۱- حکم کسی که نمی داند کفاره واجب است
هرگاه در ماه مبارک رمضان کارهایی که روزه را باطل می‌کند را از روی عمد و اختیار و بدون عذر شرعی انجام دهیم، علاوه بر این که روزه باطل می‌شود و قضا دارد کفاره نیز واجب است اعم از این که هنگام انجام مفطر (کار باطل کننده روزه) عالم به وجوب کفاره باشد یا نه.

۲- اگر احتمال واجب نبودن روزه را بدهیم
اگر فردی به خاطر عذری احتمال دهد که روزه‌ ماه مبارک رمضان بر او واجب نیست و به همین دلیل روزه نگیرد ولی بعداً معلوم شود که روزه بر او واجب بوده، علاوه بر قضا، کفاره هم بر او واجب است. (صرف احتمال عدم وجوب روزه‌ی ماه مبارک رمضان برای افطار کافی نیست). بلی اگر افطار به علت ترس از ضرر باشد و ترس هم منشأ عقلایی داشته باشد کفاره ندارد، ولی قضا بر او واجب است.

۳- اگر ندانیم کاری روزه را باطل می کند
اگر به سبب بی اطلاعی از حکم شرعی، کاری را انجام دهد که روزه را باطل می‌کند،‌ مثل این که نمی دانست سر زیر آب کردن روزه را باطل می‌کند و سر زیر آب کرد، روزه اش باطل است و باید آن را قضا کند، ولی کفاره بر او واجب نیست.

۴- جریمه ای برای تنبل ها!
کسی که روزه‌ی ماه رمضان را به واسطه‌ عذری نگیرد و تا رمضان آینده هم به خاطر سهل‌انگاری و بدون عذر قضای آن را به جا نیاورد باید بعداً روزه را قضا کند و برای هر روز کفاره تأخیر بدهد.
البته اگر قضای روزه‌ ماه رمضان را به علت استمرار عذری که مانع روزه گرفتن است به تأخیر اندازد قضای روزه هایی که از او فوت شده کافی است و واجب نیست کفاره بدهد، هر چند احتیاط (مستحب) در دادن کفاره است.

۵- تنها یکبار جریمه برای هرچند سال تاخیر
نکته مهم دیگر اینکه کفاره تأخیر قضای روزه تا ماه رمضان سال بعد، بر اثر جهل به وجوب آن ساقط نمی‌شود، بنابراین اگر شخصی به خاطر جهل به وجوب قضای روزه تا قبل از ماه رمضان سال آینده قضای روزه هایش را به تأخیر اندازد باید برای هر روز کفاره‌ تأخیر بدهد.
کفاره‌ تأخیر قضای روزه‌ ماه رمضان- هر چند به مدت چند سال هم به تأخیر افتاده باشد- یکبار واجب است و با گذشت سالها متعدد نمی‌شود، بنابراین اگر قضای روزه‌ی ماه رمضان را چند سال به تأخیر اندازد باید قضا را به جا آورد و برای هر روز یک کفاره‌ تأخیر بدهد.

(برگرفته از کتاب رساله آموزشی رهبر معظم انقلاب)

تراز