ساکنان حاشیه آزادراه به‌امید پایان غروب غم‌انگیز و دیدن طلوعی جدید سختی‌های زیادی را در این دو دهه به جان خریدند، اما گویا قرار نیست این قصه پرغصه پایان یابد و هر روز باری بر دوش اهالی می‌گذارد.

دغدغه‌ای که چندی پیش اهالی منطقه و مسئولان شهرستان چالوس را با خود درگیر کرده بود، پرداخت عوارضی برای عموم مردم و به‌تبع آن حاشیه‌نشینان این قطعه بود که 20 سال رنج و مشقت را برای دیدن نور و روشنایی تحمل کردند ولی امروز با کاخنشینان پایتخت که قصد دارند در ایام تعطیلات برای خوش‌گذرانی و گریز از هوای آلوده به این منطقه بیایند، برابر دیده شدند و این به‌حق اجحاف بزرگی در برابر صبر مردم منطقه است.

این موضوع اگرچه مسئولان محلی را بر آن داشت تا برای برون‌رفت از این معضل به آب و آتش زده و مکاتبات و شکایت‌های فراوانی را رد و بدل کنند اما ظاهراً تلاش آنها نتیجه معکوس داشته و آب در دل کسی تکان نمی‌خورد زیرا مرفه بی‌درد را چه‌غم از درد مردم!

هنوز برای مردم منطقه موضوع پرداخت عوارض به مبلغ 3 هزار تومان برای ماشین‌های سواری هضم نشده بود که باخبر شدند شرکت آزادراه درنظر دارد تا این مبالغ را برای دست‌یابی به هزینه‌کرد خویش افزایش دهد.

اگرچه اخذ عوارض در این مسیر از مصوبات دولت و البته قانونی است، چرا که باید هزینه‌های انجام‌شده در پروژه‌های ملی جبران شود، اما آیا این موضوع با انصاف برابری می‌کند؟ مردمی که روزانه شاید مجبور شوند چندین‌بار از این مسیر تردد کنند و مهم‌تر اینکه خانواده‌هایی که دو دهه رنج و سختی را متحمل شدند، امروز با توریست و گردشگری که حقوق روزانه‌اش با یک‌ماه حقوق مردم این منطقه برابری می‌کند، مجبور به پرداخت عوارض شوند.

مردمی که مشکلات ناشی از تخریب طبیعت و محیط زیست از یک‌سو، آلودگی‌های رودخانه بزرگ چالوس بر اثر فعالیت‌های معدنی، آلودگی‌های صوتی، تخریب و رانش‌های متعدد را در طی این مدت تحمل کرده‌اند، گویی پاداش صبرشان باید تبدیل به تاوان شود.

دردناک است، مردمانی که این سختی‌ها را به امید رفع مشکلات مربوط به تردد در جاده حادثه‌خیز قدیم چالوس با جان و دل پذیرفتند، هرگز لبخند امید بر روی لب‌های آنان نقش نبندد.

نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به افزایش تعرفه پرداخت عوارضی در آزادراه تهران ـ شمال، گفت: اگر قرار است بومی‌ها دیده نشوند، همین‌جا اعلام می‌کنم بومی‌ها عوارض ندهند.

قاسم احمدی‌لاشکی با اشاره به محقق نشدن قوانینی که برای بومیان حاشیه آزادراه در مورد عدم پرداخت عوارض، اظهار کرد: در نامه‌ای که وزارت راه و شهرسازی در تاریخ 20 آبان صادر کرد، قرار شد که مردم بومی 50 درصد عوارض را پرداخت کنند و با وجود اینکه این نامه از همان تاریخ قابیلت اجرایی داشت اما هنوز اعمال نشده است.

وی با تأکید بر اینکه باید قبل از اجرای افزایش قیمت این بخش‌نامه اجرا شود، تصریح کرد: مقرر شد تا خودروهایی که دارای پلاک «72ص و 72ن» هستند، در صورت تردد بیش از یک‌بار از گیت عوارضی علاوه بر تخفیف 50 درصدی، 10 درصد دیگر نیز از هزینه عوارضی آنها کاسته شود و افرادی که بیش از دو بار از این مسیر عبور می‌کنند نیز از تخفیف 20‌ درصد مازاد بر آن برخوردار شوند.

نماینده مردم شهرستان‌های نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی، استقرار نیروهای انتظامی و تهدید مردمی که عوارض نمی‌پردازند را کاری ناپسند عنوان کرد و افزود: شورای تأمین، اطلاعات، فرماندار باید مردم را ببینند و اگر قرار است مردم را نبینیم، اعلام می‌کنم که بومیان نیز عوارض پرداخت نکنند.

وی عمل نکردن به مفاد بخشنامه ابلاغی در مورد پرداخت 50 درصدی عوارض برای بومیان منطقه را ناشایست دانست و بیان کرد: اجرایی کردن این دستور از جمله نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد زیرا افزایش تعرفه ظلم مضاعفی در حق مردم منطقه است.

فرماندار چالوس نیز با اشاره به مکاتبات انجام‌شده با وزارت راه و مسئولان استانی درباره تعیین تکلیف اخذ عوارضی در قطعه چهارم آزادراه تهران ـ شمال، خاطرنشان کرد: بر اساس تعهدات وزارت راه و شهرسازی با شرکت آزادراه، بخشی از هزینه‌های احداث قطعه چهارم آزادراه در حد فاصل چالوس تا مرزن‌آباد باید با دریافت عوارضی به‌مدت 10 سال، به شرکت آزادراه بازگردد.

محمدناصر زندی افزود: دریافت عوارضی از بومیان که سال‌ها سختی و مشکلات در روند احداث این آزادراه تحمل کردند و اکنون پس از احداث این قطعه از آزادراه، انتظار می‌رفت بومیان منطقه بدون پرداخت عوارضی بتوانند با آسودگی خیال از این مسیر تردد کنند و خطر تصادفات و مشکلاتی که در طول مسیر جاده قدیم چالوس وجود داشت، هم به‌خودی خود حذف شود ولی دریافت عوارضی آن هم در مسیری کوتاه حق مردم بومی منطقه نیست.

وی با اشاره به اینکه دریافت عوارضی از بومیانی که باید روزانه چندین بار تردد کنند، هزینه‌بردار بوده و دور از انصاف است، اضافه کرد: براساس تعهداتی که وزارت راه و شهرسازی با شرکت آزادراه داشت، باید بخشی از هزینه‌های احداث این مسیر از محل عوارضی به‌مدت 10‌ سال به شرکت آزادراه پرداخت شود.

فرماندار چالوس با بیان اینکه عدم پرداخت عوارضی توسط بومیان منطقه از آغاز اجرای طرح در دستور کار ما قرار گرفت، یادآور شد: آزادراه تهران ـ شمال متعلق به همه مردم بوده و این حق مسلم بومیان منطقه است که از حاصل تحمل سال‌ها رنج و سختی که برای احداث این مسیر کشیدند، بهره ببرند.

این مسئول با تأکید بر اینکه پرداخت عوارض برای افرادی که به‌صورت موردی از این مسیر استفاده می‌کنند، شاید سنگین نباشد اما برای بومیانی که باید روزانه چندین‌بار تردد کنند، هزینه‌بردار بوده و دور از انصاف است، گفت: تردد مجدد در جاده قدیم چالوس و اخذ عوارض از بومیان حلاوت استفاده از آزادراهی که سال‌ها انتظار بازگشایی آن را داشتند، به کام‌شان تلخ می‌کند، بنابراین از مسئولان بالادست خواستار ارائه تسهیلات برای مردم منطقه هستیم.

زندی با اشاره به اینکه با وجود درخواست‌های مکرر برای عدم پرداخت عوارضی توسط بومیانی که روزانه چندین‌بار از این مسیر عبور می‌کنند، هنوز راهکار اجرایی خاصی ارائه نشد، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه شیوه اجرای این کار دارای مشکلاتی است بنابراین خواستار استثنائاتی برای بومیان دارای پلاک «72 ن و 72 ص» حوزه شهرستان‌های چالوس و نوشهر هستیم.

امام جمعه مرزن‌آباد با اشاره به اینکه خطوط قرمز مردم مرزن‌آباد نپرداختن عوارضی در مسیر آزادراه تهران شمال است، اظهار کرد: ما زیر بار این حرف نمی‌رویم و عوارضی نمی‌پردازیم.

حجت‌الاسلام محمود علیخانی با اشاره به اینکه اصل احداث آزادراه برای ما قابل تقدیر است، گفت: ما منکر ضرورت ساخت آزادراه نیستیم و از بنیاد مستضعفان، وزارت راه و شهرسازی، شرکت‌های تابعه و بانیان این پروژه قدردانی می‌کنیم اما برای پرداخت عوارضی توسط مردم شهر و بخش مرزن‌آباد به‌شدت مخالف هستیم.

وی با اشاره به اینکه دست‌اندرکاران مرتبط با پروژه آزادراه باید تعریف درستی از آزادراه داشته باشند، افزود: با توجه به مسائلی مانند عرض آزادراه، سرعت و امنیت در این قطعه مشاهده می‌شود که این قطعه با آزادراه مورد تعریف کشوری مطابقتی ندارد.

امام جمعه مرزن‌آباد ادامه داد: همه می‌دانند که اسم این مسیر آزادراه تهران شمال است و نه مرزن‌آباد ـ چالوس پس چرا باید مردم این منطقه مجبور به پرداخت عوارضی شوند.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه آزادراه تهران شمال دارای چهار قطعه بوده، آیا قرار است در قطعات دیگر نیز عوارضی بگیرند که اگر جواب مثبت باشد، قطعاً عاقلانه نیست که مردم در یک مسیر چهار بار عوارض بپردازند.

علیخانی با تأکید بر اینکه مرزن‌آباد از شهرستان چالوس جدا نیست و مانند یکی از محلات چالوس است، افزود: به‌دلیل نبودن فرمانداری، ادارات مستقل، آموزش و پرورش، بیمارستان، بازار بزرگ و ... بسیاری از اهالی این منطقه مجبور هستند برای رفع مایحتاج زندگی خویش به‌شهر چالوس رفت و آمد کنند، بنابراین پرداخت عوارض برای مردمی که روزانه چندین‌بار از این مسیر تردد می‌کنند، دور از عقلانیت است.

وی امتناع کردن برخی از معلمان را برای تدریس در مدارس مرزن‌آباد به‌دلیل پرداخت عوارض و مقرون به‌صرفه نبودن، یکی از پیامدهای منفی دریافت عوارضی عنوان کرد و افزود: به‌هیچ عنوان عادلانه نیست که حق مردمی که تحت فشار هستند و درآمد اقتصادی مناسبی ندارند، توسط مسافرانی که ماهانه و یا سالانه از این مسیر عبور می‌کنند، تضییع شود.

علیخانی خاطر‌نشان کرد: در پاسخ به اعتراضات اهالی منطقه تردد از مسیر جاده قدیم چالوس را به آنها پیشنهاد کردند که این امر بر خلاف عدالت اجتماعی است زیرا ترافیک و مشکلات مبتلابه‌ آن در طول سال گریبان‌گیر مردم مرزن‌آباد است اما امروز ثروتمندان باید منفعت این سختی‌ها را ببرند.

وی بیان کرد: دریافت عوارض آن‌هم برای مردم مرزن‌آباد مبنای عقلی، قانونی و شرعی ندارد و ما با قاطعیت مخالفت خود را اعلام کرده و به‌مردم نیز تحکم می‌کنیم که عوارض نپردازند.

علیخانی با قدردانی از حمایت و موافقت مسئولان منطقه، تأکید کرد: اگر مردم مرزن‌آباد از امکانات و تجهیزات لازم و استقرار ادارات مستقل در این شهر برخوردار شوند و نیازشان از شهر چالوس کم شود، ما نیز مانند مردم عادی حاضر به پرداخت عوارضی هستیم.

وی در پایان با اشاره به اینکه یکی از مسئولیت‌های امام جمعه شنیدن حرف‌های مردم و رفع مشکلات آنان است، گفت: در صورت فشار بیشتر برای دریافت عوارض از مردم مرزن‌آباد ما نیز بر اساس قانون عمل کرده و حتی اگر جریمه‌ سنگینی نیز بر ما تحمیل شود، بازهم عوارض نمی‌دهیم.

رئیس شورای اسلامی شهرستان چالوس نیز با اشاره به بی‌نتیجه ماندن ماه‌ها پی‌‌گیری مدیران شهرستانی در مورد اخذ عوارضی برای حاشیه‌نشینان قطعه چهارم آزادراه تهران ـ شمال به فارس، گفت: هنوز این موضوع حل نشده که مشاهده شد شرکت آزادراه اقدام به افزایش تعرفه‌های عوارضی نیز کرده است.

صابر سام‌دلیری با اشاره به اینکه پس از ماه‌‌ها پیگیری مسئولان و مدیران شهرستانی درباره اخذ عوارضی در قطعه چهارم آزادراه تهران ـ شمال از بومیان منطقه کماکان ادامه دارد، افزود: آنچه واضح و مبرهن است اینکه در سکوت خبری روزانه، میلیون‌ها تومان پول از جیب مردم منطقه به‌حساب شرکت آزادراه یا پیمان‌کار پروژه ریخته می‌شود و صدای رسای اعتراض مردم، نماینده مجلس، شوراها و دیگر مسئولان شهرستانی در این باره شنیده نمی‌شود.

وی تصریح کرد: آیا واقعاً بومیان منطقه که هنوز از مشکلات احداث آزادراه به‌خاطر مشکلات جرائم کارشناسی‌نشده، آب‌گرفتگی در زمان بارندگی، رانش زمین و امثال آن آسیب می‌بینند و دچار صدمه می‌شوند، باید تاوان هزینه‌های سرسام‌آور و احیاناً غیرضروری را بدهند.

رئیس شورای اسلامی شهرستان چالوس با بیان اینکه رویکرد فرهنگی در تمامی پروژه‌های عمرانی یکی از تأکیدات مسئولان است، اما در این قطعه رعایت نشده است، گفت:‌ نگاه فرهنگی‌ای در این مسیر توصیف نشده و یک استراحت‌گاه، نمازخانه وجود ندارد و با وجود بیلبوردهای عظیم‌الجثه در طول آزادراه حتی یک شعار فرهنگی هم بر روی آنها دیده نمی‌شود.

وی تأکید کرد: باید درصدی از درآمدهای این قطعه از آزادراه که به‌عنوان برندی برای شهرستان چالوس است، به این شهر برسد تا در زمینه‌‌های مختلف به‌ویژه حوزه فرهنگی با توجه به حضور میلیونی مسافران و گردشگران و ورود انواع خُرده‌فرهنگ و آسیب‌های احتمالی در این زمینه، برای این منظور هزینه شود.

سام‌دلیری با اشاره به اینکه باید هرچه زودتر تکلیف عوارضی در آزادراه تهران ـ شمال در حد فاصل چالوس تا مرزن‌آباد مشخص شود، گفت: با توجه به مکاتبات استاندار مازندران پیرو درخواست نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر چالوس و دستور وزیر راه و شهرسازی، معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل و نقل به این مضمون که در سایر کشورها نیز ساکنان دارای وسایل نقلیه که سکونت‌گاه آنها درون مسیر آزادراه است، از تخفیفات ویژه برخوردار هستند، شایسته است ضابطه‌ای برای این موضوع تدوین و ابلاغ و مشکلات مردم منطقه در حوزه پرداخت عوارضی برطرف شود.

رئیس شورای شهر مرزن‌آباد هم با تأکید بر این‌که از مردم بومی نباید عوارضی دریافت شود، افزود: عوارضی تهران تا قم 500 تومان است اما در این مسیر حدود 20 کیلومتری چند هزار تومان عوارضی دریافت می‌‌شود و باید مشخص شود که متری چند حساب می‌کنند که این نرخ برای این مسیر کوتاه تعیین شده است.

علی سام‌دلیری افزود: این آزادراه هنوز به استاندارد لازم از نظر امکانات زیرساختی نرسیده است و دریافت عوارضی با نرخ کنونی در این مسیر کوتاه منطقی نیست.

وی گفت: مکاتبات زیادی در این‌باره با وزارت راه و شهرسازی شد و مسئولان شهرستان و نماینده مجلس هم در این مورد ورود پیدا کرده‌اند که امیدواریم همه تلاش‌ها به حل این مشکل بیانجامد.

بخشدار مرزن‌آباد نیز با اشاره به اینکه بیشتر افرادی که در این مسیر تردد می‌کنند، کارمندان حوزه شهرستان در مرزن‌آباد، چالوس و یا کلاردشت هستند، خاطر‌نشان کرد: با توجه به اینکه قطعه چهارم آزادراه حتی بین دو شهرستان هم نبوده و مردم یک شهرستان در قالب دو شهر این مسیر را تردد می‌کنند، بنابراین دریافت عوارض از آنها عادلانه نیست.

مصطفی خواجه کجوری خاطر‌نشان کرد: بومیانی که سال‌ها انتظار کشیدند نباید ثمره صبر خود را با بی‎توجهی مسئولان بالادست و یکسان دیده شدن حق بومیان با مسافران و گردشگرانی که خود سالانه فشارهایی را برای مردم منطقه به ارمغان می‌آورند، بچشند.

وی با اشاره به اینکه کاهش مصرف سوخت، کاهش سوانح رانندگی، کاهش تولید آلاینده‌های زیست‌محیطی و کاهش ترافیک محورهای منتهی به شمال از جمله اهدافی بود که در این پروژه دنبال می‌شد، گفت: در صورت اخذ عوارض از بومیان مردم منطقه مجبور می‌شوند تا مجدداً از جاده قدیم چالوس برای تردد استفاده کنند که این امر علاوه بر خطرات ناشی از سوانح رانندگی، شیرینی کوتاهی مسیر و سهولت در رفت‌وآمد را در برابر صبر چندین‌‎ساله آنها به تلخی مبدل می‌کند.

رئیس شورای بخش مرزن‌آباد نیز در این مورد با اشاره به اینکه برخی از افراد برای انجام مأموریت‌های کاری باید روزانه چندین‌بار از این مسیر تردد کنند به فارس، گفت: با تصویب پرداخت عوارضی بسیاری از افراد برای صرفه‌جویی از مسیر جاده قدیم چالوس عبور می‌کنند که با توجه به خطرات ناشی از آن نه‌تنها آسایش مردم فراهم نشد بلکه مشکلی بر مشکلات آنها افزوده شد.

بختیار کرمی خاطر‌نشان کرد: مردم این منطقه سالیان درازی با تمام مشکلاتی که در احداث پروژه آزادراه وجود داشت، کنار آمدند که شاید در آینده بتوانند ثمره آن را ببینند اما امروز حاصل صبر و بردباری آنها این است که با افرادی که سالانه یک‌ یا چندین‌بار از این مسیر عبور می‌کنند، یکسان دیده شدند.

وی با اشاره به اینکه هنوز تکلیف پرداخت یا عدم پرداخت عوارضی برای بومیان مشخص نشد، باخبر شدیم که شرکت آزادراه در حال افزایش نرخ عوارضی است، خواستار بررسی و رفع این مشکل در سریع‌ترین زمان ممکن شد و افزود: تعرفه عوارض برای تاکسی‌های مسیر حتی از کرایه یک‌مسافر نیز بیشتر است و پرداخت 4 هزار تومان عوارض در مسیر 20 کیلومتر واقعاً دور از انصاف است و در این صورت رانندگانی که تنها راه امرار معاش‌شان از این راه می‌گذرد، مجبور هستند یا کرایه‌ها را افزایش دهند و یا به‌صورت غیراستاندارد ماشین خود را به گاز تجهیز کنند که بدون شک خطرات زیادی را به‌دنبال دارد.

رئیس شورای بخش مرزن‌آباد تصریح کرد: دریافت مبالغ تعیین‌شده عوارض در محدوده یک شهرستان ناعادلانه است، زیرا مردم سختی‌های زیادی را بابت احداث آزادراه متحمل شدند و حال که باید از نتیجه صبر خود بهره‌مند شوند، شایسته نیست که شیرینی این محصول را به کام‌شان تلخ کرد.

این دردسرهای عظیم تا زمانی‌که تصمیم‌گیرنده و رفع‌کننده‌ای برای مشکلات نداشته باشد و کسی دلش به‌حال صبوری‌ها و مناعت طبع مردم حاشیه آزادراه نسوزد، همچنان ادامه دارد.

با توجه به اینکه بومیان آزادراه تهران ـ شمال طی این مدت رنج و سختی‌های بسیاری از جمله ترافیک و سایر مسائل را تحمل کردند، ضرورت دارد امتیازات ویژه‌ای برای آنان قائل شد.

پروژه آزادراه تهران ـ شمال متعلق به همه مردم است و به‌طور حتم حق همه مردم به‌ویژه بومیان منطقه است که از آن بهره‌مند شوند؛کاش روزی فرا رسد که کام حاشیه‌نشینان آزادراه تهران ـ شمال بدون هیچ دغدغه خاطری و آن‌هم با تردد رایگان و با خیالی آسوده شیرین و گوارا شده و بذر امید در دل و جان آنان کاشته شود.

مدتی صحبت بر سر دادن کارت تردد به‌بومیان منطقه و مدتی نیز بحث بر سر دریافت عوارض اما با مبلغی پایین‌تر بود اما آنچه مسلم است این است با توجه به اینکه بومیان که باید روزانه چندین‌بار در این مسیر تردد کنند، دریافت عوارض از آنان بی‌انصافی است که امیدواریم با درایت مسئولان این دغدغه و نگرانی مهم مردم منطقه محقق شود و این افسانه 20 ساله به پایان برسد.

فارس