به گزارش مازند اصناف؛ در حالی که لغو رسمی تحریم‌ها علیه ایران وارد دومین ماه شده اما در عمل مهم‌ترین بخش تحریم‌ها یعنی تحریم‌های بانکی همچنان به قوت خود باقی مانده است. 

براساس توافق هسته‌ای همه بانک‌های خارجی (‌جز بانک‌های آمریکایی) می‌توانند با ایران تعامل داشته باشند به‌شرطی که در تبادلات دلاری با ایران به‌طور غیرمستقیم از سیستم بانکی آمریکا استفاده نکرده باشند. همین شرط اساس لغو تحریم بانکی ایران را زیر سوال برده است. 

بانک‌های بزرگ خارجی دارای مراودات گسترده و پیچیده با شبکه بانکی آمریکا هستند و ایجاد کانال جزیره‌ای و جدا برای ارتباط با ایران به‌طوری که با مراودات این بانک‌ها با بانک‌های آمریکایی تداخلی نداشته باشد کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است که هزینه‌های آنها را افزایش می‌دهد. 

به‌علاوه دولت آمریکا تنها عامل چاپ دلار در جهان محسوب می‌شود و هر دلاری که در اقتصاد جهانی جریان دارد از شبکه بانکی این کشور جریان یافته است. این پیچیدگی‌ها باعث شده بانک‌های خارجی در برقراری ارتباط با ایران دوباره فکر کنند و با وجود گذشت هفته‌ها از لغو تحریم‌ها به‌روی کاغذ اما در صحنه عمل اتفاقی نیفتد. سکوت معنادار و شیطنت‌آمیز مقامات آمریکایی نیز در این بین جالب توجه است. 

انتشار یک اطلاعیه ساده و شفاف از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌تواند نگرانی بانک‌های خارجی را برطرف کند اما چنین اقدامی تاکنون انجام نشده است و داشتن چنین انتظاری از آمریکا غیرمنطقی به نظر می‌رسد.  شاید با توجه به ناامیدی دولت امید از موضع‌گیری دولت آمریکا در این باره بوده که به التماس و اصرار و تهدید روی آورده است.

معاون وزیر امور خارجه دیروز در دومین همایش تجاری ایران و اروپا گفت: بانک‌های اروپا بیش از حد احتیاط کنند در همکاری با ایران عقب می‌افتند.  رئیس سازمان سرمایه‌گذاری خارجی نیز در همین همایش با هشدار نسبت به تعلل بانک‌های اروپایی در برقراری ارتباط با ایران گفت: هر نوع محافظه‌کاری بانک‌های اروپایی به‌معنای از دست دادن فرصت اروپایی‌هاست و محافظه‌کاری دشمن بزرگ از دست دادن فرصت‌ها محسوب می‌شود. اما علاوه بر سیاست تهدید، معاون رئیس کل بانک مرکزی از تلاش این بانک برای استفاده از کارت صندوق بین‌المللی پول خبر داد و گفت: از صندوق بین‌المللی پول تقاضا کردیم درباره قانون مبارزه با پولشویی در ایران اظهارنظر کند که اعلام کردند در سال 2018 این فرصت برای اعلام نظر وجود خواهد داشت. 

حمید تهرانفر در این باره گفت: ایران‌هراسی هنوز در شبکه بانکی وجود دارد و ما از صندوق بین‌المللی پول خواسته‌ایم مقررات ما را مرور کند تا بانک‌های کشورهای دیگر از این بابت اطمینان حاصل کنند. ادعای حمایت ایران از فعالیت‌های تروریستی و پولشویی مبنای وضع تحریم‌های بانکی آمریکا علیه ایران بوده است و مقامات بانکی ایران امیدوارند با ارائه قوانین جدید درباره پولشویی این بهانه را از میان بردارند. اگرچه ارتباط بیشتر بانک‌های ایران با سوئیفت برقرار شده است اما به‌دلیل ترس نهادهای مالی خارجی، فعالیت‌های ایران در این شبکه بانکی بسیار محدود باقی مانده است. 

  مقامات بانک مرکزی نیز هرگاه در برابر انتقادات نسبت به عدم ‌احیای روابط بانکی ایران با خارج قرار می‌گیرند تأکید می‌کنند ارتباط ایران با سوئیفت برقرار شده است. این در حالی است که سوئیفت به خودی خود ارزشی ندارد بلکه به‌مثابه ظرفی می‌ماند که در درون آن تعاملات بانکی بین هسته‌های مستقل بانکی انجام می‌گیرد و اگر بانکی نخواهد مبادله‌ای انجام دهد مانعی در برابر آن وجود ندارد. 

الکس تورسبی، مدیر بانک ملی ابوظبی بزرگ‌ترین بانک امارات با اشاره به خودداری بانک‌ها از برقراری ارتباط با ایران گفت: «تحت شرایط جدید هیچ بانکی نمی‌تواند با ایران مبادلات دلاری داشته باشد».  این موضوع به دردسری سیاسی و اقتصادی برای رئیس‌جمهور ایران تبدیل شده است.  باید دید دولت تدبیر چه تدبیری برای حل این مشکل به کار خواهد بست.

شرکت‌های خارجی همچنان سوئیفت بانک‌های ایران را تأیید نمی‌کنند
با وجودی که مسؤولان بانک مرکزی مرتب ادعای برقراری رابطه بانک‌های ایران با سوئیفت را مطرح می‌کنند، موسسه گریلاک با رد این ادعا نوشت: سرمایه‌گذاری در ایران تنها با سوئیفت راه می‌افتد که هنوز آغاز نشده است.  

بلومبرگ به نقل از موسسه گریلاک کپیتال منیجمنت نوشت: سرمایه‌گذاران آمریکایی با ریسک بیرون ماندن از قراردادهای با ایران مواجه هستند درحالی‌که رقبای اروپایی‌شان در آستانه آغاز فرصت‌های میلیارد دلاری باز شده پس از لغو تحریم‌ها هستند.   هانس هامنس، مدیر ارشد تجاری گریلاک که در ماه ژوئن به ایران سفر کرده است در مصاحبه‌ای در مکزیکوسیتی گفت: «به نظر می‌رسد که آمریکا در حال از دست دادن فرصت‌هاست، چراکه اروپاییان در حال حرکت (به سوی ایران) هستند.  تقریبا فرقی نمی‌کند که آمریکا چه کند زیرا به محض اینکه ایران درها را به سوی اروپا باز کند، من فکر می‌کنم اقتصاد در ایران شروع به حرکت خواهد کرد».  

پس از لغو تحریم‌ها، سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌های چندملیتی برای بازگشت به ایران صف کشیده‌اند.  از آن زمان، شرکت‌ها از انتقال پول به ایران منع شده‌اند.  در حالی‌که شرکت‌های اروپایی نظیر دایملر، خودروساز آلمانی و گروه ایرباس فرانسه قبلا قراردادهایی با ایران به امضا رسانده‌اند، شهروندان آمریکایی و شرکت‌های این کشور به علت پابرجا ماندن برخی محدودیت‌های آمریکا علیه ایران از این فرصت‌ها دور مانده‌اند.   هامس پیش‌بینی کرد احتمالا اروپا ابتدا با بانک‌ها وارد شود و تراکنش با بانک‌های ایرانی را از سال بعد آغاز کنند.  در عین حال، ورود سرمایه‌گذاران سازمانی آمریکا هنوز 2 تا 3 سال عقب است. 

وی افزود: «همه این فرصت را در ایران می‌بینند...  این در حال اتفاق افتادن است و آغاز و جرقه این اتفاق (سرمایه‌گذاری در ایران) تنها با راه افتادن سیستم پرداخت‌ها (سوئیفت) امکانپذیر خواهد بود».

مرجع: تسنیم