کد خبر : 1986
تاریخ خبر : 1392/11/12
_1391279733.jpg)
پشت پرده پروژه «اسقاط» فعالیت هسته‌ای ایران چیست؟
<p style='text-align: justify;'><span style='font-family: Tahoma; font-size: 12px;'>به محض اینکه توافقنامه ژنو منعقد شد، آمریکایی‌ها اوراق کردن و برچیدن بخشی از برنامه هسته‌ای ایران از جمله فعالیت‌های سانتریفیوژها و رآکتور اراک را در دستور کار تبلیغاتی خود قرار دادند.</span></p>
به گزارش مازند اصناف و به نقل از فارس، ساز مخالف‌زدن‌های آمریکایی‌ها ساعتی بعد از انعقاد توافقنامه ژنو شروع شد. هنوز زمان زیادی از توافق بر سر برنامه اقدام مشترک نگذشته بود که جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده در مقابل دوربین شبکه خبری «ای‌بی‌سی نیوز» قرار گرفت و از اسقاط و برچیدن (Dismantle) برنامه هسته‌ای ایران به عنوان مرحله بعدی برای رسیدن به توافق جامع سخن گفت. او در این باره گفت: «گروه 1+5 در گام بعدی برای از بین بردن تجهیزات و سانتریفیوژهای ایران مذاکره خواهد کرد.» به این ترتیب، پروژه اسقاط و برچیدن فعالیت هسته‌ای ایران درست در ساعات اولیه توافق بر سر «برنامه اقدام مشترک» کلید خورد و هر چه به زمان دور تازه مذاکرات ایران و 1+5 برای رسیدن به توافق جامع نزدیک می‌شویم، اظهارنظرها در این باره شدت می‌گیرد.
در واکنش به اظهارنظرهای این چنینی بود که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان گفت، تهران هیچ یک از سانتریفیوژهای خود را اسقاط نمی‌کند. اما جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید به سرعت به سخنان ظریف واکنش نشان داد و گفت: «برچیده شدن تاسیسات در توافق جامع پاسخ داده می‌شود و ایران در این توافق باید «بخش قابل‌ملاحظه‌ای» از زیرساخت‌های هسته‌ای خود را برچیند.»
بعد از آن نیز جان کری بار دیگر در اجلاس اقتصادی داووس مدعی شد، اجازه راه‌اندازی راکتور آب سنگین اراک به جمهوری اسلامی ایران داده نخواهد شد.
البته این اظهارنظر هم از سوی مقامات کشورمان بی‌پاسخ نماند. حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان در گفت‌وگو با فرید زکریا، مجری شبکه خبری سی‌ان‌ان با تاکید بر اینکه برنامه هسته‌ای ایران اکنون به بخش جدا نشدنی از افتخار ملی ایران تبدیل شده، گفت: «ایران تحت هیچ شرایطی هیچ یک از سانتریفیوژهای موجود خود را از بین نخواهد برد.»
اکنون نیز بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که بر اساس مواضع رسمی‌اش از مخالفان توافقنامه ژنو است، وارد معرکه شده و از لزوم اسقاط برنامه هسته‌ای سخن گفته. او با اشاره به اینکه اسقاط و برچیده شدن سانتریفیوژهای ایران تنها راه حل پایان دادن به مناقشه هسته‌ای است، پا را فراتر گذاشته و گفته: «اگر تهران بر موضع عدم اسقاط سانتریفیوژها پافشاری کند، رسیدن به توافق نهایی نشدنی است.»
زمانی که از جان کری سئوال شد چرا در توافقنامه ژنو از ابتدا خواسته از بین بردن تجهیزات هسته‌ای را مطرح نکرده، وی جواب داد: «در این صورت طرف مقابل به بحث در این مورد ادامه می‌دهد و در عین حال، برنامه هسته‌ای خود را نیز گسترش می‌دهد.»
وی با این ادعا که آمریکا اکنون موفق شده برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند و به عقب براند، گفت: «حالا در این 6 ماه در مورد اوراق کردن مذاکره می‌کنیم، در مورد محدودیت‌ها مذاکره می‌کنیم، شما نمی‌توانید از آنجایی شروع کنید که هدف نهایی شماست.»
اما نکته‌ای که وزیر خارجه آمریکا به آن توجه نکرده این است که اگر قرار بود جمهوری اسلامی فعالیت‌های هسته‌ای خود را تعطیل کند و بخشی از آن را نادیده بگیرد، دیگر بن‌بست 10 سالهای وجود نداشت و ایران سالهای متمادی اعمال تحریم‌های متعدد و سخت را به جان نمی‌خرید.
اکنون نیز اگر تیم جدید مذاکره‌کننده گفت‌وگوهای فشرده و جدی را در دستورکار خود قرار داده برای نشان دادن جدیت تهران در حل موضوع هسته‌ای و اتمام حجت کردن با طرف غربی است، نه مذاکره برای اوراق کردن فعالیت‌هایی که هزینه مالی و جانی بسیاری صرف آنها شده.
با این حال، بیان چنین دیدگاهی از سوی مقامات آمریکایی امری غیر عادی به نظر نمی‌رسد. از آنجائیکه همواره در پشت اظهارنظرهای مقامات آمریکایی سناریوی تازه‌ای نهفته است، احتمالا این بار نیز آنها با این خط و نشان کشیدن ها به دنبال آن هستند تا در مذاکرات جامع امتیازات بیشتری از طرف مقابل یعنی ایران دریافت کنند.
بدیهی است بیان چنین درخواستی از طرف ایرانی، در داخل آمریکا به ویژه در میان مخالفان توافقنامه ژنو در کنگره و نیز لابی‌های صهیونیستی توقع و مطالبه‌ای ایجاد می‌کند که نمی‌تواند از سوی دولتمردان و تصمیم‌سازان این کشور بدون پاسخ باقی بماند. بنابراین به نظر می‌رسد واشنگتن در آستانه مذاکرات جامع، برنامه مشخصی را با کمک اندیشکده‌های خود، برای جنگ روانی و رسانه‌ای علیه ایران در پیش گرفته تا افکار عمومی را به سوی منحل کردن بخش‌هایی از برنامه هسته‌ای ایران سوق دهد. شاهد این مدعا، گزارش اخیر موسسه علوم و امنیت بین‌المللی است که در آن شرایط لازم برای گنجانده شدن در راه‌حل جامع را تشریح کرده است. از جمله مواردی که در این گزارش بیان شده، ارتقاء راکتور آب سنگین اراک به راکتور آب سبک است. همچنین در این مطلب تاکید شده، «ایران، سوخت، فرآوری نخواهد کرد یا تاسیساتی که قادر به فرآوری باشد، بر پا نخواهد کرد. هر گونه فعالیت فرآوری فقط برای تولید ایزوتوپ‌های دارویی یا مصارف صنعتی خواهند بود. علاوه بر این، ایران بیش از 5 درصد غنی‌سازی نمی‌کند.»
موسسه علوم و امنیت بین‌المللی آمریکا همچنین تاکید کرده، ایران تنها یک سایت غنی‌سازی در نطنز دارد و سایت فردو بسته خواهد شد یا به یک سایت غیرهسته‌ای تبدیل می‌شود. به علاوه، توسعه و تحقیق بر روی سانتریفیوژها تنها در یک سایت غنی‌سازی انجام می‌شود و همه آزمایش‌های سانتریفیوژها «با» یا «بدون» مواد هسته‌ای در این سایت رخ می‌دهد.
از آنجائیکه خط مشی دولتمردان و سیاستمداران آمریکایی را اغلب همین اندیشکده و اندیشکده‌هایی از این دست تعیین و تبیین می‌کنند، به نظر می‌رسد گزارش این اندیشکده نیز بخشی از پروسه بزرگتر واشنگتن برای متوقف کردن بخش عظیمی از فعالیت هسته‌ای ایران از طریق به راه انداختن جنگ رسانه‌ای پیش از شروع مذاکرات جامع باشد که تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان باید در مذاکرات آتی این موضوع را با فراست بیشتری مد نظر قرار دهد.
سمیه همایون روز