به گزارش مازند اصناف؛  در دو کتاب وسایل الشیعه و مستدرک الوسائل حدود ۱۱۰ حدیث درباره موارد وجوب خمس و مصرف آن نقل شده است.

یکی از سوالات مبتلا به در زندگی های امروزی برای مسلمانانی که خود را موظف به پرداخت خمس می دانند درباره پس اندازهاست. برای مثال آیا به پس انداز برای وام مسکن و غیره خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ یا به پولی که برای سفر حج به صورت سپرده گذاشته ایم خمس تعلق می گیرد؟

پاسخ کلی:
به صورت کلی پس انداز مشمول خمس می شود و همه مراجع در این امر اتفاق نظر دارند. اما برخی قیدی می زنند به این صورت که اگر پس انداز مزبور برای خرید مسکن یا تامین لوازم ضروری زندگی باشد و تنها راه باشد و چاره دیگری هم نداشته باشیم در این صورت خمس به آن تعلق نمی گیرد.

فتوای رهبر معظم انقلاب در این زمینه چنین است:
«مال پس‌انداز شده از منفعت کسب (درآمد سالانه) اگر برای تأمین هزینه های زندگی باشد، سر سال خمسی، خمس دارد مگر این‌که پس‌انداز برای تهیه لوازم ضروری زندگی یا تأمین هزینه های لازم باشد که در این صورت اگر بعد از سال خمسی در آینده نزدیک (مثلاً دو سه ماه پس از سال خمسی) در راه های مذکور مصرف شود، خمس ندارد.»
                                                                                           ***

سه نکته:
* شرط مهم برای فتوای رهبری درباره پس انداز
البته فتوای یاد شده یک شرط مهم هم دارد. در مجموعه استفتائات خمس پایگاه khamenei.ir در مساله ۱۹۹ به این موضوع اشاره است:
«... به شرط آن که در خلال مدت یاد شده در اولین روزی که امکان صرف آن در تهیه مایحتاج مورد نظر حاصل شده مصرف نماید، ولی چنانچه مثلاً در هفته اول می تواند صرف در تهیه مایحتاج مورد نظر نماید و در عین حال بدون عذر موجه پول را پیش خود نگه‌ دارد تا بعداً صرف در تهیه مایحتاج مورد نظر کند در این صورت باید خمس آن را بپردازد.»


** از فتوای رهبری برداشت غلط نشود
فتوای رهبری در واقع نوعی آسان گیری برای مقلدین است وگرنه از فحوای بیان مشخص می شود که ایشان نیز مطابق نظر بسیاری از فقها قائل به خمس پس انداز هستند. لذا باید مراقب باشیم خصوصا با شرط یاد شده در بالا که از فتوای فوق برداشت غلط نکنیم.


*** ۱۰ اثر فوق العاده پرداخت خمس در روایات
در دو کتاب وسایل الشیعه و مستدرک الوسائل حدود ۱۱۰ حدیث درباره موارد وجوب خمس و مصرف آن نقل شده است. از جمله آثاری که برای خمس در روایات بیان شده می‌توان به این موارد اشاره کرد:
۱- نسل پاک؛ ۲- تقویت دین؛ ۳- یاری اهل بیت؛ ۴- پاکی مال؛ ۵- حفظ آبرو در برابر تهدید مخالفان؛ ۶- فقرزدایی از فرزندان اهل بیت؛ ۷- کفّاره گناهان و ذخیره قیامت؛ ۸- ضمانت بهشت؛ ۹- دعای امام؛ ۱۰- کلید رزق.

تراز