به گزارش مازند اصناف؛ در روایات آمده است که دعا سلاح مومن است. یعنی یک مومن تا به این سلاح مجهز نباشد نمی تواند فرد موفقی تلقی شود. اما چگونه دعا کردن هم بسیار مهم است. ما نمی دانیم در دعا چه چیز برای خودمان بخواهیم البته اهل بیت علیهم السلام در ادعیه مختلف این موضوع را به زیبایی آموزش داده اند. از جمله دعاهای متنوع و زیبا که در آن نسبت به همه امور توجه شده و همه چیز از خداوند خواسته شده دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان است.

دعای روز چهاردهم را در چند بخش می خوانیم:
اللهمّ لا تؤاخِذْنی فیهِ بالعَثراتِ و اقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ و لا تَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ بِعِزّتِکَ یا عزّ المسْلمین.
خدایا مرا در ایـن روز به لغزشها مؤاخذه نکن و از از خطاها و بیهودگیهای من در آن درگذر و مرا در آن نشانه تیر بلاها و آفات قرار مده اى عزت دهنده مسلمانان.
 

** فراز اول دعا: "اللهم لاتواخذنی فیه بالعثرات"
عثرات جمع عثره و به معنای لغزش است. باید توجه کنیم که لغزش با افتادن فرق دارد و در حقیقت مرحله قبل از افتادن است. کسی که لغزیده هنوز امکان نیفتادن و حفظ تعادل را دارد. برخ گناهان، عثره و لغزش است یعنی ما را به لبه پرتگاه می برند. اگر متوجه شدیم خود را نجات داده وگرنه در چاه ویل گناهان خواهیم افتاد!
گاهی اوقات برخی وقایع و حتی بلایا تلنگری است برای انسان عاصی و گناهکار تا به خود بیاید و گناهش را ترک نماید.

** داستان عبرت آموز نگاه جوان به زن نامحرم و نزول آیه سوره نور
نقل می کنند جوانی از انصار در مسير راه خود با زنی روبرو شد (زنان در آن زمان مقنعه خود را پشت گوش ها قرار می دادند و گردن و بخشی از سينه آن ها پيدا بود) چهره زن، نظر جوان انصاري را به خود جلب كرد. هنگامی كه آن زن رد شد، جوان هم چنان با چشمانش او را می نگريست و به راه خود ادامه مي داد تا اين كه وارد كوچه اي شد، ولی هنوز پشت سر خود را نگاه مي كرد. ناگهان صورتش به ديوار خورد و تيزي استخوان يا قطعه اي شيشه كه در شكاف ديوار بود، صورتش را شكافت. وقتی زن رفت تازه جوان ديد خون روي لباس و سينه اش جاري است. پس با خود گفت: به خدا سوگند، خدمت رسول خدا (ص) مي روم و اين ماجرا را بازگو مي كنم. هنگامي كه رسول خدا صلي الله عليه و آله اين جوان را ديد، فرمود: چه اتفاقي افتاده است؟ جوان ماجرا را نقل كرد. در اين هنگام، جبرئيل فرود آمد و آيه (۳۰ و ۳۱ سوره نور) را نازل فرمود كه «به مردان با ايمان بگو: چشمان خود را از نگاه به نامحرم فرو گيرند و شرمگاه هايشان را حفظ كنند، اين براي آن ها پاكيزه تر است و خداوند از آن چه انجام مي دهيد، آگاه است». (تفسير نمونه، ج ۱۴، ص ۴۳۵)

** هر خراشی نتیجه گناه است
در حقیقت این اتفاق برای آن جوان خیر بود و تذکر و تنبیهی بود تا به اشتباهش پی ببرد. در حدیثی از امیرمومنان (ع) می خوانیم، كه از پیامبر گرامی خدا (ص) نقل می كند كه فرمود: «... ای علی هر خراشی كه از چوبی بر تن انسان وارد می شود و هر لغزش قدمی، بر اثر گناهی است كه از او سرزده و آنچه خداوند در دنیا عفو می كند، گرامی تر از آن است كه (در قیامت) در آن تجدید نظر فرماید و آن چه را كه در این دنیا عقوبت فرموده، عادل تر از آن است كه در آخرت بار دیگر كیفر دهد.» ( مجمع البیان، جلد ۹، صفحه ۳۱)


** فراز دوم دعا: و اقِلْنی فیهِ من الخَطایا و الهَفَواتِ.
خدایا خطاها و بیهودگیهای من را در این روز اقاله کن یعنی از آنها درگذر.
«اقاله» کن و گناهان ما را بیامرز. در دعای کمیل هم این لفظ است "و اقلنی عثرتی" یعنی خدایا لغزش های ما را اقاله کن یعنی ما را بدون هزینه ببخش.

نکته: فروشندگان این روایت را بخوانند
امام صادق (ع) فرمود: «ایما رجل اقال مسلماً فی بیع، اقال الله عثرته یوم القیامة» یعنی هر کسی که مسلمانی را در خرید و فروش اقاله کند خداوند گناه او را در روز قیامت اقاله می‌کند. (وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۳۸۶)
اقاله در لغت به معنای مسامحه و نادیده انگاشتن امری است. اما در اصطلاح، فسخ عقد از طرف معامله کنندگان بعد از پشیمانی یکی از دو طرف معامله و درخواست فسخ از جانب او و قبول این درخواست از طرف دیگر را گویند. مثلا اگر مشتری از معامله ای پشیمان شد و راهی هم برای فسخ بیع نبود از فروشنده درخواست می کند و با قبول او بیع فسخ شده و به این کار اقاله می گویند که هم پسندیده است و هم مستحب.


** فراز سوم دعا: و لا تَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ.
خدایا مرا در آن نشانه تیر بلاها و آفات قرار مده.
هر اتفاقی در زندگی ما می افتد مطابق آیات قرآن حاصل عملکرد خود ماست. به قول حافظ شیرازی:
من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باش
هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت
آری، گندم از گندم بروید جو ز جو!

در این فراز می گوییم خدایا حال که بخشش خود را شامل حال ما کردی بلایا و آفاتی را هم که معلول علت گناه قرار داده ای از ما دور بگردان. گاهی گناه بخشیده می شود ولی تبعاتش که همان تغییر نعمت ها بوده باقی مانده است. لذا امیرالمومنین (ع) به کمیل آموخت که اینگونه بخواه: اللّهم اغفر لی الذّنوب الّتی تُغیّر النّعم؛ خدایا! گناهانی را که نعمت ها را تغییر می دهند را از من بیامرز.

حجت السلام علی تبریزی؛ پژوهشگر دینی

تراز