به گزارش مازند اصناف؛ پرونده چندین ساله هسته‌ای بعد از ماه‌ها مذاکره فشرده در دولت یازدهم بالاخره به سرانجام رسید و توافق به‌دست‌آمده نیز تصویب شد. با صدور فرمان باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده و بیانیه مشترک ایران و اتحادیه اروپا، گام نهایی برای تصویب آن برداشته شده و حالا در انتظار رسیدن روزی است که همه تحریم‌ها لغو شود.

براساس آنچه تا امروز از سوی مقامات داخلی و غربی عنوان شده، آن روز موعود بعد از گزارشی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نیمه دسامبر(۲۶ آذر) به شورای حکام می‌دهد، فراخواهد رسید اما در این میان برخی اعتقاد دارند که این فرصت حدودا دو‌ماهه برای انجام تعهدات از سوی ایران کافی نیست.

به گزارش پایگاه خبری «تیک»، گروه دیگری از کارشناسان نیز معتقد هستند که مانع تراشی‌ها و کارشکنی‌ها از سوی لابی‌های مخالف توافق به اشکالی دیگر طی همین مدت هم ادامه خواهد داشت و نباید از آن غافل شد.

در مقابل عده دیگری از کارشناسان به انجام تعهدات طرفین در همین فرصت کوتاه خوشبین بوده و تاکید می‌کنند که کار تمام است و برای پایان یافتن این پرونده هیچ گزینه دیگری قابل تصور نیست.

سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه دیروز بعد از نشست معاونان وزرای خارجه ۱+۵ و ایران در وین با اعلام احتمال اجرایی شدن توافق برجام تا پایان سال جاری تاکید کرد که اجرای تعهدات هسته‌ای ایران بر اساس سند برجام منوط به صدور دستور رئیس جمهوری به سازمان انرژی اتمی است.او ابراز امیدواری کرد که این دستور تا هفته آینده صادر شود.

عراقچی همچنین از نهایی شدن پیش‌نویس سندی درباره باز طراحی رآکتور هسته‌ای اراک  خبر داد و افزود: «پس از امضای این سند از سوی وزرای خارجه ایران و ۱+۵ کار روی این رآکتور آغاز خواهد شد.»

دیروز جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز پس از صدور فرمان اجرایی باراک اوباما مبنی‌بر لغو تحریم‌های ایران با انتشار بیانیه‌ای از آغاز اقدامات لازم برای لغو تحریم‌ها خبر داده و گفته است که آمریکا، گروه ۱+۵ و اتحادیه اروپا در روز اجرای توافق هسته‌ای (برجام) گام‌های لازم را برای برداشتن فوری تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران برخواهند داشت.

به گفته او آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده است که ایران در ۱۵ اکتبر گام‌های مورد نیاز نقشه راه را برای پاسخگویی به موارد مربوط به نگرانی‌های گذشته، به‌طور کامل انجام داده و ایران به آژانس اطلاع داده است که قصد دارد پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا کند.

رساندن تعداد سانتریفیوژهای مرکز غنی‌سازی نظنز به پنج هزار، خروج مازاد اورانیوم غنی‌شده از کشور، ایجاد تغییرات در رآکتور اراک و تبدیل سایت فردو به یک سایت تحقیقاتی، چهار اقدامی است که ایران متعهد شده تا پیش از گزارش بعدی آژانس انرژی اتمی انجام دهد.

علی بیگدلی ضمن ابراز خوشبینی به انجام این اقدامات در دو ماه آینده گفت: «اکنون بازرسان آژانس دوربین‌های خود را نصب کرده‌اند و براساس اظهارنظر یوکیا آمانو رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گزارش نهایی آژانس به شورای حکام داده می‌شود و اگر تایید کنند که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است، تحریم‌ها را لغو می‌کنند و این کار احتمالا تا ماه ژانویه انجام خواهد شد.»

او در پاسخ به این پرسش که اگر در این زمان ایران نتواند همه این اقدامات را به‌طور کامل انجام دهد و بخشی از کار ادامه داشته باشد، روند اجرایی شدن برجام چطور پیش خواهد رفت، گفت: «کسی نمی‌تواند بگوید که زمان بیشتری لازم است؛ چون این زمان براساس اظهارنظر آژانس مشخص شده است و براساس محتوای توافق در همین مدت به نتیجه خواهیم رسید؛ در غیر این صورت تحریم برداشته نمی‌شود و همه‌چیز به هم می‌ریزد. اکنون منفعت طرف ایرانی و غربی در به نتیجه رسیدن هر چه سریع‌تر این پرونده است؛ بنابراین طرفین تلاش خود را می‌کنند تا موعد مقرر کار تمام شود.»

موضوع امکان بازگشت به وضعیت قبلی در صورت عدم پایبندی طرف غربی به تعهدات خود در لغو تحریم‌ها یکی از موضوعاتی است که همیشه از سوی منتقدان مورد توجه قرار دارد. اکنون و در آغاز مرحله اجرایی برجام این پرسش بیش از هر وقت دیگر طرح می‌شود که اگر بعد از انجام این اقدامات، غربی‌ها تحریم‌ها را لغو نکنند، چه خواهد شد؟

بیگدلی در این خصوص نیز گفت: «این توافق دوطرفه است و اگر آنها به آن پایبند نباشند ایران امکان بازگشت به وضعیت قبلی خود را خواهد داشت. آنطور که آقای صالحی گفته‌اند در کمتر از یک سال این کار را خواهیم کرد.»

او همچنین تاکید کرد: «مطمئنا آنها چنین کاری نمی‌کنند زیرا این عدم پایبندی به تعهدات برای حزب دموکرات و آقای اوباما در انتخابات پیش روی آمریکا اثرات منفی دارد.» برخی از کارشناسان نیز مانند حسن بهشتی‌پور اعتقاد دارند که باید مراقب عملکرد مخالفان توافق بود.

او در گفت‌وگویی امکان به هم خوردن این توافق با کارشکنی‌های مخالفان توافق را از نظر دور نداشته و گفته است: «مهم‌ترین سنگ‌اندازی‌ها از سوی اسرائیل است. آنها تا آنجا که توانستند سعی کرد‌ند برجام به نتیجه نرسد و اکنون نیز تمام تلاش‌شان این است که در اجرای برجام ممانعت ایجاد کنند. عربستان و تمامی کشورهایی که منافع آنها اقتضا می‌کند ایران همچنان با غرب درگیر باشد،تمام امکانات خود را بسیج می‌کنند تا بتوانند جلوی اجرای برجام را بگیرند. زیرا از روابط حسنه ایران و غرب و همزمان ایران و روسیه وحشت دارند. به گفته او «مخالفان داخلی برجام در داخل ایران و آمریکا و حتی اتحادیه اروپا نیز تلاش می‌کنند به بهانه‌های مختلف مانع اجرای برجام شوند.»

بهشتی‌پور در حالی این نظر را عنوان کرده است که علی بیگدلی به اجرای برجام دید خوشبینانه‌تری دارد و معتقد است که اگر قرار بود این مخالفت‌ها و کارشکنی‌ها به نتیجه برسد، تا به حال رسیده بود و اصلا به توافق نمی‌رسیدیم.

اجرای متن برجام در دوماه آتی بسیار حساس به نظر می‌رسد؛ چرا که با جو بی‌اعتمادی موجود بین دوطرف که به صراحت در گفته ها و اظهارات دیپلمات ها و مقامات قابل حس است، می‌تواند قدم‌های آتی را دشوار و دو ماه آینده را بسیار حساس کند.

منبع: دنیای اقتصاد