربکس 5 سرعته دستی استفاده می کنند. اما از نظر تجهیزات کمی با هم متفاوتند. ترمز ABS+EBD چهار کاناله برای هر 4 چرخ در هر دو وجود دارد . سیستم تهویه مطبوع نیز در هر دو مدل اتوماتیک هستند. هر دو مدل از غربيلك فرمان چرمي، تريم دورنگ (بژ/مشكي)،قطعات دکوراتيو طرح چوب، رودري بهينه و جلوآمپر جديد بهره میبرند. مجهز بودن به رینگ های آلومینیومی 15 اینچ از شاخص های مدل پارس LX است.




* متخصصین امر در مورد پارس چه نظری دارند؟

مجید شفیعی که یکی از تعمیرکاران این خودروها است در مورد آن می گوید: یکی از مشکلاتش که تا همین سه سال پیش هم وجود داشت رنگ پریدگی سپرها بود که با برخورد سنگریزه ها ایجاد می شود و کم کم به جایی می رسید که سپر نیاز به رنگ پیدا می کرد. مدل های اولیه تا سال های 83 از نظر مونتاژ قطعات تغییر یافته نسبت به 405 کمی زود به صدا می افتاد و کیفیت مناسبی ندارد و این باعث می شود اتاق کم کم دچار سر و صدا شود. از نظر ایمنی هم دیگر امروز این خودرو با استانداردهای ایمنی مطابقت ندارد. چون اگر دقت کنید خودروهای امروزی طوری طراحی و ساخته می شوند که بدنه ای صاف مثل این خودرو نداشته باشند و این یعنی نقاط شکست در اتاق آن کمی خطرناک است. مشکل جوش آوردن و آسیب به سرسیلندر در مدل های 86 به بالا بسیار یافت می شود که البته دوگانه سوزها بیش از بقیه به این نقیصه دچار می شوند. دلیل این موضوع هم نقص سیستم خنک کاری است. ما برای رفع آن مجبوریم رادیاتور استاندارد را که 4.5 لیتر حجم آب دارد با یک رادیاتور دیگر تعویض کنیم که در حدود 6 لیتر حجم دارد. از سال 88 به بعد سرسیلندرهایی در بعضی مدل ها مورد استفاده قرار گرفته است که از نظر کیفیت و تلورانس ساخت بسیار ضعیف است.نمونه هایی که این سرسیلندر در آن ها استفاده شده با سر و صدای زیادی کار می کنند. دلیل این سر و صدا دقیق نبودن اندازه های آن است به شکلی که میل سوپاپ در جای خودش با لرزش کار می کند.

شفیعی ادامه داد: در مدل های دوگانه سوز به علت کار کرد موتور با دو نوع سوخت و دو نوع انفجار در سیلندر موتورها زود از تنظیم خارج می شود و البته فیلر آن ها نیز زودتر به هم می خورد. ما در سال های اخیر خودروهای زیادی را به دلیل پاره شدن تسمه تایم تعمیر کردیم و این ناشی از بی کیفیت بودن تسمه تایم است در حالی که در مدل های قبل از سال 85 تسمه تایم به راحتی حتی تا 70 هزار تا هم کار می کرد. از سال 86 به بعد این خودرو با افت کیفیت در سیستم هیدرولیک هم مواجه شد. در بسیاری از تولیدات این سال به بعد فرمان در زمان گردش صدا می دهد که ناشی از بی کیفیتی شیرهای مورد استفاده در پمپ هیدرولیک است. ما مجبوریم پمپ و شیر هیدرولیک را با نوع استوک و سالم تعویض کنیم که مشکل رفع شود.

آن مدل های که به موتور TU5 مجهز هستند در بسیاری از موارد در بخش کاتالیزور دچار نقص می شوند. به عقیده من این مشکل ناشی از عدم تخلیه درست کاتالیزود و کل سیستم است. البته بعضی ها با ایجاد یک مجرا در کاتالیزور این مشکل را برطرف می کنند. در سال های گذشته این مشکل را نداشتیم ولی اخیراً زیاد به ما مراجعه می کنند و حتی 206 هم به این مشکل گرفتار شده است. سنسور دریچه گاز مخصوص در مدل های 89 به بعد به خصوص در مدل های دوگانه سوز از جمله سنسورهایی است که بیشتر دچار مشکل می شود و در دوگانه سوزها باعث می شود موتور در حالت گازسوز خاموش شود و یا درست کار نکند. در بسیاری از مراجعاتی که به ما می شود و در خودروهای تولید شده از 85 به بعد بیشتر است زوزه کشیدن گیربکس است که ناشی از کیفیت و دقت پایین ساخت دنده های گیربکس است. این دنده ها اصطلاحاً زود تیز می شوند و گیربکس به صدا می افتد. اما از قطعاتی مثل میل لنگ و شاتون و زیربندی و اکسل عقب به جز کمک فنرها آن هم در سال های اخیر، می توان به عنوان نکات مثبت این خودرو نام برد چون کمتر دچار نقص می شوند.

در مدل هایی که در عقب ترمز کاسه ای دارند برای افزایش کارایی ترمز ما قطعات سیلندر ترمز را تعویض می کنیم. این قطعات به صورت استاندارد دو پیستون دارند که هم سایز نیستند و اگر این دو پیستون را هم سایز کنیم ترمزگیری به طور چشم گیری بهتر می شود. ما بیشترین مشکلمان در بخش ECU با مدل های زیمنس است که زیاد نیاز به تنظیم و دیاگ شدن دارد. در ضمن مشکل در سیستم ABS نیز به دلیل مشکل پمپ زیاد است و حتی یک خودروی با کارکرد بسیار کم داشتیم که به علت آب بندی نبودن لوله های پمپ روغن دچار تخلیه روغن می شد.

از سوی دیگر نمایشگاهداران عقیده دارند پارس سفید رنگ TU5 را بهتر می فروشند و بازار بهتر از آن استقبال کرده است و پیشنهاد میشود که این مدل از پژو پارس خریداری شود.

محمد صادق قاسمی از نمایشگاهداران قدیمی می گوید: پارس سفید رنگ بهتر فروش می‌رود البته مدل دوگانه سوزش بتازگی در بین مردم محبوب نیست و به خوبی فروش ندارد. البته بسیاری از کارشناسان موتور 1.6 لیتری را برای این خودرو مناسب نمی‌دانند .

البته سید محمد طاهر علوی هم عقیده دارد پارس اتوماتیک کمترین مشتری را دارد چون بسیار کند است. اما پارس سال با موتور 1.8 و گیربکس دستی هنوز هم مشتری خودش را دارد. بعد هم پارس LX را مردم به خاطر آپشن هایش بهتر می خرند. او میگوید اگر قدرت خودرو ملاکتان هست به سراغ پارس موتور زانتیا بروید هرچند که این تیپ مشتری زیادی در بازار ندارد.

نتیجه گیری نهایی

بازار دست دوم بهتر : پارس سال و ال‌ایکس
قدرت و گشتاور بهتر: پارس ELX 1.8
تجهیزات رفاهی بهتر: پارس ال‌ایکس
خرید مدل ELX 2.0 بدلیل راندمان پایین و اصطحلاک بالا توصیه نمی‌شود.

* ایران جیب