به گزارش مازند اصناف؛ پس از انتشار برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه‌های صنعتی مختلف، منتقدين، نقد برنامه را آغاز كردند و چشم‌انداز ترسيم شده براي صنايع را واهي و خيالي خواندند. تعادل در اين راستا، بنا دارد وضوع موجود و برنامه تعيين شده وزارت صنعت درحوزه‌هاي صنعتي را ارزيابي و ظرفيت موجود براي تحقق اهداف را كارشناسي كند. يكي از اين صنايع مورد بررسي، صنعت لوازم خانگي است. كارشناسان اين صنعت درخصوص اهداف تعيين شده در سند راهبردي وزارت صنعت، معدن و تجارت، با اذعان به ارزآوربودن و اهميت صنعت لوازم خانگي معتقدند؛ حيات و بقاي اين صنعت تا حدود زيادي با تقاضاي موثر دركشور مرتبط است. در برنامه راهبردي وزارت صنعت درباره وضعيت صنعت لوازم خانگي در افق 1404 آمده است: «صنعت لوازم خانگي به عنوان الگوي پيشرو، مولد و موفق بخش خصوصي از طريق ايجاد توانمندي‌ها و ارتقاي قابليت‌هاي علمي و فني مي‌تواند در دستيابي به افق چشم‌انداز كشور نقش مهمي را ايفا كند. براين اساس، در چشم‌انداز اين صنعت در افق 1404، به كارگيري فناوري‌هاي روز دنيا براي حفظ جايگاه دوم در منطقه و كسب نام تجاري معتبر درجهان با توليد سالانه 16ميليون دستگاه و صادرات 3ميليارد دلاري لوازم ترسيم شده است.»

برهمين اساس؛ براي رسيدن به راهبردهاي توسعه صنعت لوازم خانگي وزارت صنعت، معدن و تجارت، برنامه‌هايي چون «تسهيل فضاي كسب‌وكار و رفع موانع توليد»، «ارتقاي توانمندي بخش خصوصي با محوريت صادرات»، «سرمايه‌گذاري با محوريت توسعه فناوري و توسعه صادرات»، «توسعه طراحي، مهندسي، پژوهش و فناوري»، «بهبود بهره‌وري عوامل توليد اعم از نيروي انساني، ماشين‌آلات، سرمايه و انرژي، «ترويج فرهنگ مصرف كالاهاي توليد داخل»، «ايجاد و توسعه نشان‌هاي تجاري برتر» و «سرمايه‌گذاري و توليد كمپرسور و ملزومات الكترونيكي صنعت لوازم خانگي» درنظر گرفته شده است.


 برنامه خيالي وزارت صنعت

براساس برنامه راهبردي وزارت صنعت، سهم ارزش افزوده اين صنعت در افق چشم‌انداز بايد به 5/1درصد برسد؛ رقمي كه در سال92، 1/1درصد اعلام شده است. همچنين براساس افق چشم‌انداز 20ساله كشور، ارزش صادرات لوازم خانگي در سال1404، با افزايش خيالي معادل 1900درصد يا 19برابر رشد، 3هزارميليون دلار پيش‌بيني شده است. اين برآورد وزارت صنعت درحالي است كه براساس جديدترين آمار، ارزش صادرات لوازم خانگي در سال 93، صرفا 148ميليون دلار اعلام شده است! همچنين درحالي كه سهم صادرات صنعت لوازم خانگي از كل صادرات صنعتي در سال گذشته حدود 38/0درصد بود، وزارت صنعت از سهم يك درصدي صادرات لوازم خانگي از كل صادرات صنعتي سخن به ميان آورده است.

بررسي آمار يك‌ساله توليدات صنعت لوازم خانگي نشان مي‌دهد، ظرفيت توليد يخچال و فريزر در سال گذشته به 4/2ميليون دستگاه رسيده است. درهمين حال، افق چشم‌انداز از هدفگذاري ظرفيت توليد ۴ميليون دستگاه يخچال و فريزر سخن به ميان آورده است. همچنين ظرفيت توليد ماشين لباسشويي در سال گذشته به 7/1ميليون دستگاه رسيده كه انتظار مي‌رود در افق يادشده به ظرفيت توليد ۴ميليون دستگاه دست پيدا كنيم. همچنين توليد كولر آبي در سال گذشته به 2/2ميليون دستگاه رسيده كه بر اساس افق چشم‌انداز 1404، بايد ظرفيت توليد اين كالا به 3ميليون دستگاه ارتقا يابد. درهمين حال، در سال گذشته 2/3ميليون دستگاه اجاق گاز توليد شده و هدفگذاري وزارت صنعت از ظرفيت‌سازي 5ميليون دستگاه اجاق گاز تا سال 1404 حكايت مي‌كند.


 صادرات رويايي به افغانستان و سودان

در اين راستا، رييس اتحاديه لوازم خانگي درباره اهداف سند راهبردي وزارت صنعت، معدن و تجارت درحوزه لوازم خانگي گفت: وزارت صنعت در آمارهاي منتشرشده به جايگاه دوم و صادرات 3ميليارد دلاري اين صنعت اشاره كرده است.اين درحالي است كه عمده‌ترين مقاصد كالاهاي صادراتي لوازم خانگي ايران كشورهايي همچون عراق، افغانستان و سودان است و بازارهاي هدف صادراتي ايران خيلي گسترده نيست.

محمد طحان‌پور در گفت‌وگو با «تعادل» با بيان اينكه با توجه به شرايط ركود تورمي حاكم بركشور، صنعتگران در اين عرصه با افت توليد مواجه شدند، تصريح كرد: در گذشته صنعتگران در انتظار به ثمر نشستن توافق هسته‌يي بودند تا به اين واسطه بخشي از مشكلات و موانع ديرينه صنعت حل و فصل شود اما امروز به دليل افزايش هزينه‌هاي سربار توليد، بيم صنعتگران از ناتواني در رقابت با كالاهاي وارداتي است.


  آرزوي محال


وي با بيان اينكه براي رسيدن به هدفگذاري‌هاي وزارت صنعت، معدن و تجارت درحوزه لوازم خانگي بايد سرمايه‌گذاري‌ مشترك با برندهاي مطرح دنيا صورت گيرد، اظهار كرد: به اين وسيله مي‌توانيم سطح كمي و كيفي توليدات داخل را افزايش دهيم. با وجود هزينه‌هاي بالاي قيمت تمام‌شده در صنعت لوازم خانگي، برنامه وزارت صنعت قابل تحقق نيست. از اين‌رو، اگر مشاركت خارجي در اين صنعت اتفاق نيفتد، محال است به جايگاه دوم منطقه دست يابيم.


 انبارها پر شده است

طحان‌پور درخصوص وضعيت كنوني بازار لوازم خانگي تصريح كرد: در گذشته خانه‌هاي مردم جايگاه محصولات كارخانجات توليدي بود و مردم به سمت انبار اجناس روي آورده بودند، اما امروز هركس تنها به اندازه نياز واقعي خريد مي‌كند و انبارها از محصولات توليدي پر شده است. در واقع در سال 92 توليدكنندگان فروخته پشيمان محسوب مي‌شدند و حالا نيز نفروخته، پشيمان هستند.


 ملزومات دستيابي به اهداف

 درهمين حال؛ دبيركل انجمن لوازم خانگي ايران درباره چشم‌انداز توسعه صنعت لوازم خانگي در افق سال1404 گفت: ايجاد حداقل يك نام و نشان تجاري در سطح بين‌المللي، ارتقاي سطح كيفيت و استاندارد محصولات در سطح جهاني و رسيدن به مقياس اقتصادي توليد، ارتقاي سطح فني و دستيابي به فناوري‌هاي جديد روز دنيا، ازجمله ملزومات دستيابي به اهداف صنعت لوازم خانگي در افق چشم‌انداز است. حبيب‌الله انصاري در گفت‌وگو با «تعادل»، افزايش صادرات و توسعه اشتغال پايدار را ازجمله اهداف كلي اين صنعت برشمرد و افزود: صنعت لوازم خانگي جزو ۱۱ رشته شتاب‌دهنده توسعه اقتصادي به شمار مي‌رود؛ به گونه‌يي كه براي صنايع پايين‌دستي ازجمله فولاد، مس، آلومينيوم و پتروشيمي ارزش افزوده به همراه دارد؛ با اين حال سهم صنعت لوازم خانگي در صادرات صنعتي چندان چشمگير نيست.  وي با اشاره به روند رو به رشد صادرات صنعت لوازم خانگي طي سال‌هاي اخير تصريح كرد: سهم لوازم خانگي در ارزش صادرات صنعتي، سال گذشته به 148ميليون دلار رسيد و شاخص صادراتي در اين صنعت از سال۸۷ تاكنون، روند صعودي درپيش گرفته كه اميدواريم با شناسايي پتانسيل‌هاي موجود، ارزش صادرات در اين عرصه افزايش يابد.  انصاري دستيابي به اهداف افق چشم‌انداز درحوزه لوازم خانگي را مستلزم برقراري شرايط خاص در اين صنعت خواند و افزود: بايد براي رسيدن به اين اهداف، زيرساخت‌هاي لازم ازسوي ارگان‌هاي دولتي و بخش خصوصي مهيا شود. درهمين حال، بخش خصوصي براي به تحقق رساندن برنامه‌هاي افق ۱۴۰۴ برنامه‌هايي درنظر دارد كه اميدواريم با تقويت مديريت و بهبود تحقيق و توسعه، سهم اين صنعت را در توليدات صنعتي كشور ارتقا دهيم.


 تامين نياز 75 درصدي از داخل


انصاري با بيان اينكه درحال حاضر نياز ۷۵درصدي توليد داخل ازسوي صنعتگران كشور تامين مي‌شود، تصريح كرد: صنعت لوازم خانگي ازجمله صنايع درآمدزا و متنوع درجهان محسوب مي‌شود. با به نتيجه رسيدن مذاكرات هسته‌يي و لغو تحريم‌ها، اميدواريم مشكلات از سر راه اين صنعت برداشته شود و به زودي نقش پررنگ‌تري در بازارهاي جهاني ايفا كنيم.  وي با انتقاد از ضعف درحوزه تحقيق و توسعه صنعت لوازم خانگي تصريح كرد: متاسفانه در هيچ يك از صنايع كوچك واحدي به نام تحقيق و توسعه وجود ندارد. درهمين حال با توجه به فقدان نگاه بين‌المللي، وجود مسائل برون سازماني و بروكراسي‌هاي پيچيده اداري، نمي‌توان انتظار رسيدن به جايگاه دوم منطقه را داشت.  انصاري افزود: صنعت از عدم اجراي برنامه‌هاي تدوين شده آسيب ديده‌ است؛ نه فقدان برنامه. اگر هر سازمان يا ارگاني پايبند به اجراي قوانين باشد، قطعا طي سال‌هاي آتي به چشم‌انداز روشني دست خواهيم يافت.

محمد طحان‌پور؛ رييس اتحاديه لوازم خانگي:  با توجه به شرايط ركود تورمي حاكم بر كشور، صنعتگران در اين عرصه با افت توليد مواجه شدند. در گذشته صنعتگران در انتظار به ثمر نشستن توافق هسته‌‌اي بودند تا موانع ديرينه صنعت حل و فصل شود اما امروز به دليل افزايش هزينه‌هاي سربار توليد، بيم صنعتگران از ناتواني در رقابت با كالاهاي وارداتي است. آمارهاي منتشرشده به جايگاه دوم و صادرات 3ميليارد دلاري اين صنعت اشاره كرده، اين درحالي است كه عمده‌ترين مقاصد كالاهاي صادراتي لوازم خانگي، عراق، افغانستان و سودان است و بازارهاي هدف صادراتي ايران خيلي گسترده نيست

حبيب‌الله انصاري؛ دبيركل انجمن لوازم خانگي: صنعت لوازم خانگي جزو ۱۱ رشته شتاب‌دهنده توسعه اقتصادي به شمار مي‌رود؛ به‌گونه‌‌اي كه براي صنايع پايين دستي از جمله فولاد، مس، آلومينيوم و پتروشيمي ارزش افزوده به همراه دارد؛ با اين حال سهم صنعت لوازم خانگي در صادرات صنعتي چندان چشمگير نيست. ضمنا متاسفانه در هيچ يك از صنايع كوچك واحدي به نام تحقيق و توسعه وجود ندارد و با توجه به فقدان نگاه بين‌المللي، وجود مسائل برون سازماني و بروكراسي‌هاي پيچيده اداري، نمي‌توان انتظار رسيدن به جايگاه دوم منطقه را داشت .

* تعادل